Orzyc
Ten artykuł dotyczy rzeki. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa. |
Orzyc w Jednorożcu | |||
Kontynent | Europa | ||
---|---|---|---|
Państwo | Polska | ||
Lokalizacja | |||
Rzeka | |||
Długość | 142,52 km | ||
Powierzchnia zlewni | 2077 km² | ||
Źródło | |||
Miejsce | na wschód od Mławy | ||
Wysokość | 145 | ||
Współrzędne | 53°08′17″N 20°28′28″E/53,138056 20,474444 | ||
Ujście | |||
Recypient | Narew | ||
Miejsce | na zachód od Kalinowa | ||
Wysokość | 81,7 m n.p.m.[1] | ||
Współrzędne | 52°46′06″N 21°13′41″E/52,768333 21,228056 | ||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||
Położenie na mapie Polski | |||
|
Orzyc (Orzycz, Orzyca[2]) – rzeka, prawy dopływ Narwi[3] o długości 142,52 km[4] i powierzchni dorzecza 2 077 km².
Opis
Rzeka płynie przez Nizinę Północnomazowiecką, w województwie warmińsko-mazurskim i mazowieckim. Wypływa z bagien na obszarze Wzniesień Mławskich, na wschód od Mławy. Płynie przez Równinę Kurpiowską i Wysoczyznę Ciechanowską, przez miejscowości Grzebsk, Chorzele, Małowidz, Jednorożec, Drążdżewo, Janowo, Krasnosielc, Maków Mazowiecki, Stary Szelków, a do Narwi uchodzi we wsi Kalinowo, poniżej wsi Przeradowo, a powyżej wsi Zambski Kościelne.
Rzekę cechuje powolny nurt i niewielki spadek koryta. Jej lewymi dopływami są Grabowski Rów i Baranowska Struga, a prawymi Tamka, Bobrynka, Ulatówka, Bramura i Węgierka.
Na kilku odcinkach rzeka jest spławna. Organizowane są spływy kajakowe[5][6][7][8].
Historia
W XIX wieku rzeka była określana nazwą Uzgierka[9].
W latach 30. XX wieku przeprowadzono regulację rzeki na odcinku między Chorzelami a Krasnosielcem. Prace prowadzono ręcznie, maszynowo i za pomocą dynamitu[10].
Rzeka jest uważana za zachodnią granicę Puszczy Zielonej, ale na jej prawym brzegu jest jeszcze kurpiowska wieś Jednorożec i miejscowości, które przyjęły tradycje kurpiowskie i są uważane za pograniczne: Połoń, Małowidz, Stegna, Drążdżewo Nowe[9][11].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Orzyc na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-04-04].
- ↑ Orzyc, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-08-25] .
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 198, ISBN 83-239-9607-5 .
- ↑ Orzyc na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Moduł: Obszary dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-04-04].
- ↑ Spływy kajakowe rzeką Orzyc (Maków Mazowiecki, Pułtusk, Ostrołęka, Przasnysz) | Bobrowy Dwór [online], bobrowydwor.pl [dostęp 2022-08-18] .
- ↑ Magda, ORZYC. RZEKA JAK KURPIOWSKI FOLK [online], Moda na Mazowsze, 22 czerwca 2021 [dostęp 2022-08-18] (pol.).
- ↑ Szlak kajakowy – rzeka Orzyc [online], wkw.wloclawek.pttk.pl [dostęp 2022-08-18] .
- ↑ Spływy kajakowe rzeką Orzyc w Gminie Krasnosielc [online], powiat-makowski.pl [dostęp 2022-08-18] (pol.).
- ↑ a b Maria WeronikaM.W. Kmoch Maria WeronikaM.W., MAŁA OJCZYZNA: Zachodnie pogranicze Kurpi Zielonych [online] [dostęp 2022-08-18] .
- ↑ Maria WeronikaM.W. Kmoch Maria WeronikaM.W., Regulacja rzeki Orzyc na północnym Mazowszu w okresie międzywojennym, „Studia i Materiały Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku”, 21: XIV Konferencja Polskiego Muzealnictwa Morskiego i Rzecznego, 2018, s. 215–235 [dostęp 2022-08-18] .
- ↑ Maria WeronikaM.W. Kmoch Maria WeronikaM.W., Na skraju Kurpiowszczyzny. Parafia pw. św. Floriana w Jednorożcu, Jednorożec: Stowarzyszenie „Przyjaciele Ziemi Jednorożeckiej”, 2020, ISBN 978-83-927409-7-1, OCLC 1225226389 [dostęp 2022-07-21] .
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia rzeki Orzyc
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Orzyc |
- PWN: 3952096