3 Batalion Sanitarny

3 Batalion Sanitarny (3 bsan) – pododdział służby zdrowia Wojska Polskiego II RP.

Pododdział był okręgową instytucją służby zdrowia podległą bezpośrednio szefowi sanitarnemu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III oraz jednostką ewidencyjną dla wszystkich oficerów i szeregowych pełniących służbę w formacjach sanitarnych i liniowych OK III, w tym w Szpitalu Okręgowym Nr III w Wilnie, Kierownictwach Rejonów Sanitarnych Grodno, Lida i Wilno oraz w Szpitalach Rejonowych Grodno, Lida i Suwałki. Ponadto batalion wypełniał funkcje szkoleniowe oraz mobilizacyjne.

19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 12 lipca, jako datę święta batalionu^[1].

30 maja 1931 roku wprowadzona została nowa organizacja pokojowa służby zdrowia. W jej ramach bataliony sanitarne zostały włączone w struktury szpitali okręgowych jako ich kadry zapasowe. 1 lipca 1931 roku na bazie zlikwidowanego baonu utworzona została Kadra Zapasowa 3 Szpitala Okręgowego.

W skład batalionu wchodziła:

• drużyna dowódcy batalionu,
• trzy kompanie sanitarne,
• kadra batalionu zapasowego,
• warsztat sanitarno-techniczny.

Każda z kompanii sanitarnych składała się z drużyny dowódcy i czterech plutonów. Pluton liczył dwie drużyny po dwie sekcje sanitarne. Dwa plutony z każdej kompanii były wydzielone do służby w szpitalu okręgowym i w szpitalach rejonowych^[2]. Szpital okręgowy dysponował trzema plutonami, a każdy z trzech szpitali rejonowych – jednym plutonem obsługi sanitarnej^[3].

 Z tym tematem związana jest kategoria: Oficerowie 3 Batalionu Sanitarnego.

• mjr lek. Jan Pióro (do 21 I 1924)
• ppłk lek. Edward Miziura (od 21 I 1924^[4])
• mjr lek. Włodzimierz Wachnowski (VI 1926^[5] – 1928)
• ppłk lek. Otton Samójłowicz-Salamonowicz (VI 1930 – X 1931 → pomocnik komendanta 3 Szpitala Okręgowego)

31 stycznia 1929 roku Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 3 Batalionu Sanitarnego^[6]. Odznaka o wymiarach 44x44 mm ma kształt krzyża o ramionach emaliowanych w kolorze wiśniowym z granatowym obrzeżem. W centrum tarcza z nałożonym srebrnym orłem. Na ramionach krzyża połączonych nimbem wpisano inicjały baonu „3 BS” i lata „1920-1928”. Odznaka jednoczęściowa, wykonana w srebrze, na rewersie próba 800 i inicjały wykonawcy. Wykonawcą odznaki był Józef Pendowski z Poznania^[7].

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.