Zamek w Kożuchowie

Zamek w Kożuchowie

nr rej. 96 z 16.04.1958
Zamek w Kożuchowie
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Miejscowość	Kożuchów
Typ budynku	zamek
Ukończenie budowy	XIII–XIV wiek
Ważniejsze przebudowy	XVII, XVIII, 1976–1984
Kolejni właściciele	Henryk V Żelazny, Henryk VIII Wróbel, Henryk IX Starszy, Jan I Olbracht, Zygmunt I Stary i Zygmunt II August
Obecny właściciel	Kożuchowski Ośrodek Kultury i Sportu Zamek
Położenie na mapie Kożuchowa Zamek w Kożuchowie
Położenie na mapie województwa lubuskiego Zamek w Kożuchowie
51°44′43″N 15°35′40″E/51,745278 15,594444
Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek w Kożuchowie – zabytkowa^[1] warownia^[2] w Kożuchowie.

Zamek wybudowana w XIII–XIV w. w miejscu starszego drewniano-ziemnego grodu^[3] przez Piastów głogowsko-żagańskich; położony w północno-zachodniej części Kożuchowa.

Zamek w swojej pierwszej fazie składał się z wieży-stołpu zbudowanego w dolnej części na planie czworoboku i okrągłej w górnej części. Wieżę otaczały wcześniejsze fortyfikacje ziemne. W późniejszym okresie otoczono ją murem na planie czworoboku, wewnątrz którego zbudowano od wschodu budynek mieszkalny. W 1369 roku, po śmierci księcia Henryka V Żelaznego, stała się siedzibą jego syna Henryka VIII Wróbla. Książę Henryk IX Starszy otoczył obiekt drugim ciągiem murów. Zamek w tym czasie był wprzęgnięty w system miejskich murów obronnych. Śmierć Henryka XI głogowskiego w 1476 roku spowodowała wojnę o sukcesję^[3]. Na przełomie XV i XVI wieku zamek był w latach 1491–1498 w posiadaniu późniejszego króla polski Jana I Olbrachta, a w latach 1499–1506 Zygmunta I Starego, pełniących przed objęciem tronu funkcję namiestników księstwa głogowskiego w imieniu swojego starszego brata Władysława, będącego królem czeskim^[4]. Od południa zbudowano budynek bramny. Następnie zamek był rezydencją książęcą, a od 1685 roku klasztorem zakonu karmelitów^[4]. Dawna gotycka wieża została wkomponowana w zachodnie skrzydło mieszkalne, a cała warownia uległa przebudowie.

Po rozwiązaniu zakonu w 1810 roku miasto przekształciło obiekt w zbrojownię. W XIX wieku właścicielem zamku, aż do 1945 roku, była gmina ewangelicka^[3], która w 1897 roku ufundowała od zachodu kościół na miejscu kaplicy zamkowej^[4]. Warownia nie uległa zniszczeniom w 1945 roku podczas II wojny światowej. Generalny remont przeprowadzono w latach 1976–1984 przystosowując obiekt do działalności kulturalnej^[4]. Obecnie czteroskrzydłowa budowla z kwadratowym dziedzińcem jest siedzibą Centrum Kultury Zamek^[5] oraz Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Kożuchów.

• 
  Panorama zamku
• 
  Sala zamkowa
• 
  Korytarz zamkowy
• 
  Brama z herbem oo. karmelitów
• 
  Herb oo. karmelitów

• Tomasz Andrzejewski: Zamek w Kożuchowie - postulaty badawcze, w: Lubuskie Materiały Konserwatorskie, tom 6 (2009), Zielona Góra 2009
• Folder promocyjny wydany przez UMiG Kożuchów, wyd. Promocja-Prestiż, Bydgoszcz 2001