Narew
Ten artykuł dotyczy rzeki, prawego dopływu Wisły. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy. |
Ujście Narwi [←] do Wisły w Nowym Dworze Mazowieckim, z lewej strony ruiny Spichlerza nad Narwią | |||
Kontynent | Europa | ||
---|---|---|---|
Państwo | Białoruś | ||
Rzeka 2 rzędu | |||
Długość | 484 km | ||
Spadek | 0,19‰ | ||
Powierzchnia zlewni | 75 200 km² | ||
Średni przepływ | 146 m³/s (Zambski Kościelne – powiat Pułtusk), przy ujściu 328 m³/s | ||
Źródło | |||
Miejsce | Białoruś, północno-wschodnia część Puszczy Białowieskiej, na południe od Dzikie Bagno, na północny zachód od wsi Klepacze (rejon Prużany) | ||
Wysokość | 159 m n.p.m. | ||
Współrzędne | 52°44′00″N 24°20′00″E/52,733333 24,333333 | ||
Ujście | |||
Recypient | rzeka Wisła | ||
Miejsce | |||
Wysokość | 67 m n.p.m. | ||
Współrzędne | 52°26′00″N 20°40′32″E/52,433333 20,675556 | ||
Położenie na mapie Polski | |||
| |||
|
Zobacz kolekcję cytatów o Narwi w Wikicytatach |
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Narew |
Narew – rzeka przepływająca przez północno-wschodnią Polskę.
Narew to prawy dopływ Wisły (do 1962 rzeka była uważana za prawostronny dopływ Bugu; zobacz też: Bugonarew). Długość 484 km, z czego większość w Polsce (448 km), a reszta – na Białorusi, gdzie bierze swój początek. Tylko na odcinku 1 km Narew stanowi granicę polsko-białoruską.
Po wpłynięciu na teren Polski rozlewa się w Jezioro Siemianowskie, po czym od tamy w Bondarach płynie cały czas jako rzeka aż do Jeziora Zegrzyńskiego, gdzie łączy się z Bugiem. 22 km dalej, w miejscowości Nowy Dwór Mazowiecki, Narew wpada do Wisły.
Jest rzeką nizinną, tworzy rozległe powierzchnie bagien, błot i torfowisk. Narew to jedyna w Europie i jedna z kilku na świecie rzek anastomozujących, czyli płynących wieloma korytami jednocześnie[1]. Na odcinku od Suraża do Rzędzian chroniona jest w Narwiańskim Parku Narodowym.
Narew cechuje się mniejszym średnim przepływem niż uchodzące do Narwi Biebrza i Bug. Przed połączeniem rzek średni przepływ w Biebrzy wynosi 34,9 m³/s w Burzynie, a Narwi 32,5 m³/s w Strękowej Górze. Bug 154 m³/s w Wyszkowie, Narew 140 m³/s w Zambskach Kościelnych[2].
Wraz z Kanałem Żerańskim Narew stanowi drogę wodną łączącą Wisłę z:
- Dnieprem – poprzez Bug, Kanał Królewski zbudowany w XIX wieku (budowę rozpoczęto w 1786) oraz Prypeć,
- Niemnem – poprzez Biebrzę i Kanał Augustowski,
- Pregołą – poprzez Pisę, Wielkie Jeziora Mazurskie, Kanał Mazurski (obecnie nieczynny) i Łynę.
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2002 r. ws. klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych[3], Narew ma klasę żeglowną Ia od ujścia rzeki Biebrzy do Pułtuska, oraz kategorię II od Pułtuska do stopnia wodnego Dębe.
Etymologia
Nazwa rzeki pochodzi od słowa „nur”, które w języku praindoeuropejskim oznaczało wodę lub rzekę. Nazwa ta należy do nazw substratowych – została przejęta przez nową ludność od wcześniejszych osadników, którzy później wyginęli, wymarli bądź zasymilowali się[4].
Miejscowości nad Narwią
Pogrubieniem wyróżniono miasta.
Kraj | Kraj Województwo | Powiat | Gmina | Miejscowość | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|
Białoruś | Obwód Brzeski | Prużana | Kliepačy | Kliepačy | |
Polska | województwo podlaskie | hajnowski | Narewka | Siemianówka | |
Michałowo | Bondary | ||||
Narew | Narew | ||||
białostocki | Zabłudów | Kaniuki | |||
Juchnowiec Kościelny | Czerewki | ||||
bielski | Wyszki | Strabla | |||
białostocki | Suraż | Suraż | |||
Łapy | Łapy | ||||
Łapy | Uhowo | ||||
Turośń Kościelna | Topilec | ||||
wysokomazowiecki | Kobylin-Borzymy | Kurowo | siedziba Narwiańskiego Parku Narodowego | ||
Sokoły | Waniewo | ||||
białostocki | Choroszcz | Choroszcz | |||
moniecki | Krypno | Góra | |||
białostocki | Tykocin | Tykocin | |||
moniecki | Trzcianne | Zajki | |||
białostocki | Zawady | Góra Strękowa | |||
Łaś-Toczyłowo | |||||
łomżyński | Wizna | Wierciszewo | ujście rzeki Biebrzy | ||
Wizna | Wizna | ||||
Piątnica | Czarnocin | ||||
Piątnica | Piątnica Poduchowna | ||||
Łomża | |||||
łomżyński | Łomża | Stara Łomża nad Rzeką | |||
Łomża | Siemień Nadrzeczny | ||||
kolneński | Mały Płock | Chludnie | |||
łomżyński | Nowogród | Nowogród | ujście rzeki Pisy | ||
Zbójna | Gontarze | ||||
Miastkowo | Nowosiedliny | ||||
województwo mazowieckie | ostrołęcki | Lelis | Łęg Starościński | ||
Rzekuń | Laskowiec | ||||
Ostrołęka | |||||
ostrołęcki | Olszewo-Borki | Olszewo-Borki | |||
Rzekuń | Dzbenin | ||||
makowski | Różan | Różan | |||
wyszkowski | Długosiodło | Ostrykół Dworski | |||
makowski | Rzewnie | Nowe Łachy | |||
wołomiński | Radzymin | Arciechów | ujście rzeki Bug | ||
wyszkowski | Rząśnik | Nowy Lubiel | |||
pułtuski | Obryte | Zambski Kościelne | |||
Pułtusk | Pułtusk | ||||
Pokrzywnica | Łubienica | ||||
Zatory | Stawinoga | ||||
legionowski | Serock | Serock | |||
Jadwisin | |||||
Nieporęt | Nieporęt | ujście Kanału Żerańskiego | |||
Serock | Dębe | ||||
Wieliszew | Topolina | ||||
nowodworski (mazowiecki) | Pomiechówek | Stare Orzechowo | |||
Nowy Dwór Mazowiecki | ujście Narwi do Wisły |
Dopływy Narwi
Wytłuszczonym drukiem oznaczono drogi wodne.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Użeglownienie Wisły i Odry – szalony pomysł, przecież brakuje nam wody [online], oko.press [dostęp 2021-09-27] .
- ↑ Maciej Karpowicz: Lokalne i regionalne czynniki kształtujące strukturę zooplanktonu skorupiakowego siedlisk systemu rzecznego Narwi. Białystok, 2015. [dostęp 2017-10-27].
- ↑ Dz.U. z 2002 r. Nr 77, poz. 695. [online]
- ↑ Cienkowski, W. P., Sekrety imion własnych, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1965, s. 136.
Linki zewnętrzne
- Dolina Górnej Narwi. polska.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-11-03)].
- Narew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 907 .
- PWN: 3945784
- Britannica: place/Narew-River
- БРЭ: 2249106
- SNL: Narew
- Catalana: 0045432
- DSDE: Narew