Turbany

Turbany

Turbinidae[1]
Rafinesque, 1815
Muszla przedstawiciela rodziny – Turbo petholatus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	Vetigastropoda[2]
Rząd	Trochida[2]
Nadrodzina	Trochoidea[2]
Rodzina	turbany
Synonimy
Turbiniidae Rafinesque, 1815[1]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Turbany (Turbinidae) – rodzina ślimaków morskich z rzędu Trochida.

Powierzchnia zewnętrzna muszli może być gładka, często bardzo kolorowa, albo urozmaicona spiralnie biegnącymi powrózkami, kolcami lub guzkami. Ostatni skręt charakteryzuje się nieproporcjonalnie większym rozdęciem niż skręty skrętki, dzięki czemu muszla przybiera wygląd trąbki. Ujście jest okrągłe lub eliptyczne, a jego wnętrze wyłożone warstwą perłową. Wrzeciono gładkie. U niektórych występuje dołek osiowy. Bardzo charakterystycznie wygląda wieczko: jest zwykle masywne, wapienne, kształtu okrągłego lub owalnego, niekiedy bardzo kolorowe i rzeźbione. Przód wieczka zazwyczaj wypukły, a na płaskim tyle widać spiralną strukturę budowy. Budowa wieczek jest jedną z ważniejszych cech pomagającą na pierwszy rzut oka odróżnić rodzinę turbanów od skrępów (Trochidae).

Ślimaki mają charakterystyczną wielką nogę, często prosto ściętą z przodu. Po obu jej bokach, w części grzbietowo-bocznej biegnie podłużny fałd zwany epipodium, od którego odchodzą długie czułki. Para długich czułków osadzona jest również na dobrze rozwiniętej głowie, dwa oczka znajdują się u ich podstawy.

Ślimaki te żywią się różnymi roślinami, najczęściej algami. Są rozdzielnopłciowe. Samice składają jaja wprost do wody. Z jaj wykluwają się wolno pływające larwy. Turbany zamieszkują płycizny morskie, pod rafami koralowymi lub porośnięte roślinnością łąki morskie.

Do rodziny Turbinidae należą dwie podrodziny z następującymi rodzajami^[2]:

• Prisogasterinae Hickman & J.H. McLean, 1990
  • Prisogaster Mörch, 1850
• Turbininae Rafinesque, 1815
  • Anadema H. Adams & A. Adams, 1854
  • Astraea Röding, 1798
  • Astralium Link, 1807
  • Bellastraea Iredale, 1924
  • Bolma Risso, 1826
  • Coelobolma Cossmann, 1918 †
  • Cookia Lesson, 1832
  • Guildfordia Gray, 1850
  • Heteroninella Magne, 1940 †
  • Lithopoma J.E. Gray, 1850
  • Lunella Röding, 1798
  • Megastraea J.H. McLean, 1970
  • Modelia Gray, 1850
  • Olearia Herrmannsen, 1847
  • Pomaulax Gray, 1850
  • Sarmaturbo A.W.B. Powell, 1938 †
  • Turbo Linnaeus, 1758
  • Uvanilla J.E. Gray, 1850

oraz rodzaje nieprzypisane jak dotąd do żadnej podrodziny^[2]:

• • Flacilla Koken, 1896 †
  • Kaurnella Ludbrook, 1941
  • Nummogaultina Kollmann, 2005 †
  • Pseudophasianus Cossmann, 1918 †
  • Tectariopsis Cossmann, 1888 †
  • Tropidomarga A.W.B. Powell, 1951

• 
  Japoński członek rodziny – Guildfordia yoka
• 
  Ślimak Turbo cornutus
• 
  Muszla ślimaka Turbo sarmaticus – muszlę tę poleruje się, by uzyskać piękny perłowy kolor

• konchiologia – nauka poświęcona budowie muszli
• Muricidae – rozkolce
• Cypraeidae – porcelanki
• Triviidae – triwie
• Cymatiidae – trytony
• Strombidae – skrzydelniki
• Conidae – stożki

• Wąsowski Rafał, Przewodnik MUSZLE, Wyd. Multico, Warszawa 2000.

• Zdjęcia muszli ślimaków z rodziny Turbinidae, [w:] Hardy's Internet Guide to Marine Gastropods [online]  (ang.).