Winkelriedyzm

Ten artykuł od 2022-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Winkelriedyzm – romantyczny nurt ideowy, którego nazwę utworzono od nazwiska Arnolda Winkelrieda – legendarnego bohatera, który w bitwie pod Sempach (1386) poprowadził wojska szwajcarskie do boju przeciwko Austriakom i poświęcił w nim własne życie: kierując w swe piersi nieprzyjacielskie kopie, stworzył wyłom w szeregach wroga i przyczynił się do zwycięstwa. Bohaterskiemu czynowi miał towarzyszyć okrzyk: „Droga dla Wolności!”.

Akt ten zachowywany był w pamięci i utrwalany w późniejszych czasach w przekazach ustnych i legendach bądź pieśniach ludowych. W epoce romantyzmu legenda winkelriedowska zainspirowała wielu pisarzy i poetów. Dla Polski szczególne znaczenie miała inspiracja zawarta w Kordianie i hasło rzucone przez głównego bohatera na szczycie Mont Blanc: Polska Winkelriedem Narodów – będące odpowiedzią Juliusza Słowackiego na rodzimy mesjanizm.

Winkelriedyzm romantyczny kwestionował cierpienie oraz bierne męczeństwo mesjanizmu, podkreślając zarazem sens walki czynnej, aktywności. Idea ta pośrednio miała również tłumaczyć upadek powstania listopadowego. U Słowackiego koncepcja ta zakładała, że Polska jest Winkelriedem narodów Europy, natomiast Kordian, planując zabicie cara, pragnął być Winkelriedem Polaków i przyjąć na siebie cierpienie za miliony rodaków.

Zobacz w Wikiźródłach Kordian Akt II

Zobacz hasło winkelriedyzm w Wikisłowniku