Mere Kilisesi
41°29′45″K 42°43′02″D / 41.49583°K 42.71722°D / 41.49583; 42.71722Mezhep Gürcü Ortodoks Kilisesi Durum Harabe Mimari Mimari tür Kilise Mimari biçim Gürcü mimarisi Tamamlanma Orta Çağ Özellikler Malzemeler Taş
Mere Kilisesi Gürcüce: მერეს ეკლესია), tarihsel Samtshe bölgesinin Türkiye kesiminde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Mere olan Çakırkoç köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir.[1] Mere Kalesi'nin yakınındaki kilise, Mere Kalesi Kilisesi olarak da bilinir.[2]
Tarihçe
Mere Kilisesi'nin bulunduğu Mere köyü, Gürcistan'ın tarihsel bölgelerinden biri olan Samtshe'de yer alır. Nitekim köyün bulunduğu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Öte yandan Mere adı, akarsu kıyısındaki düzlük anlamındaki Gürcüce "mere"den (მერე) gelir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Mere köyünün nüfusu 11 Hristiyan haneden oluşuyordu.[3] 10. yüzyılda inşa edilmiş olan Mere Kilisesi'nin bu Hristiyan nüfusun ve kilisenin hemen yukarısında yer alan Mere Kalesi'nin kilisesi olduğu anlaşılmaktadır.[2] Osmanlı döneminde köyün Müslüman olmasıyla kilisenin cemaatini ve işlevini yitirdiği ve zaman içinde harap hale geldiği anlaşılmaktadır.[1]
Mimari
Mere Kilisesi, Mere Kalesi’nin güneydoğusunda, surların dışındaki yamaçta yer alır. Duvarları dolgu duvar tekniğinde inşa edilmiş ve tek nefli bir yapı olan kilise, Meryem Ana'ya adanmıştır. Kilisenin özellikle batı ve güney duvarı tahrip olmuş ve duvar cephelerini örten kaplama taşları dökülmüştür. Kuzey duvarının ise orta bölümü yıkılmıştır. Kilisenin güney kısmında eskiden ek binası olduğu anlaşılmaktadır. Beşik tonozlu bir çatı örtüsüne sahip olduğu anlaşılan kilisenin doğu kenarındaki içten yarım yuvarlak forma sahip olan apsis, dıştan düz duvarla sınırlanmıştır. Apsiste, sunağın yakınında iki taşın üzerinde duvar resimleri izleri görülmektedir. Ancak çok fazla zarar gördüğü için bu resimlerin ne olduğunu anlamak mümkün değildir; sadece koyu mavi, kırmız ve sarı renklerin kullanılmış olduğu anlaşılmaktadır.[1][2][4]
Kaynakça
- ^ a b c 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 47. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5.
- ^ a b c Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 229, ISBN 978-9941-478-17-8.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 442". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2024.
- ^ Sami Patacı, "Transkafkasya Arkeolojisi Kapsamında Ardahan" - Yeni Türkiye, Temmuz-Aralık 2015, sayı 72, s. 90. 7 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISSN 1300-4174
