Wąsewo (gmina)

Wąsewo
gmina wiejska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

ostrowski (mazowiecki)

TERC

1416102

Wójt

Urszula Nadratowska[1]

Powierzchnia

119,2 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


4 413[2]

• gęstość

36,9 os./km²

Nr kierunkowy

29

Kod pocztowy

07-311

Tablice rejestracyjne

WOR

Adres urzędu:
ul. Zastawska 13
07-311 Wąsewo
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Wąsewo
Liczba sołectw

32[3][4]

Liczba miejscowości

34[4]

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
52°52′26″N 21°40′24″E/52,873889 21,673333
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Wąsewo (do 1954 gmina Komorowo) – gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie ostrołęckim.

Siedziba gminy to Wąsewo.

Według danych z 30 czerwca 2004[5] gminę zamieszkiwało 4626 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku[6] gminę zamieszkiwało 4365 osób. Było to wówczas 5,9% ludności powiatu.

Na terenie gminy funkcjonuje lądowisko Ostrów Mazowiecka-Grądy.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002[7] gmina Wąsewo ma obszar 119,2 km², w tym:

  • użytki rolne: 71%
  • użytki leśne: 24%

Gmina stanowi 9,73% powierzchni powiatu.

W strukturze zasiewów gminy dominuje uprawa zbóż i roślin. Głównym kierunkiem produkcji zwierzęcej jest chów trzody chlewnej. Na terenie gminy nie ma zakładów przemysłowych. Zarejestrowane podmioty gospodarcze świadczą usługi w różnych dziedzinach a przede wszystkim w zakresie handlu i usług. W skład administracyjny Gminy wchodzi 31 sołectw. Gmina posiada dogodne połączenia komunikacyjne z Ostrołęką, Ostrowią Mazowiecka, Wyszkowem i Warszawą.

Historia

Wąsewo to nazwa dzierżawcza od nazwiska Wąs, zapisana w 1428 roku jako Wanschowo. Można też uznać tę nazwę jako topograficzą, gdyż Wasy oznaczają wyrastające części roślin, a może nawet wieś odpowiednio wijącą się ze swoimi domostwami. Nazwę tę można odnieść również do staropolskiego wyrazu Wąsosze, co oznacza miejsce, w którym coś się schodzi, zbiega, łączy. Określenie to odpowiada topograficznemu położeniu wsi. W drugiej połowie XVI wieku Wąsewo leżało na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych, łączących ziemię zakroczyńską, różańską, liwską i łomżyńską. W kierunku wschodnim przez Komorowo do Ostrowi. Na południe Długosiodło, Przetycz, Wyszków do Warszawy i Pułtuska. W kierunku zachodnim przez Goworowo trakt prowadził do Różana. O Wąsewie i okolicy z czasów najazdu szwedzkiego opowiada Henryk Sienkiewicz na kartach "Potopu":

"... Książę ruszył głęboką i ciemną nocą ku Wąsowu i Jelonce,
przeszedł w Czerwinie rzekę i zostawiwszy jazdę w gołym polu,
zasadził piechotę w pobliskich zagajnikach,
aby niespodziewanie wychylić się mogła . ...
"

Gmina Wąsewo powstała w Królestwie Polskim w 1868 roku w powiecie ostrowskim w guberni łomżyńskiej, z części obszaru zniesionej gminy Komorowo (z drugiej części powstała gmina Lubiejewo)[8][9]. Manewr ten został wkrótce anulowany, bowiem począwszy od 1874 roku gmina Komorowo pojawia się ponownie; równocześnie nieobecne są gminy Wąsewo i Lubiejewo[10][11].

Gminę Wąsewo reaktywowano dopiero w 1973 roku, głównie z obszaru gminy Komorowo sprzed 1954.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2017 roku[6]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 4 356 100 2 179 50,0 2 177 50,0
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
37 18,5 18,5
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Wąsewo w 2014 roku[2].


Sołectwa

Bagatele, Bartosy, Brudki Nowe, Brudki Stare, Brzezienko, Choiny, Czesin, Dalekie, Grądy, Grębki, Jarząbka, Króle, Majdan Suski, Modlinek, Mokrylas, Przedświt, Przyborowie, Rososz, Ruda, Rynek, Rząśnik-Majdan, Rząśnik Szlachecki, Rząśnik Włościański, Trynosy, Trynosy-Osiedle, Ulasek, Wąsewo, Wąsewo-Kolonia, Wysocze, Zastawie, Zgorzałowo[3].

Miejscowości bez statusu sołectwa: Przyborowie-Kolonia, Trynosy, Wąsewo-Lachowiec.

Sąsiednie gminy

Czerwin, Długosiodło, Goworowo, Ostrów Mazowiecka

Przypisy

  1. KacperK. Jaworowski KacperK., Oficjalne wyniki: Urszula Nadratowska nowym wójtem gminy Wąsewo [online], ostrowmaz.com, 27 kwietnia 2024 [dostęp 2024-06-19]  (pol.).
  2. a b Gmina Wąsewo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. a b Strona gminy, sołectwa. [dostęp 2019-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-24)].
  4. a b Urząd Statystyczny w Warszawie
  5. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  6. a b Gmina Wąsewo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-04] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  7. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  8. Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
  9. Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
  10. Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
  11. Powiat ostrowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 697 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Wąsewo
  • Siedziba gminy: Wąsewo
Wsie
Kolonia
Osada leśna
  • Trynosy (osada leśna)
Integralne części wsi
  • Czary
  • Dąbrówka
  • Kaczeniec
  • Kantor
  • Majdan
  • Na Placu

Herb gminy Wąsewo

  • p
  • d
  • e
Powiat ostrowski
Miasta
Gminy miejskie
Gminy miejsko-wiejskie
  • Brok
Gminy wiejskie
  • Andrzejewo
  • Boguty-Pianki
  • Małkinia Górna
  • Nur
  • Ostrów Mazowiecka
  • Stary Lubotyń
  • Szulborze Wielkie
  • Wąsewo
  • Zaręby Kościelne

Herb powiatu ostrowskiego

  • p
  • d
  • e
Powiat ostrowski (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
  • gubernia łomżyńska (1867–1915)
  • woj. białostockie (II RP) (1919–39)
  • woj. warszawskie (II RP) (1939)
  • woj. warszawskie (1945–75)
Miasta
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
  • Andrzejewo (od 1973)
  • Boguty(-Pianki) (od 191?)
  • Brańszczyk (do 1954)
  • Brok (od 1973)
  • Długosiodło (do 1954)
  • Dmochy-Glinki (do 1927 )
  • Jasienica (do 1954)
  • Kamieńczyk Wielki (do 191?)
  • Komorowo (do 1868 i 1874–1954)
  • Lubiejewo (1868–1874)
  • Małkinia Górna (od 1973)
  • Nagoszewo (do 1868)
  • Nur (od 1870)
  • Orło (1868–1954)
  • Ostrów Mazowiecka (od 1973)
  • Paproć Duża (1868–77)
  • Poręba (1868–1954)
  • Stary Lubotyń (od 1973)
  • Szulborze-Koty (do 1954)
  • Warchoły (do 1954)
  • Wąsewo (1868–1874 i od 1973)
  • Zaręby (Kościelne)
Gromady
(1954–72)
  • Andrzejewo (1954–72)
  • Białebłoto-Kobyla (1954–55 )
  • Białe Szczepanowice (1954–59)
  • Biel (1954–59)
  • Blochy (1954–55 )
  • Boguty-Pianki (1954–72)
  • Bosewo Stare (1954–55 )
  • Brańszczyk (1954–55 )
  • Budy Nowe (1954–55 )
  • Chrzczanka Włościańska (1954–55 )
  • Dalekie (1954–55 )
  • Daniłowo (1954–59)
  • Długosiodło (1954–55 )
  • Drewnowo-Gołyń (1959–68)
  • Dybki (1954–59)
  • Glina (1954–58)
  • Gniazdowo ( 1957–59)
  • Godlewo Wielkie (1954–61)
  • Godlewo-Gorzejewo (1954–59)
  • Grądy (1954–59)
  • Jasienica (1954–72)
  • Jelonki (1954–72)
  • Kalinowo (1954–68)
  • Komorowo (1954–72)
  • Kutyłowo-Perysie (1954–59)
  • Lubotyń Stary / Stary Lubotyń ( 1957–72)
  • Małkinia Górna (1954–72)
  • Nagoszewo (1954–72)
  • Nur (1954–72)
  • Ołowskie (1954–59)
  • Orło (1954–72)
  • Paproć Duża (1954–56 )
  • Podbiele ( 1957–59)
  • Poręba-Kocęby (1954–72)
  • Prosienica (1954–59)
  • Przedświt (1954–59)
  • Przeździecko-Mroczki (1954–56 )
  • Rostki Wielkie (1954–59)
  • Ruskołęki Stare (1954–59)
  • Sielc (1954–59)
  • Skarżyn Stary (1954–56 )
  • Sulęcin Szlachecki (1954–61)
  • Szulborze Wielkie (1954–72)
  • Trzcianka (1954–55 )
  • Turobin Stary(1958)
  • Tymianki-Okunie (1954–57)
  • Wąsewo (1954–72)
  • Zakrzewo-Kopijki (1954–59)
  • Zaręby-Bolędy (1954–56 (i 1959))
  • Zaręby Kościelne (1954–72)
  • Zuzela (1954–68)