Tygodnik Solidarność

Tygodnik Solidarność
Ilustracja
Archiwalne egzemplarze „Tygodnika” z lipca 1981 roku
Częstotliwość

Tygodnik

Państwo

 Polska

Adres

ul. Prosta 30,
00-838 Warszawa

Wydawca

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”

Organ prasowy

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”

Tematyka

polityczno-społeczna

Język

polski

Pierwszy numer

3 kwietnia 1981

Redaktor naczelny

Michał Ossowski

Stali współpracownicy

Marek Jan Chodakiewicz, Cezary Krysztopa, Stanisław Żaryn, Karol Gac, Rafał Woś, Magdalena Okrasa, Remigiusz Okraska, Tadeusz Płużański, Jan Wróbel

Średni nakład

20 tys. (wg wydawcy) egz.

Liczba stron

68

ISSN

0208-8045

OCLC

68764611

Strona internetowa

Tygodnik Solidarność – polski tygodnik polityczno-społeczno-gospodarczy o profilu prawicowym, jedno z pierwszych niezależnych czasopism wydawanych w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[a].

Pierwszy numer ukazał się 3 kwietnia 1981 w nakładzie 500 tys. egzemplarzy. Obecnie wydawany jest przez Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” a jego tematyka ukierunkowana jest na sprawy wpływające na świat pracy i pracowników.

Historia

Pierwszy numer Tygodnika Solidarność z 03.04.1981 roku.

O tym, jak wielkim wydarzeniem było pojawienie się Tygodnika, pisała kilka lat temu w „Rzeczpospolitej” Agnieszka Rybak:

„To był przewrót na miarę kopernikańskiego. W PRL całkowicie wolna gazeta nie wychodziła od 1945 r. Dla opozycji otwierał się ważny kanał komunikacji ze społeczeństwem”[1]

W popularnym „TySolu” opisywano nie tylko bieżące wydarzenia dotyczące działalności NSZZ „Solidarność”. Dużą i ważną częścią każdego numeru była publicystyka. „TS” było znane także z reportaży dotykających problemów społecznych i gospodarczych. Dużo miejsca poświęcono sprawom, o której wcześniej nikt nie pisał, m.in. polityce historycznej oraz przedsierpniowym buntom społecznym.

Redakcja wkrótce stała się obiektem inwigilacji Służby Bezpieczeństwa (sprawa obiektowa „Walet”), prowadzonej przez Departament III MSW; akta sprawy znajdują się w IPN.

W okresie od 3 kwietnia do 13 grudnia 1981 roku działalności ukazało się 37 numerów „TS”. Zdążono także wydać wkładkę do bożonarodzeniowego numeru, który już się nie ukazał.

Po wprowadzeniu stanu wojennego numer świąteczny (który zawierał wkładkę z historią PRL napisaną przez Krystynę Kersten), który właśnie miał się ukazać, został wstrzymany i przeznaczony na przemiał. Część redakcji została internowana ( m.in. Tadeusz Mazowiecki, Waldemar Kuczyński, Jan Dworak, Wojciech Brojer).

Formalnie wydawanie pisma zawieszono dopiero po likwidacji NSZZ „Solidarność” w październiku 1982 roku. Pracownicy „Tygodnika” w dużej części zaangażowali się wówczas w tworzenie pism podziemnych.

Pomiędzy 13 grudnia 1981 a 1 czerwca 1989 wydawanie pisma zostało zawieszone przez władze PRL[2]. Pracownicy „Tygodnika” w dużej części zaangażowali się wówczas w tworzenie pism podziemnych.

Reaktywacja po 1989

„Tygodnik Solidarność” został reaktywowany 2 czerwca 1989 roku w nakładzie 100 tysięcy. Funkcję redaktora naczelnego wciąż pełnił Tadeusz Mazowiecki, pod którego redakcją wydano 18 numerów, a gdy ten został mianowany na premiera, Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” na wniosek Lecha Wałęsy powołała na jego miejsce Jarosława Kaczyńskiego we wrześniu 1989 roku.

Kiedy pod koniec 1990 roku Jarosław Kaczyński odszedł do Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy, a na stanowisku redaktora naczelnego zastąpił go Andrzej Gelberg.

W latach dziewięćdziesiątych coraz wyraźniejszy stawał się profil polityczny pisma. Gdy obalono rząd premiera Jana Olszewskiego redakcja skupiła wokół siebie zwolenników lustracji.

Jerzy Kłosiński (od 1994 roku zastępca redaktora naczelnego) tak definiował linię pisma pod redakcją Andrzeja Gelberga:

Krytycznie podchodziliśmy do przemian, zwłaszcza własnościowych, do nomenklatury partyjnej, która się uwłaszczała. Do relatywistycznego traktowania ludzi, którzy w PRL zajmowali eksponowane stanowiska. Zależało nam więc na pokazywaniu społecznych protestów, błędów prywatyzacyjnych, braku dekomunizacji, rozliczenia PRL i podstawowych reform, które powinno się zrobić na starcie.

W tym czasie „TySol” pełni ważną rolę w debacie publicznej, będąc w opozycji do nowych mediów głównego nurtu, w tym „Gazety Wyborczej”. Publikują w nim m.in. Zbigniew Herbert (w latach dziewięćdziesiątych było to jedyne pismo, z którym współpracował poeta), Waldemar Łysiak czy Jarosław Marek Rymkiewicz. Nakład pisma oscylował w tym czasie o okolicach 25 tys. egzemplarzy.

W 2002 roku redaktorem naczelnym został Jerzy Kłosiński. Pismo wówczas zmieniło format z tradycyjnej gazety i stało się kolorowym magazynem. W 2003 roku nakład „Tygodnika Solidarność” wynosił ok. 15-16 tys. egzemplarzy. Wówczas tygodnik, mimo że tracił na znaczeniu na ogólnopolskim rynku prasy, to zyskał na popularności wśród samych związkowców, wracając do swych korzeni.

Nową ideą redakcji była popularyzacja działalności NSZZ "Solidarność". O związku zawodowym należało pisać zrozumiale i atrakcyjnie, a problemy pracownicze prezentować szeroko, by i osoby niebędące członkami związku mogły się nimi zainteresować.

W sierpniu 2015 roku Jerzego Kłosińskiego zastąpił Krzysztof Świątek (wcześniej zastępca redaktora naczelnego), który niebawem odszedł z „Tygodnika Solidarność” w grudniu 2016 roku. Wówczas pełniącym obowiązki redaktora naczelnego „TS” została Ewa Zarzycka.

W 2016 roku „Tygodnik Solidarność” przeszedł gruntowne odświeżenie wizerunku: przygotowano nowy logotyp - na bazie tego historycznego z wciąż obecną „Solidarycą” - oraz zmieniono layout graficzny tygodnika.

Pod koniec lutego 2018 roku nowym redaktorem naczelnym został Michał Ossowski, pełniący jednocześnie funkcję prezesa zarządu Tysol Sp. z o.o., czyli wydawcy tygodnika. Zastępcami redaktora naczelnego są Cezary Krysztopa i Rafał Woś.

Portal Tysol.pl

w czerwcu 2016 r. powołano do życia nową stronę internetową o nazwie Tysol.pl – portal informacyjny o charakterze społeczno-politycznym, podkreślający sprawy pracownicze i związkowe. Redaktorem naczelnym Tysol.pl został Cezary Krysztopa, znany rysownik satyryczny i publicysta. Przez lata Tysol.pl urósł do miana jednego z największych portali tygodników opinii w Polsce, przyciągając co miesiąc średnio 2,7 milionów użytkowników (dane za 2023 r. z Google Analytics wydawcy).

Działalność

Na łamach tygodnika publikowali w przeszłości m.in.: Alain Besançon, Władimir Bukowski, Bogdan Czajkowski, Zbigniew Herbert, Andrzej Tadeusz Kijowski – także jako KAT, Waldemar Łysiak, Jerzy Robert Nowak pod pseudonimem Maron, Bernard Margueritte, Zdzisław Najder, Krzysztof Piesiewicz, Jan Pietrzak, Andrzej Urbański, Marcin Wolski, Marek Nowakowski, Kazimierz Orłoś, Agnieszka Kobylińska, Jadwiga Staniszkis.

Rokrocznie tygodnik przyznaje tytuł „Człowieka Roku”.

Kierownictwo

Redaktorami naczelnymi tygodnika byli Tadeusz Mazowiecki, Jarosław Kaczyński, Andrzej Gelberg, Jerzy Kłosiński, Krzysztof Świątek, Ewa Zarzycka oraz Michał Ossowski. Od lutego 2018 roku obowiązki redaktora naczelnego pełni Michał Ossowski, który został powołany na tę funkcję przez Komisję Krajową Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”.

Uwagi

  1. Tygodnik Jedność wydawany był wcześniej, od 24 sierpnia 1980.

Przypisy

  1. AgnieszkaA. Rybak AgnieszkaA., Tygodnik Solidarność – historia wolnej Polski w pigułce [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-07-17]  (pol.).
  2. AndrzejA. Friszke AndrzejA., „Tygodnik Solidarność” 1981, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” (07-08), 2005, s. 21–50, ISSN 1641-9561 [dostęp 2023-02-19]  (pol.).

Bibliografia

  • Andrzej Tadeusz Kijowski: Opis obyczajów w XV-leciu międzysojuszniczym. T. 2: A teraz konkretnie. Warszawa: Wydawnictwo AnTraKt, 2010. ISBN 978-83-923292-7-5.