NASA WorldWind

NASA WorldWind

WorldWind'in Blue Marble Next Generation katmanını gösteren ekran görüntüsü
Geliştirici(ler)	Ames Araştırma Merkezi (NASA)
İlk yayınlanma	2003
Programlama dili	JavaScript (Web), Java (Android, Desktop Java SE, and Server), C# (obsolete Windows/.NET)
İşletim sistemi	Cross-platform; yukarıya bkz.
Erişilebilirlik	İngilizce
Tür	Sanal yerküre Yazılım geliştirme kiti
Lisans	NASA Open Source Agreement v1.3
Resmî sitesi	worldwind.arc.nasa.gov
Kod deposu	github.com/NASAWorldWind/

NASA WorldWind, açık kaynaklı (NOSA lisansı ve Apache 2.0 lisansı altında yayınlanmış) sanal yerküredir. Web sitesine göre (https://worldwind.arc.nasa.gov/), "WorldWind açık kaynaklı bir sanal küre API'sidir. WorldWind, geliştiricilerin 3B dünya, harita ve coğrafi bilgilerin etkileşimli görselleştirmelerini hızlı ve kolay bir şekilde oluşturmasına olanak tanır. Dünyanın dört bir yanındaki kuruluşlar, hava durumunu izlemek, şehirleri ve araziyi görselleştirmek, araç hareketini izlemek, coğrafi verileri analiz etmek ve insanlığı Dünya hakkında eğitmek için WorldWind'i kullanıyor."

İlk olarak NASA tarafından 2003 yılında kişisel bilgisayar'larda kullanılmak üzere geliştirildi ve ardından 2004'ten bu yana açık kaynak topluluğu ile birlikte daha da geliştirildi. 2017 itibarıyla, WorldWind'in web tabanlı sürümü çevrimiçi olarak mevcuttur.^[1] Android versiyonu da vardır.^[2]

Orijinal sürüm, yalnızca Microsoft Windows üzerinde çalışan .NET Framework'e dayanıyordu. Daha yeni Java sürümü olan WorldWind Java çapraz platformdur, geliştiricileri hedefleyen yazılım geliştirme kiti (SDK) ve eskisinin aksine .NET sürümü Google Earth tarzında bağımsız bir sanal dünya uygulaması değildir. WorldWind Java sürümü kasım 2009'da NASA Yılın Yazılımı ödülüne layık görüldü.^[3] Program, NASA ve USGS uydu görüntüleri, hava fotoğrafçılığı, topografik haritalar, Keyhole Biçimlendirme Dili (KML) ve Collada dosyalarını kaplar.

2003'ten beri yaygın olarak bulunmasına rağmen, WorldWind 2004'te NASA Açık Kaynak Anlaşması lisansıyla piyasaya sürüldü. En son Java tabanlı sürüm (2.1.0), Aralık 2016'da piyasaya sürüldü.^[4] 2015 itibarıyla WorldWind'in web tabanlı sürümü geliştirilme aşamasındadır^[5] ve çevrimiçi olarak mevcuttur.^[6] Android sürümü de vardır.^[7]

Önceki .NET tabanlı sürümü, kapsamlı eklenti paketi olan bir uygulamaydı. Dünya dışında, Ay, Mars, Venüs, Jüpiter (Io, Ganymede, Europa ve Callisto adlı dört Galilei uyduları ile) ve SDSS (yıldızların ve galaksilerin görüntüleri) gibi birkaç gezegen ve uydu vardır.

Kullanıcılar, seçilen gezegeni döndürerek, görünümü eğerek ve yakınlaştırıp uzaklaştırarak etkileşime girebilirler. Beş milyon yer adı, siyasi sınırlar, enlem/boylam çizgileri ve diğer veriler görüntülenebilir. WorldWind.NET, OGC 'nin WMS sunucularını (sürüm 1.4 ayrıca yer adlarını indirmek için WFS ‘yi kullanır), içe aktarma ESRI şekil dosyaları ve kml/kmz dosyalarını kullanarak internette haritalara ve jeo-uzamsal verilere göz atma yeteneği sağladı. Bu, WorldWind'in herhangi birisinin verilerini teslim etmesine nasıl izin verdiğinin örneğidir.

WorldWind.NET'in diğer özellikleri arasında .X (DirectX 3B çokgen ağ) modelleri için destek ve atmosferik saçılma veya güneşi gölgeleme gibi gelişmiş görsel efektleri vardı.

ABD içindeki çözünürlük, tek tek binaları, evleri, arabaları (USGS Digital Ortho katmanı) ve hatta insanların gölgelerini (USGS Urban Ortho katmanındaki metropolitan alanlar) açıkça ayırt edebilecek kadar detaylıdır. ABD dışındaki çözünürlük piksel başına en az 15 metredir.

Microsoft, WorldWind'in ticari olmayan kullanım için Virtual Earth yüksek çözünürlüklü verileri dahil etmesine izin verdi.^[8]

WorldWind, NASA'nın Mekik Radar Topoğrafya Görevi (SRTM), Ulusal Yükseklik Veri Setini (NED) ve Gelişmiş Uzaydan Gelen Termal Emisyon ve Yansıma Radyometresi (ASTER) tarafından toplanan Sayısal yükseklik modeli (DEM) verilerini kullanır. Böylece, Büyük Kanyon veya Everest Dağı gibi topoğrafik özellikleri üç boyutlu olarak görüntülenebilir. Ayrıca WW, kullanıcıların hendekler ve sırtlar gibi okyanus özelliklerini 3D olarak görmelerine olanak tanıyan batimetri verilerine sahiptir.

Uygulamaları kullanan birçok kişi kendi verilerini ekler ve bunları WorldWind Central veya aşağıdaki bağlantı bölümünde bahsedilen bloglar gibi çeşitli kaynaklar aracılığıyla kullanılabilir hale getirir.

Blue Marble, Landsat veya USGS kamu malı verileri kullanılarak WorldWind ile oluşturulan tüm görüntüler ve videolar, ticari amaçlarla bile web sitelerinde serbestçe değiştirilebilir, yeniden dağıtılabilir ve kullanılabilir.

WorldWind, programa yeni işlevler ekleyen küçük uzantılar olan birçok eklentiden biri kullanılarak genişletilebilir.
Olası eklenti türleri şunlardır:

• Nokta katmanları: yer işaretlerini (ilgi çekici nokta) simge olarak görüntüleyen basit XML dosyaları
• Patika katmanları: yollar (rotalar, sınırlar)
• Çizgi özellikleri: Çizgi veya duvar olarak görselleştirilmiş noktaların listesini içeren XML
• Çokgen özellikleri: Dolgulu poligon (düz veya ekstrüzyon olarak görselleştirilmiş noktaların listesini içeren XML
• Model özellikleri: 3D dokulu ağları yüklemek için kullanılan XML
• Yer adları: metin etiketleri atanmış belirli noktalar (şehirler, tepeler ve binalar gibi)
• Görüntü katmanları: dünyanın çeşitli yerleri için yüksek çözünürlüklü görüntüler
• Komut dosyaları: kamera hareketini kontrol eden dosyalar

Eklentiler, başlangıçta WorldWind tarafından yüklenen ve derlenen C#, VB veya J# ile yazılmış küçük programlardır. Eklenti geliştiricileri, programın kaynak kodunu değiştirmeden WorldWind'e özellikler ekleyebilir.

Orijinal WorldWind tarifi, .NET kitaplıklarına ve DirectX 'e dayanarak Windows ile sınırlandırıldı. WorldWind Java olarak anılan JOGL ile Java 'da yeni bir SDK sürümü geliştirilmiştir. En son sürüm (2.2.0) Ağustos 2020'de yayınlandı.

Bu yeni sürümün, API'yi çekirdekte bırakarak, modüler bileşenlere 'yüksüz' işlevselliklere sahip API merkezli mimarisi vardır. Bu, WorldWind'in kendisini eklenti yapar böylece mümkün olduğunca birbirinin yerine (örneğin Python aracılığıyla) kullanılabilir. Bu yeniden düzenleme alıştırması, WorldWind'e bir Java Uygulaması olarak tarayıcı aracılığıyla erişilmesini sağlar. WorldWind Java SDK'nın^[9] önizlemesi 11 Mayıs 2007'de Sun Microsystem'in yıllık JavaOne konferansında yayınlanmıştır.

WWj bir SDK olduğu için tek bir uygulama yoktur; bunun yerine dünyanın her yerinden devlet kurumları ve ticari geliştiriciler tarafından oluşturulan her biri farklı işlevlere sahip WWj kullanan çok sayıda uygulama vardır. Bu uygulamalar, basit sanal küre görüntüleyicileri, uydu izleyici, GIS platformları, fotoğraf editörü, F-16 simülatörü, görev planlama yazılımı ve daha fazlasını içerir.

NASA, o zamandan beri Android OS ve JavaScript tabanlı web uygulaması için iki SDK olan WorldWind Android ve Web WorldWind'i piyasaya sürdü. WWj gibi, sürümler için tek bir uygulama yoktur.

• NASA WorldWind SDK Eğitimi:

[1] Bu Eğitim, Almanya'daki Münster Üniversitesi Jeoinformatik Enstitüsü tarafından geliştirilmiştir. WorldWind API ile bir Eclipse ortamı kurmaktan Bağlı Açık Veri coğrafi veri kümelerinden çokgenler oluşturmaya kadar öğreticiler içerir. Yeni başlayanlardan ileri düzey geliştiricilere kadar önemli ipuçları içerir.

• WorldWind Earth,^[10] üç güncel WorldWind SDK sürümünün dostça çatal'larını koruyan bir topluluktur. Çatallar, WebWorldWind'in geliştirme dalındaki en son düzeltmelere ve özelliklere ve WorldWind topluluğundan gelen birkaç "özenle seçilmiş" geliştirmeye dayalı yapılar için sürüm kanalı sağlar. WorldWindJS projesi GitHub adresinde ve yayınlar da NPM adresinde mevcuttur.
• Geoforge projesi,^[11] NASA WorldWind projesinin çatal'ını içerir. Geoforge, açık kaynaklı yazılım sağlar. Yer bilimleri verilerini yöneten ve coğrafi olarak yerelleştirilmiş yer bilimleri nesnelerinin görüntüsünü sağlamak için WorldWind özelliklerini kullanan bir platformda^[12] liderlik eder.
• Dapple,^[13] NASA WorldWind projesinin bir çatalıdır, Geosoft'taki geliştiriciler tarafından oluşturulan bir Açık Kaynak projesidir. Dapple, Yer bilimleri profesyonellerini yöneliktir ve WMS sunucularının kolay eklenmesi ve Google Earth'ünkine çok benzeyen daha basit kullanıcı arayüzü( UI) gibi onlara yönelik özelliklere sahiptir.
• SERVIR-VIZ,^[14] IAGT tarafından SERVIR projesi için geliştirilen WorldWind'in özelleştirilmiş sürümüdür.
• WW2D, Java ve OpenGL teknolojilerine dayalı çapraz platformlu, ücretsiz ve açık kaynaklı bir uygulamadır ve Microsoft Windows, Mac OS X, Linux (x86 ve x86-64) ve Solaris, SPARC üzerinde. WW2D, WorldWind sunucularından gelen görüntüleri kullanır.
  • WW2D Plus One - 3 boyutlu görünüm sağlayan WW2D güncellemesidir.
• Punt, .NET NASA WorldWind projesinin çatalıydı ve WorldWind'e katkıda bulunan özgür yazılım topluluğu 'nun iki üyesi tarafından başlatıldı. Punt, WorldWind 1.3.2'deki koda dayanıyordu ancak ilk sürümü, WorldWind 1.3.2 veya 1.3.3'te bulunmayan özelliklere (birden çok dil desteği gibi) sahiptir. Halen Punt yalnızca Windows için kullanılabilir ancak uzun vadeli hedefler arasında platformlar arası bir çözüme geçme isteği vardır.