Şükrullah

Şükrullâh (d. y. 1388 - ö. 1488), 15. yüzyılda yaşamış bir Osmanlı tarihçisi. Behcetü't Tevârîh adlı tarih kitabının yazarı olarak ün yapmıştır.

Yaşamı

Doğumunun 1388'de Amasya'da olduğu kabul edilmektedir.[1][2] Tam adı Şükrüllah bin İmâm Şihâbeddîn Ahmed bin İmâm Zeyneddîn Zekîdir.

Osmanlı ilmiye sınıfına mensuptur. II. Murad ve II. Mehmed dönemlerinde 22 yıl Osmanlı Devleti hizmetinde çalışmıştir. II. Murad döneminde Karamanoğulları Beyliği'ne elçi olarak gönderilmiştir.

1488 yılında İstanbul'da ölmüştür. Mezarı İstanbul Şeyh Ebul Vefa Camii'nde bulunmaktadır.

Tarih eseri

Şükrullâh, Behcetü't Tevârîh isimli eserini 1456'da yazmaya başlamış, 1459'da tamamlamış ve II. Mehmed'in sadrazamı Veli Mahmud Paşa'ya sunmuştur. Farsça olarak yazılan bu eser Kanuni devrinde 1530 senesinde Türkçeye çevrilmiştir.

Behcetü't Tevârîh on üç kısımdan oluşmuştur ve dünya tarihinin anlatılmasını hedeflemiştir.[3] Eserin sekizinci kısmı, II. Mehmed'in tahta çıkmasına (1451) kadarki Osmanlı tarihinden bahsetmektedir.

Behcetü't Tevârîh diğer Osmanlı tarih yazarları tarafından (özellikle Karamani Mehmet Paşa, Sarıca Kemal, Ruhi Çelebi, Mehmet Zaim) kaynak olarak kullanılmıştır. Osmanlılarla ilgili son kısmı 1939-49'da iki defa Türkçeye çevrilerek neşredilmiştir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Franz Babinger'e göre ise 1386 yılında doğmuştur.
  2. ^ Bazı kaynaklar Şirvan doğumlu olduğunu bildirmektedirler.
  3. ^ C. Imber bu eserin Ahmedî'nin İskendername yapıtının son kısmı olan Dâstân-i Tevârîh-i Mülûk-i Âl-i Osman eserine benzediğini ifade etmiştir. Imber, Colin (1990),The Ottoman Empire 1300-1481, İstanbul: The Isis Press
  4. ^ Şükrüllah bin Şehabettin Behcetü't Tevârîh İçinde: Nihal Atsız (1949) Osmanlı Tarihleri, İstanbul: Türkiye Yayınevi say. 37-76
  • g
  • t
  • d
Müslüman Tarihçiler
Tarihçiler
7. yüzyıl
Arapça
  • Ebân b. Osmân
  • Urve bin Zübeyr
  • İbn Şihab Zuhrî
  • 8. yüzyıl
    Arapça
  • İbnü'l Kelbî
  • İbn-i İshak
  • Vâkidî
  • Ebû Mihnef
  • Seyf bin Ömer
  • Medâinî
  • İbn Lehîa
  • 9. yüzyıl
    Arapça
    10. yüzyıl
    Arapça
  • İbnü'n-Nedîm
  • İbn Düreyd
  • İbnü'l-Kūtıyye
  • Mesûdî
  • İbn Miskeveyh
  • Ebû Bekir Sûlî
  • Kadı Nu‘mân
  • Ebü’l-Arab
  • Ebu Muhammed el-Hemdani
  • Müsebbihî
  • Muhammed b. Yûsuf el-Kindî
  • 11. yüzyıl
    Arapça
  • İbnü'l-Faradî
  • İbn Hayyân
  • Sâid el-Endelüsî
  • El-Udri
  • Bekrî
  • İbn Hazm
  • Hilâl es-Sâbî
  • Hatîb el-Bağdâdî
  • Kudâî
  • İbn Bessâm eş-Şenterînî
  • Farsça
    12. yüzyıl
    Arapça
  • Beyzâk
  • İbnü'l-Cevzî
  • Abdüllatîf el-Bağdâdî
  • İbnü'l-Kalanisi
  • İbn Asakir
  • İbn Münkız
  • İmadeddin el-Isfahani
  • İbn-i Şeddad
  • İbn Hammâd es-Sanhâcî
  • Cevvânî
  • Sem'ânî
  • Farsça
    • Muhammed b. Ali b.Süleyman er-Râvendî
    13. yüzyıl
    Arapça
  • Yâkût el-Hamevî
  • Abdülvâhid el-Merrâküşî
  • İbn Amîre
  • İbn-i Cübeyr
  • İbnü’l-Kerdebûs
  • İbnü'l-Adîm
  • Ali İbnü'l-Esîr
  • Sıbt İbnü’l-Cevzî
  • İbn Hallikân
  • İbnü’l-Kıftî
  • İbn Ebû Zer
  • Farsça
    14. yüzyıl
    Arapça
  • Ebü'l-Fidâ
  • İbn İzârî
  • Zehebî
  • İbn Battuta
  • Lisannüddin bin Hatip
  • İbn Fazlullah el-Ömerî
  • İbn Kesir
  • İbnü’t-Tıktakā
  • Nâsırüddin İbnü'l-Furât
  • Mufaddal b. Ebü’l-Fezâil
  • İbn Haldun
  • İbn Hacer el-Askalanî
  • Farsça
    15. yüzyıl
    Arapça
    Farsça
    Türkçe
    Osmanlıca
    16. yüzyıl
    Arapça
  • İbn İyâs
  • Mücîrüddin el-Uleymî
  • Fiştâlî
  • İbnü’l-Kādî
  • Mer‘î b. Yûsuf el-Kermî
  • Farsça
    Türkçe
    Osmanlıca
    17. yüzyıl
    Arapça
  • Ahmed b. Muhammed Makkarî
  • Kâtip Çelebi
  • İbnü'l-İmâd
  • Farsça
    • Şeyh İnâyetullāh Kanbû
    • Muhammed Sâlih Kanbûh
    • Molla Abdülfettah Gilani
    • Muhsin-i Fânî Keşmîrî
    Türkçe
    Osmanlıca
    Çağatayca
    Kürtçe
    18. yüzyıl
    Arapça
  • İfrenî
  • Muhammed b. Tayyib el-Kādirî
  • Muhammed Halîl el-Murâdî
  • Zeyyânî
  • Abdurrahman Cebertî
  • Farsça
    • Mirzâ Mehdî Han Esterâbâdî
    • Ebü’l-Hasan Gülistâne
    Türkçe
    Osmanlıca
    19. yüzyıl
    Arapça
  • Ahmed b. Hâlid Nâsırî
  • Muhammed Ferid
  • İbn Ebü'd-Dıyâf
  • Corci Zeydan
  • Farsça
    • Celâleddin Mirza Kaçar
    • Âgā Ahmed Ali
    • Rızâ Kulı Han Hidâyet
    Türkçe
    Osmanlıca
    Azerice
    Kürtçe
    Önemli eserler