Tetrabenazyna
| ||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C19H27NO3 | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 317,42 g/mol | |||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 58-46-8 | |||||||||||||||||||||||
PubChem | 6018 | |||||||||||||||||||||||
DrugBank | DB04844 | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||||||||||
Stosowanie w ciąży | kategoria C | |||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
|
Tetrabenazyna (łac. tetrabenazinum) – organiczny związek chemiczny, odwracalny inhibitor pęcherzykowego transportera monoamin VMAT2.
Historia
Tetrabenazyna została zsyntetyzowana w latach 50. XX wieku przez O. Schneidera i A. Brossiego w laboratorium badawczym firmy Hoffmann-La Roche w Bazylei. Związek został stworzony jako lek przeciwpsychotyczny, który był testowany w badaniach klinicznych u pacjentów ze schizofrenią z niejednoznacznymi wynikami. Podczas badań tetrabenazyny we wskazaniach innych niż oryginalne, dowiedziono jej skuteczność w leczeniu zaburzeń hiperkinetycznych charakteryzujących się nieprawidłowymi ruchami mimowolnymi[3]. W 1997 roku tetrabenazyna otrzymała status leku sierocego w USA, a 15 sierpnia 2008 roku FDA zaaprobowała ją w terapii zaburzeń hiperkinetycznych w przebiegu pląsawicy Huntingtona[4].
Mechanizm działania
Tetrabenazyna hamuje transport monoamin do presynaptycznych pęcherzyków co skutkuje zmniejszeniem ich stężenia w zakończeniach nerwowych i szczelinie synaptycznej. Spadek poziomu dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym powoduje hipokinezę prowadzącą do zmniejszenia nasilenia pląsawicy[5].
Farmakokinetyka
Tetrabenazyna wchłania się dobrze po podaniu doustnym. Dostępność biologiczna leku jest mała i zmienna, co wynika ze znacznego efektu pierwszego przejścia. Głównym metabolitem jest dihydrotetrabenazyna, której powinowactwo do VMAT2 jest podobne do powinowactwa tetrabenazyny, ale jest od niej bardziej wybiórcza. Okres półtrwania leku wynosi ok. 5 godzin[5]. Lek w 82–85% wiąże się z białkami osocza. Tetrabenazyna jest metabolizowana w wątrobie przy udziale CYP2D6, a wydalana w postaci metabolitów z moczem (ok. 75%) oraz w mniejszym stopniu z kałem[2].
Wskazania
Tetrabenazyna jest stosowana w terapii łagodzenia zaburzeń hiperkinetycznych, takich jak[6]:
Działania niepożądane
Najczęstszymi objawami ubocznymi stosowania leku przy wyższych dawkach są: senność, depresja, parkinsonizm, lęk, bezsenność, dezorientacja, niedociśnienie, trudności w przełykaniu, nudności, wymioty, biegunka, zaparcia[5][7].
Ciąża i laktacja
Kategoria C. Nie należy stosować w ciąży i w okresie karmienia piersią[5].
Dawkowanie
Lek podaje się początkowo w dawce 12,5 mg p.o. 3 razy dziennie. Dawkę można zwiększać o 12,5 mg co 3–4 dni do zaobserwowania optymalnego działania lub wystąpienia objawów nietolerancji. Dawka maksymalna to 200 mg/doba[5].
Uwagi
Podczas stosowania leku może wystąpić osłabienie koncentracji i zdolności do prowadzenia pojazdów lub obsługi urządzeń w ruchu[5].
Preparaty
- Tetmodis
- Xenazine
- Nitoman
Przypisy
- ↑ a b Tetrabenazine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB04844 (ang.).
- ↑ a b Xenazine (tetrabenazine) Tablets, for Oral Use. Full Prescribing Information. Lundbeck. [dostęp 2016-02-16]. (ang.).
- ↑ Diana Paleacu. Tetrabenazine in the treatment of Huntington’s disease. „Neuropsychiatric Disease and Treatment”. 3 (5), s. 545–551, 2007. PMID: 19381278. PMCID: PMC2656291.
- ↑ Wniosek o objęcie refundacjąleku Tetmodis (tetrabenazyna) we wskazaniu: hiperkinetyczne zaburzenia motoryczne w chorobie Huntingtona. Analiza weryfikacyjna. Agencja Oceny Technologii Medycznych, 2012. [dostęp 2016-02-10].
- ↑ a b c d e f Tetrabenazyna (opis profesjonalny). Baza Leków, Medycyna Praktyczna. [dostęp 2016-02-16].
- ↑ Joseph Jankovic, Jennifer Beach. Long-term effects of tetrabenazine in hyperkinetic movement disorders. „Neurology”. 48 (2), s. 358–362, 1997. DOI: 10.1212/WNL.48.2.358.
- ↑ Tetmodis, Orpha-Devel Handels und Vertriebs. Portal Farmaceutyczno-Medyczny. [dostęp 2016-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-24)].
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
N07A – Parasympatykomimetyki |
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
N07B – Leki stosowane w leczeniu uzależnień |
| ||||||
N07C – Preparaty stosowane w zawrotach głowy |
| ||||||
N07X – Inne leki wpływające na układ nerwowy |
|