1 Samodzielna Brygada Moździerzy
Historia | |
Państwo | Polska |
---|---|
Sformowanie | 1944 |
Rozformowanie | 1945 |
Dowódcy | |
Pierwszy | płk Wasilij Jurin |
Organizacja | |
Rodzaj wojsk | Artyleria |
Podległość | 1 Armia Wojska Polskiego |
1 Samodzielna Brygada Moździerzy (1 SBM) – brygada moździerzy ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Brygadę sformowana została na podstawie rozkazu nr 8 Naczelnego Dowódcy WP z dnia 20 sierpnia 1944 r., w rejonie Siedlec, jako jednostka artylerii odwodu Naczelnego Dowództwa.
25 września 1944 roku stan ewidencyjny brygady liczył 1208 żołnierzy (46% w stosunku do stanu etatowego, który liczył 2629 żołnierzy), w tym 138 oficerów (44% – 313), 41 podoficerów (5,4% – 756) i 1029 szeregowców (66% – 1560). Trzy miesiące później stan ewidencyjny brygady liczył 2590 żołnierzy (98,5% stanu etatowego), w tym 237 oficerów (76%), 455 podoficerów (60%) i 1898 szeregowców (121%). Proces formowania brygady zakończony został 7 stycznia 1945 r.
Do 4 maja 1945 r. podporządkowana była radzieckiej 47 Armii, a później weszła w skład 1 Armii WP i skierowana została do rejonu Nauen, gdzie zakończyła swój szlak bojowy[1].
1 SBM rozformowana została w listopadzie 1945 r. na podstawie rozkazu nr 0236/Org. ND WP z dnia 8 września 1945 roku[2].
Obsada personalna Dowództwa 1 SBM
- dowódca – płk Wasilij Jurin (4 IX 1944 – XI 1945)
- zastępca dowódcy ds. polityczno-wychowawczych – por. Feliks Wojtowicz
- szef sztabu
- mjr Akim Asakow (4 IX – 20 X 1944)
- ppłk Mikołaj Rogozin († 8 III 1945)
- ppłk Łukasz Janowicz
- mjr gw. Mikołaj Kuziubierdin
Skład
- Dowództwo 1 Samodzielnej Brygady Moździerzy według etatu 08/535
- sztab
- wydział polityczno-wychowawczy
- kwatermistrzostwo
- bateria dowodzenia
- 5 pułk moździerzy według etatu 08/510
- 8 pułk moździerzy według etatu 08/510
- 10 pułk moździerzy według etatu 08/510
- 11 pułk moździerzy według etatu 08/510
- 13 park artyleryjski według etatu 08/536
Każdy z czterech pułków moździerzy składał się z dwóch dywizjonów a. trzy baterie a. dwa plutony ogniowe a. trzy moździerze. Razem 144 moździerze 120 mm. Stan etatowy brygady liczył 2629 żołnierzy.
Przy brygadzie funkcjonował, w oparciu o odrębny etat, Oddział Informacji 1 Samodzielnej Brygady Moździerzy kierowany przez kpt. Siemiona Konaczenkowa, a później kpt. Gabriela Śliwko.
Działania bojowe
Brygada od 25 lutego 1945 przeszła cały swój szlak bojowy w składzie 1 Frontu Białoruskiego[3]. Do bezpośrednich walk weszła w czasie operacji pomorskiej, walcząc od 8 marca do 28 marca w składzie 47 Armii gen. Franza Perchorowicza[3]. Wspierała jednostki radzieckie na Pomorzu Zachodnim pod Szczecinem-Dąbiem, Gryfinem i historyczną Cedynią[3]. Uczestniczyła w operacji berlińskiej, począwszy od walk nad Odrą, poprzez Kanał Hohenzollernów i miejscowości na północ od Berlina[3]. Brała udział z wojskami radzieckimi w okrążeniu stolicy III Rzeszy od strony północno-zachodniej[3]. Na przypadkowych utarczkach z grupami niedobitków zakończyła brygada swe działania bojowe.
Warto przytoczyć opinię dowódcy artylerii radzieckiej 125 korpusu piechoty, którego oddziały wspierała 1 Samodzielna Brygada Moździerzy:
Dzięki skutecznemu ogniowi brygady dywizje korpusu przerwały silnie umocnioną obronę przeciwnika na zachodnim brzegu Odry, zajęły miasto Wriezen i posunęły się naprzód na 100 km, zajmując przy tym miasta Bernau, Hennigsdorf, Poczdam, Spandau i 93 inne osiedla.
Przez okres bojów brygada wzięła do niewoli 750 żołnierzy i oficerów i zniszczyła do 2000 żołnierzy i oficerów przeciwnika.
Najbardziej wyróżnił się 5 pułk moździerzy, który zniszczył 350 ludzi, biorąc do niewoli 590 żołnierzy i oficerów nieprzyjaciela(…)[4][1].
Przypisy
- ↑ a b Kaczmarek 1980 ↓, s. 68.
- ↑ Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 735.
- ↑ a b c d e Kaczmarek 1980 ↓, s. 48.
- ↑ CAW, III-185/2, s. 234
Bibliografia
- Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943–1945. Wybór materiałów źródłowych, tom I, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1958
- Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii, Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
- Władysław Mielnik, Sprostowania do książki Wł. Waysa "Regularne jednostki Ludowego Wojska Polskiego", Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (48), Warszawa 1978, s. 390–391
- WładysławW. Tkaczew WładysławW., Powstanie i działalność organów Informacji Wojska Polskiego w latach 1943–1948. Kontrwywiad wojskowy, Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994, ISBN 83-11-08272-3, OCLC 69484327 .
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Kazimierz Kaczmarek: Oni szturmowali Berlin. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 48–68.
- Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- p
- d
- e
Dywizje artylerii | |
---|---|
Brygady artylerii | |
Pułki moździerzy (pm) | |
Pułki artylerii lekkiej (pal) | |
Pułki artylerii przeciwpancernej (pappanc) | |
Pułki artylerii haubic (pah) | |
Pułki artylerii przeciwlotniczej (paplot) | |
Wyposażenie |
|
- Piechota polska na froncie wschodnim
- Wojsko Polskie w ZSRR
- Polska broń pancerna na froncie wschodnim
- p
- d
- e
Rodowód |
|
---|---|
Instytucje centralne | |
Formacje | |
Struktura organizacyjna | |
Działania wojsk |
|
Stalinizm w wojsku | |
Szkolnictwo wojskowe |
- Agenturalny Wywiad Operacyjny
- Front Polski
- Oddział II SG WP
- oficer polityczny
- Wojskowa Centrala Handlowa
- „Żołnierz Wolności”
- Oznaki rozpoznawcze
- Barwy broni