Randia (thực vật)

Randia
Randia densiflora
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Eudicots
(không phân hạng)	Asterids
Bộ (ordo)	Gentianales
Họ (familia)	Rubiaceae
Phân họ (subfamilia)	Ixoroideae
Tông (tribus)	Gardenieae^[1]
Chi (genus)	Randia L.^[2]
Các loài
Rất nhiều, xem trong bài.
Danh pháp đồng nghĩa
Basanacantha Hook.f. Foscarenia Vell. ex Vand. Gynaecopachys Hassk. Rangia Griseb.^[2]

Randia, tên tiếng Việt găng, tên tiếng Anh indigoberry,^[3] là một chi các loài cây bụi hoặc cây nhỡ trong họ Thiến thảo (Rubiaceae) sống ở vùng tân nhiệt đới. Danh lục thực vật quốc tế (IPNI) liệt kê tổng cộng 738 danh pháp thuộc chi, bao gồm cả danh pháp đồng nghĩa. Một số loài bản địa Úc đã được xếp lại vào chi Atractocarpus. Trong số đó có các loài cây trồng trong vườn như Atractocarpus chartaceus và A. fitzalanii.

Carl Linnaeus đặt tên Randia để tưởng nhớ Isaac Rand.^[4]

Một số loài tiêu biểu

Randia aculeata L. (= Genipa aculeata)
Randia altiscandens (Ducke) C.M.Taylor
Randia aristeguietae Steyerm.
Randia armata (Sw.) DC.
Randia carlosiana K.Krause
Randia ciliolata C.Wright (= Genipa ciliolata)
Randia cinerea (Fernald) Standl. (= Genipa cinerea)
Randia densiflora
Randia echinocarpa Moc. & Sessé ex DC. (= Genipa echinocarpa)
Randia formosa (Jacq.) K.Schum. – Jasmin de Rosa
Randia keithii
Randia laevigata Standl.
Randia longioba
Randia matudae Lorence & Dwyer (= Casasia chiapensis)

Randia mixe sp. nov.
Randia moorei F.Muell. ex Benth
Randia nelsonii Greenm.
Randia nitida (Kunth) DC.
Randia parvifolia Lam. – găng hoa nhỏ
Randia pleiomeris Standl.
Randia portoricensis (Urban) Britt. & Standl. – găng Puerto Rico
Randia rhagocarpa Standl. – Crucillo
Randia ruiziana DC.
Randia sezitat Guillaumin (= Genipa sezitat)
Randia spinifex (Roem. & Schult.) Standl. (= Genipa sagreana)
Randia thurberi S.Watson
Randia tubericollis^[3]^[5]

Trước đây thuộc chi

Atractocarpus chartaceus (F.Muell.) Puttock (trước đây là R. chartacea (F.Muell.) F.Muell.)
Aidia cochinchinensis Lour. (trước đây là R. henryi E.Pritz. hoặc R. cochinchinensis (Lour.) Merr.)
Aidia genipiflora (DC.) Dandy (trước đây là R. genipiflora DC.)
Atractocarpus fitzalanii (F.Muell.) Puttock (trước đây là R. fitzalanii (F.Muell.) Benth.)
Benkara malabarica (Lam.) Tirveng. (trước đây là R. malabarica Lam.)
Benkara sinensis (Lour.) Ridsdale (trước đây là R. sinensis (Lour.) Schult.)
Catunaregam spinosa (Thunb.) Tirveng. (trước đây là R. dumetorum (Retz.) Poir. hoặc R. spinosa (Thunb.) Poir.)
Catunaregam tomentosa (Blume ex DC.) Tirveng. (trước đây là R. tomentosa (Blume ex DC.) Hook.f.)

Coddia rudis (E.Mey. ex Harv.) Verdc. (trước đây là R. rudis E. Mey. ex Harv.)
Porterandia penduliflora (K.Schum.) Keay (trước đây là R. penduliflora K.Schum. hoặc R. sericantha K.Schum. ex Engl.)
Rosenbergiodendron formosum (Jacq.) Fagerl. (trước đây là R. formosa (Jacq.) K.Schum. hoặc R. mussaenda (L.f.) DC.)
Rosenbergiodendron longiflorum (Ruiz & Pav.) Fagerl. (trước đây là R. ruiziana DC.)
Rothmannia longiflora Salisb. (trước đây là R. maculata DC.)
Rothmannia whitfieldii (Lindl.) Dandy (trước đây là R. malleifera (Hook.) Benth. & Hook.f.)
Tamilnadia uliginosa (Retz.) Tirveng. & Sastre (trước đây là R. uliginosa (Retz.) Poir.)^[5]

Hình ảnh

Tham khảo

^ “Genus Randia”. Taxonomy. UniProt. Truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2010.
^ ^a ^b “Genus: Randia L.”. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. ngày 17 tháng 9 năm 1996. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 5 năm 2009. Truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2010.
^ ^a ^b Randia (TSN 35130) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
^ Boulger, George Simonds (1896). “Rand, Isaac” . Trong Sidney Lee (biên tập). Dictionary of National Biography. 47. Luân Đôn: Smith, Elder & Co.
^ ^a ^b “GRIN Species Records of Randia”. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2010.

Gustafsson, C. (2002). C. Persson. “Phylogenetic relationships among species of the neotropical genus Randia (Rubiaceae, Gardenieae) inferred from molecular and morphological data”. Taxon. 51: 661–674.
Borhidi, A. (2004). N. Diego-Pérez. “El género Randia L. (Rubiaceae, Gardenieae) en la flora del estado Guerrero (Mexico)”. Acta Botanica Hungarica. 46 (1–2): 41–53.