Zamek w Miednikach Królewskich

Zamek w Miednikach Królewskich

Medininkų pilis

Widok z lotu ptaka (2013)
Państwo	Litwa
Miejscowość	Miedniki Królewskie
Styl architektoniczny	gotyk
Inwestor	Witold Kiejstutowicz
Rozpoczęcie budowy	początek XV wieku
Zniszczono	koniec XV wieku
Plan budynku Plan zamku z 1827 roku
Położenie na mapie Litwy Zamek w Miednikach Królewskich
54°32′21,91″N 25°38′59,89″E/54,539419 25,649969
Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek w Miednikach Królewskich^[1] (lit. Medininkų pilis^[2]) – zamek z XV wieku w Miednikach Królewskich na Litwie, dawna rezydencja króla Polski; zachowany w stanie ruiny, częściowo zrekonstruowany.

Zamek zbudowano na przełomie XIII i XIV wieku^[3]. Pod koniec XIV wieku wojska zakonu krzyżackiego kilkakrotnie bezskutecznie atakowały zamek^[4]. W 1402 roku podczas krzyżackiego oblężenia drewniany zamek zniszczył się na skutek pożaru, ceglany zamek wzniósł książę Witold Kiejstutowicz^[4]. Za panowania Kazimierza IV Jagiellończyka obiekt miał status królewskiej rezydencji, Jan Długosz wspomniał, że była to ulubiona rezydencja króla; do zamku przyjeżdżał także m.in. Jan I Olbracht^[4]. Zamek podupadł po zniszczeniach wojennych z Rosją w XV wieku i stał się ruiną^[5], którą pozostaje do dziś^[6].

Rosjanie w 1944 roku adaptowali ruiny zamku na obóz przejściowy dla żołnierzy Armii Krajowej, pojmanych po operacji „Ostra Brama”, więziono tamże około 6 tys. żołnierzy, m.in. młodego partyzanta Jerzego Widejkę^[5].

W zrekonstruowanej baszcie znajduje się ekspozycja muzealna^[7].

Budowla znajduje się przy drodze A3 na trasie Mińsk-Wilno^[6]. Zamek z fortyfikacjami tworzy największy kompleks warowny na Litwie o powierzchni 6,5 ha^[3]. Zamek wzniesiono na planie nieregularnego czworoboku o bokach: 128, 161, 127, 147 m^[3]. Otacza go wał ziemny i fosa^[3]. Pierwotny zamek był wzniesiony z drewna, następna konstrukcja była murowana^[3]. Mury miały wysokość 15 m i grubość do 2 m^[3], w każdym z boków zamku znajdowała się brama, główna brama prowadziła od zachodu^[4]. Pozostałe bramy wznosiły się 5 m ponad poziom dziedzińca, prowadziły do nich mosty zwodzone^[4]. W narożnikach znajdowały się cztery baszty^[3]. Baszta północna, na planie kwadratu, o pięciu kondygnacjach miała charakter mieszkalny, miała 30 m wysokości^[8].

• 
  Zamek na obrazie (1853)
• 
  Zamek na fotografii T. Chodźki (1925)
• 
  Baszta przed rekonstrukcją (2008)
• 
  Baszta po rekonstrukcji (2012)
• 
  Dziedziniec (2014)
• 
  Jedna z bram (2015)
• 
  Wystawa, zamkowy arsenał (2017)

• MagdaM. Osip-Pokrywka MagdaM., MirekM. Osip-Pokrywka MirekM., Polskie ślady na Litwie i Łotwie: przewodnik historyczny, Olszanica: Wydawnictwo Bosz, 2016, s. 179, ISBN 978-83-7576-275-4 .