Gliszczyński IV

Gliszczyński IV (Spod-Gliszczyński, Księżyc odmienny, albo Leliwa odmienny, błędnie Gliszezijnski) − kaszubski herb szlachecki, według Przemysława Pragerta odmiana herbu Księżyc lub Leliwa.

Opis z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego^[1]:

W polu czerwonym półksiężyc złoty z takąż gwiazdą w środku. Klejnotu i hełmu brak, bezpośrednio nad tarczą korona. Labrów brak.

Herb, przytaczany przez Żernickiego (Der polnische Adel, Die polnischen Stamwappen), pochodzi z malowidła na szkle z 1720 w kościele w Swarzewie oraz pieczęć z literami IG, opisana jako Sz. Spod-Gliszczyński.

Rodzina szlachecka z Gliśna Wielkiego lub Małego. W rzeczywistości Gliszczyńscy to wiele odrębnych rodów, które siedząc w jednej wsi, przyjęły takie samo nazwisko odmiejscowe. Tego konkretnie herbu używali Gliszczyńscy z przydomkiem Spod

Gliszczyński (błędnie Gliszezijnski) z przydomkiem Szpot (Spod) lub bez przydomka. Gałąź rodziny która opuściła Małe Gliśno miała też używać wariantu z dwoma gwiazdami, ale nie wiadomo w jakim układzie. Rodzinie tej przypisywano też herb Szpot i z nim jest ona bardziej znana. Szpot Gliszczyńcy drugą część nazwiska mają od Miejscowości Małe Gliśno w której mieszkali. Protoplastą Szpot Gliszczyńskich był Jerzy Szpot który w 1526 roku otrzymuje potwierdzenie praw majątkowych w Małym Gliśnie przez króla Zygmunta Starego, dokument znajduje się w archiwum akt dawnych w Warszawie. Szpotowie w Małym Gliśnie byli wraz z wojewodą Pomorskim Mikołajem Szpotem pierwszymi Szpotami na Pomorzu.Zbigniew Leszczyc w swoim herbarzu wydanym w 1908 roku dołącza Szpot Gliszczyńskich do gałęzi Sandomierskich Szpotów.^[2]

Istniało wiele innych gałęzi tej rodziny, używających innych herbów. Pełna lista herbów Gliszczyńskich dostępna w haśle Gliszczyński III.

• Przemysław Pragert: Herbarz rodzin kaszubskich. T. 2. BiT, 2007, s. 60-67, 235. ISBN 978-83-924425-9-2.