Traganek gumodajny
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | bobowce | ||
Rodzina | bobowate | ||
Podrodzina | |||
Rodzaj | Astracantha | ||
Gatunek | traganek gumodajny | ||
Nazwa systematyczna | |||
Astracantha gummifera (Boiss.) Podl. Mitt. Bot. Staatssamml. München 19: 12 (1983)[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
|
Traganek gumodajny (Astracantha gummifera (Boiss.) Podl. – gatunek roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae). Nazwa naukowa według The Plant List, w innych ujęciach taksonomicznych gatunek ten zaliczany jest do rodzaju traganek (Astragalus)[4].
Morfologia i biologia
Niewielki krzew o wysokości do 40 cm. Rośnie na półwyspie półwyspie Synaj na suchych zboczach gór oraz na północ od Synaju, na wysokości 1200-2100 m. Jest przystosowany do warunków pustynnych. W czasie pory suchej traci liście, ale pozostają po nich osadki o długości 4-6 cm. Przypominają kolce, są ostro zakończone i twarde, skutecznie odstraszając zwierzęta roślinożerne przed zjadaniem pędów. Ponadto roślina ta w korzeniach gromadzi płynną, gumowatą substancję z ziarenkami o średnicy 2-10 mm[5].
Znaczenie
- Gumowatą substancję wydziela w okresie od czerwca do nadejścia pory deszczowej. Jest to tzw. tragakanta (guma tragankowa). Po głębokim, podłużnym nacięciu korzenia wycieka z niego. Początkowo jest ciekła, ale po jednym lub kilku dniach twardnieje. Jest jadalna. Używana jest przy produkcji kremów i w przemyśle spożywczym.
- Guma tragankowa znana była już w czasach biblijnych. Według badaczy roślin biblijnych gatunki Astracantha bethlehemitica i Astracantha gummifera to rośliny dwukrotnie wymienione w biblijnej Księdze Rodzaju jako wonne korzenie. Znajdują się w darach niesionych przez braci Józefa do Egiptu (Rdz 37,25; 43,11) i obydwa występowały w Palestynie w czasach biblijnych[5].
- Duże zapotrzebowanie na gumę tragankową sprawiło, że traganki na Bliskim Wschodzie zostały silnie przetrzebione i obecnie podlegają prawnej ochronie[5].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-10-10] (ang.).
- ↑ The International Plant Names Index. [dostęp 2014-08-26].
- ↑ a b The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
- ↑ a b c Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.