Monety rosyjsko-warszawskie

Monety rosyjsko-warszawskie – rosyjskie monety kopiejkowe i rublowe bite w miedzi, srebrze lub złocie w latach 1842–1864 przez mennicę w Warszawie, oznakowane literami łacińskimi MW bądź w cyrylicy BM (Варшавская Монета)[1].

Rys historyczny

Dnia 3 września 1841 roku został wydany ukaz carski[2] dokonujący z dniem 1 stycznia 1842 r. unifikacji systemu monetarnego Królestwa Kongresowego z systemem monetarnym Rosji. W miejsce używanej od 1815 roku jako podstawowej jednostki wagowej grzywny kolońskiej wprowadzono funt rosyjski[2]. Podstawową jednostką monetarną przestała być złotówka, a został nią rubel. Ponadto wprowadzono nowe monety dwunominałowe: w złocie 5 rubli, w srebrze 1 rubel, 50 kopiejek, 25 kopiejek, 20 kopiejek, 10 kopiejek i 5 kopiejek[2]. W przepisach stanowiono o biciu monet dwunominałowych, ale ze względu na występowanie ułamkowych wartości złotych ostatecznie wybito i wprowadzono do obiegu jedynie 25 kopiejek – 50 groszy, 20 kopiejek – 40 groszy (tzw. monety rosyjsko-polskie)[2]. Pozostałe nominały miały być identyczne z tymi bitymi w Rosji, jednak oznaczone łacińskimi literami MW (Mennica Warszawska)[3].

Rosyjskie monety z mennicy w Warszawie bite w latach 1842–1864

W 1842 roku w mennicy w Warszawie wybito jedynie w srebrze 1 rubel i 50 kopiejek oraz w złocie 5 rubli[4].

W numizmatyce polskiej rosyjskie monety wybite przez mennicę w Warszawie nazywane są rosyjsko-warszawskimi. Można wyróżnić dwie podkategorie: oznakowane łacińskimi literami MW (lata 1842–1857), oraz literami w cyrylicy BM (lata 1850–1864)[2][1].

Jedynymi miedzianymi monetami rosyjsko-warszawskimi oznakowanymi łacińskimi literami MW są trzy nominały wybite w 1848 roku[5]:

Monety te wykonano według obowiązującej w latach 1840–1848 w Rosji stopy menniczej, w której pud miedzi (16,3804 kilograma) był równy 16 rublom[6]. Rysunki awersu i rewersu były identyczne z tymi wykorzystywanymi w poprzednich latach przez inne rosyjskie mennice. W sumie w mennicy w Warszawie w 1848 roku wybito miedzianych monet kopiejkowych na wartości 2048 rubli i 10 kopiejek[7]. W numizmatyce polskiej monety te klasyfikowane są jako monety próbnego bicia, odmiennie niż w numizmatyce rosyjskiej, która uznaje je jako monety obiegowe[6]. Identyczną z rosyjską klasyfikację przyjmują autorzy amerykańscy[8]. W obrocie kolekcjonerskim można spotkać również monety emisji 1848 w stanie wskazującym na ich zużycie bądź długotrwałe przebywanie w ziemi, co może uzasadniać raczej słuszność podejścia rosyjskiego[9].

  • Miedziane monety rosyjskie bite w Warszawie emisji z 1848 r.
  • 3 kopiejki srebrem 1848 MW awers
    3 kopiejki srebrem 1848 MW awers
  • 3 kopiejki srebrem 1848 MW rewers
    3 kopiejki srebrem 1848 MW rewers
  • 2 kopiejki srebrem 1848 MW
    2 kopiejki srebrem 1848 MW
  • ½ kopiejki srebrem 1848 MW
    ½ kopiejki srebrem 1848 MW

Miedziane monety rosyjsko-warszawskie oznakowane w cyrylicy literami BM bito w latach 1850–1864, według obowiązujące w Rosji w latach 1849–1867 stopy menniczej, wedle której z jednego puda miedzi bito 32 ruble[6].

  • Miedziane monety rosyjskie bite w Warszawie w latach 1850–1864
  • 5 kopiejek 1853 BM
    5 kopiejek 1853 BM
  • 3 kopiejki 1856 BM
    3 kopiejki 1856 BM
  • 2 kopiejki 1855 BM
    2 kopiejki 1855 BM
  • kopiejka 1863 BM
    kopiejka 1863 BM
  • dienieżka 1855 BM
    dienieżka 1855 BM
  • połuszka 1855 BM
    połuszka 1855 BM

Srebrne i złote monety rosyjsko-warszawskie były oznakowane jedynie łacińskimi literami MW, srebrne bito do 1857 roku, zaś złotą pięciorublówkę – do 1849 roku[4].

  • Złote i srebrne monety rosyjsko-warszawskie
  • 5 rubli 1848 MW awers
    5 rubli 1848 MW awers
  • 5 rubli 1848 MW rewers
    5 rubli 1848 MW rewers
  • rubel 1842 MW
    rubel 1842 MW
  • połtina 1842 MW
    połtina 1842 MW
  • 25 kopiejek 1957 MW
    25 kopiejek 1957 MW
  • 20 kopiejek 1957 MW awers
    20 kopiejek 1957 MW awers
  • 20 kopiejek 1957 MW rewers
    20 kopiejek 1957 MW rewers
  • 10 kopiejek 1955 MW
    10 kopiejek 1955 MW

W tabeli poniżej zestawiono lata bicia i nominały monet rosyjskich wybitych przez mennicę w Warszawie (MW albo BM)[2].

Nominał 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864
¼ kopiejki BM BM BM BM BM BM BM
½ kopiejki MW BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM
1 kopiejka BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM
2 kopiejki MW BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM
3 kopiejki MW BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM BM
5 kopiejek BM BM BM BM BM
10 kopiejek MW MW
20 kopiejek MW
25 kopiejek MW MW
50 kopiejek MW MW MW MW MW MW MW
1 rubel MW MW MW MW MW MW
5 rubli MW MW MW MW

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b CzesławC. Kamiński CzesławC., EdmundE. Kopicki EdmundE., Katalog monet polskich 1764–1864, 1977 .
  2. ↑ a b c d e f JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, 2003 .
  3. ↑ VladimirV. Bitkin VladimirV. (red.), Composite Catalogue of Russian Coins, part II (1740–1917), Kiev: IUnonan Moneta, 2003, s. 824–826,832–835,832–838,848–849, ISBN 966-9551-3-9 .
  4. ↑ a b JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Katalog monet polskich 1545–1586 i 1633–1864, wyd. 3 (uzupełnione i rozszerzone), Szczecin: Nefryt, 2015, s. 406–414, ISBN 978-83-87355-81-4 .
  5. ↑ KarolK. Plage KarolK., Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 44–45 .
  6. ↑ a b c VladimirV. Bitkin VladimirV., Composite Catalogue of Russian Coins, 2003 .
  7. ↑ KarolK. Plage KarolK., Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla Miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, 1972 .
  8. ↑ Colin R.C.R. Bruce Colin R.C.R., II i inni, Krause 19th Century 1801–1900 Standard Catalogue of World Coins, 4th Edition .
  9. ↑ VladimirV. Bitkin VladimirV. (red.), Composite Catalogue of Russian Coins, part II (1740–1917), Kiev: IUnonan Moneta, 2003, s. 838, ISBN 966-9551-3-9 .