Manastirište

Manastirište
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Jablanički
Opština	Vlasotince
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	1099
Geografija
Koordinate	42°58′N 22°09′E / 42.96°N 22.15°E / 42.96; 22.15
Nadmorska visina	275 m
Manastirište Manastirište (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	16210
Pozivni broj	016
Registarska oznaka	VL

Koordinate: 42° 57′ 36" SGŠ, 22° 08′ 60" IGD Manastirište je naselje pored Vlasotinca. Smešteno je na reci Vlasini, između brda Beli kamen i Brezovice. Ime je dobilo po manastiru koji se na ovom prostoru nalazio u vreme srednjovekovne Srbije.

Selo Manastirište se spominje kao derbendžijsko selo u vremenu pod turcima. Na prostoru današnjeg Manastirišta je u srednjovekovno doba, u vreme Stefana Nemanje, postojao manastir sa školom, posvećen Prenosu moštiju Sv. Nikole kod ušća potoka Brezovice (u narodu manastirski potok) u Vlasinu, za koji se smatra da je najstarija bogomolja u okolini Vlasotinca. Veruje se da su manastir srušili Turci, verovatno u XVII veku, a da su ostatke manastira prebacili u Ćustendil. Po predanju u manastiru su živela tri brata monaha: Dušan, Uglješa i Stajko. Dušana i Uglješu su mučki ubili turci, a Stajko je pobegao i osnovao obližnje selo Stajkovce. Staro selo se pominje se 1516. godine bez žitelja i 1526. godine, kada broji 5 domaćinstva. Smatra se da su prvi stanovnici Srbi bili prinudno dovedeni da kao predstražarske jedinice (derbendžije) obezbeđuju slobodan prolaz turskim karavanima pored reke Vlasine u klancima planine Bukovik-sve do Carigrada. Takva naselja osnivana su samo sa hrišćanskim stanovništvom, a bilo je i nasilnog naseljavanja. Pored Manastirišta u našem kraju takva sela su bila: Dobro Polje, Darkovce, Crna Trava, Brod, Jabukovik, Svođe, Gornji Orah i druga sela na vlasinskoj oblasti i znepoljskoj visoravni. Pošto je bio težak život raje pod turcima u tim naseljima, onda su se ljudi tada odmetali u hajduke. Turci derbendžijska naselja napuštaju krajem XVIII veka, a ulogu njihovu su preuzeli plaćenici.

U Manastirištu se od 21. maja 1991. svake godine slavi praznik Prenosa Moštiju Sv. Nikole. Svake godine domaćin, koji se prethodno dobrovoljno prijavio, sprema slavu i praznik se obeležava kod krsta u Manastirištu, koji je podignut na dan prve slave 1991. godine.

U selu postoje samo nekoliko porodica starosedoca, a veći deo čine doseljenici iz Vlasotinačke i Crnotravske opštine. Naseljavanje je zapaženo nakon Drugog svetskog rata. Najbrojniji doseljenici su iz Kruševice, Zlatićeva, Ravnog Dela, Brezovice, Gornjeg Dejana, Gornjeg Gara, Darkovca, Jabukovika itd.

U selu je 1954. godine osnovan fudbalski klub „MSK“ (Manastirski sportski klub). Utakmice su se igrale na stadionu „Jaz“ pokraj reke Vlasine, koji je dobio ime po kupalištu u blizini, kojeg je poplava razorila 1988. godine. Posle još jedne velike poplave 2007. godine stadion „Jaz“ je uništen, i posle toga FK „MSK“ je prestao sa radom.