Vojo Dimitrijević

Vojislav Vojo Dimitrijević (Sarajevo, 20. maj 1910 — Sarajevo, 12. avgust 1980) bio je bosansko-hercegovački i jugoslovenski slikar i partizanski borac. Jedan je od značajnijih bosanskohercegovačkih slikara 20. vijeka i začetnik moderne umjetnosti u Bosni i Hercegovini.

Vojo Dimitrijević je uz Oskara Danona, Anu Rajs i Jahiela Fincija jedan od osnivača alternativne grupe Collegium Artisticum 1939. godine.

Vojo Dimitrijević je rođen u Sarajevu, gdje je završio osnovno i srednje obrazovanje. Tokom srednje škole, Dimitrijević je pokazao izniman talent za slikarstvo, pa je učestvujući na izložbi đaćkih radova u Pragu, i osvajajući prvu nagradu, definisao svoj životni put. Nakon završetka gimnazije, odlazi u Beograd gdje je studirao slikarstvo u Kraljevskoj umetničkoj školi u Beogradu.^[1]

Po svršetku umetničke škole, dobija mogućnost da u Parizu provede godinu dana na usavršavanju. Dolaskom u Pariz, mentor mu je bio poznati francuski slikar Andre Lot. Prva samostalna izložba Voje Dimitrijevića je bila 1933. godine u Beogradu. Tih godina, Dimitrijević se u svojim djelima bazirao na socijalne tematike. Njegove slike iz ovog perioda su prikazivale gradsku sirotinju, i njen život.

Dimitrijevićeve slike, su nastajale pod uticajem raznih slikarskih pravaca. Između ostalog pravci koji su imali uticaj na Dimitrijevićev rad su: fovizam, nadrealizam i ekspresionizam, a na posljetku i apstraktno slikarstvo, ali u mnogim djelima ostaje vjeran realizmu. Njegov umjetnički izražaj razvijao se od socijalno angažovanog slikarstva, preko geometrijske apstrakcije, pa sve do konceptualnih slikarskih praksi.

Već kao formiran umjetnik, koji je iza sebe imao uspješne izložbe, sa dvadeset osam godine ponovo odlazi u Pariz, gdje pod uticajem španskog građanskog rata i Pikasovog rada, stvara jedno od svojih najznačajnijih djela, Španija, 1937. U isto vrijeme nastaje i jednako poznato djelo Sjećanje na moju zemlju Bosnu. U Parizu se zadržao dvije godine, i sa novostečenim umjećem i znnjem, vraća se u svoj grad gdje polovinom 1939. godine s kolegama i istomišljenicima osniva Umjetničko društvo Kolegijum Artistikum. Godine 1939. građani Sarajeva su imali priliku da pogledaju prvu samostalnu izložbu Voje Dimitrijevića, najznačajnijeg slikara ovog grada.^[2]

Po izbijanju Drugog svetskog rata, iz Sarajeva odlazi na ustaničku teritoriju i pridružuje se partizanima. U okviru narodnooslobodilačkog pokreta uglavnom radi na umjetničko-propagandnim projektima.

Sa partizanima je boravio na slobodnoj teritoriji Bihaćke republike 1942. godine.^[3] Sa partizanima je prošao i najtežu bitku na Sutjesci, čiji prizore je ovekovečio u čuvenoj ratnoj grafici Nepobedivi.

U prvim godinama nakon rata, Vojo slika teme rata i poslijeratne obnove, te osniva prvu Umjetničku školu i Udruženje likovnih umjetnika. Više puta je biran za predsjednika Udruženja likovnih umjetnika BiH, a postao je i član Akademije nauka i umjetnosti BiH. Nakon završetka Drugog svjetskog rata, najznačajniji projekti Voje Dimitrijevića, koji su obilježili kako njegov rad, tako i sam grad Sarajevo su velika kompozicija za spomen sobu Mladoj Bosni, kao i model za stope Gavrila Principa, koje će biti utisnute u betonu kao spomenik Sarajevskom atentatu, te velike kompozicije u kafani Park i u Fabrici duvana Sarajevo. U godinama nakon rata nastaju i djela Sarajevo u kiši i Jablanovi, kao i njegove velike kompozicije Katastrofa i Život.

• Kraj peći, ulje na platnu, 1930.
• Španija, ulje na platnu
• Portret slikara Ismeta Mujezinovića, ulje na platnu, 1939.
• Partizanske ratne grafike, 1941-1945.
• Ulica pod snijegom, ulje na platnu, 1951.
• Život u kući radnika, linorez
• Fašizam caruje
• Bolničarka Rava previja ranjenika, crtež ugljenom

• 1956. - Šestoaprilska nagrada grada Sarajeva;
• 1962. - Dvadesetsedmojulska nagrada;
• 1964. -Nagrada Vlade NR BiH;
• 1970. - Nagrada AVNOJ-a;

• Jovičić, Svetlana; Metlić, Dijana (2013). Umetnička škola u Beogradu (katalog izložbe). Beograd: S. Jovičić. ISBN 978-86-916545-0-4. Arhivirano iz originala na datum 02. 04. 2016. Pristupljeno 8. 2. 2018. (COBISS)