Tętnica jądrowa

Tętnica jądrowa (łac. arteria testicularis) – w anatomii człowieka tętnica występująca u mężczyzn, należąca do parzystych gałęzi trzewnych aorty brzusznej. Jej odpowiednikiem u kobiet jest tętnica jajnikowa. Oba te naczynia dawniej określano jako tętnice nasienne wewnętrzne (arteriae spermaticae internae)^[1].

Tętnica jądrowa rozpoczyna się jako cienka gałąź zazwyczaj na bocznym obwodzie aorty na poziomie kręgu L2 (rzadziej L3), w jej początku zdarzają się jednak odmienności. Często odchodzi ona od tętnicy nerkowej, rzadziej od tętnicy nadnerczowej środkowej lub tętnicy biodrowej wewnętrznej. Prawa i lewa tętnica jądrowa mogą też odchodzić wspólnym pniem. Stosunkowo często występują tętnice nadliczbowe (w początkowych fazach rozwoju gonady są zaopatrywane przez 2 do 5 par tętnic). Następnie tętnica jądrowa biegnie skośnie w dół i bocznie w przestrzeni zaotrzewnowej po mięśniu lędźwiowym większym. Prawa znajduje się najczęściej między leżącą ku tyłowi (rzadko ku przodowi) od niej żyłą główną dolną, a leżącą ku przodowi częścią dolną dwunastnicy, zaś lewa za górną częścią okrężnicy esowatej. Następnie obie krzyżują moczowód biegnąc do przodu od niego i przechodząc z jego strony przyśrodkowej na boczną. Tętnica jądrowa biegnie również do przodu od nerwu płciowo-udowego, a następnie do przodu od tętnicy biodrowej zewnętrznej. Dalej dochodzi do pierścienia pachwinowego głębokiego, gdzie wchodzi w skład powrózka nasiennego, w którym oplata ją żylny splot wiciowaty. Wraz z powrózkiem nasiennym tętnica zstępuje do moszny^[1].

Gałęzie tętnicy jądrowej^[1]:

• boczne:
  • do łuku tętniczego okołonerkowego
  • gałęzie moczowodowe (rami ureterici)
  • do pobliskiej tkanki łącznej i węzłów chłonnych
• końcowe – powstają w pobliżu górnego bieguna jądra. Większość z nich wnika przez błonę białawą i zaopatruje jądro, a kilka z nich zaopatruje najądrze (zespalają się z gałązkami tętnicy nasieniowodu).

Gałęzie tętnicy jądrowej zespalają się z gałązkami^[1][2]:

• tętnicy nasieniowodu
• tętnicy mięśnia dźwigacza jądra
• tętnic tworzących łuk tętniczy okołonerkowy.