Synagoga w Głębokiem

Synagoga Wielka w Głębokiem
Ilustracja
Synagoga w 1916 roku
Państwo

 Białoruś

Miejscowość

Głębokie

Budulec

drewniana

Data budowy

1742?

Data likwidacji

po 1941

Data zburzenia

II wojna światowa

brak współrzędnych

Synagoga Wielka w Głębokiem (biał. Сінагога ў Глыбокім) – żydowska bóżnica z XVIII wieku. Synagoga znajdowała się przy ulicy Dokszyckiej, w dwudziestoleciu międzywojennym przy ul. Warszawskiej, obecnej ul. Sowieckiej w Głębokiem.

Historia

Została zbudowana w XVIII w. Po pożarze poprzedniej synagogi Żydzi, zamieszkujący radziwiłłowską dzielnicę Głębokiego zwrócili się o zezwolenie na budowę nowej świątyni do duchownych władz katolickich. Akta oszmiańskie zawierają zezwolenie bp Michała Zienkowicza z 1742 na budowę nowej bóżnicy i prowadzenie szkoły. Synagoga została zniszczona podczas II wojny światowej, po 1941[1][2].

Synagoga w XIX wieku
Drewniana bima w 1931 r.

Architektura

Synagoga była drewnianą budowlą na planie prostokąta, nakrytą archaicznym dachem łamanym polskim, dwukondygnacyjnym. Ściany korpusu głównego wykonano z bali, z wyjątkiem przyziemia ściany zachodniej – zrębowe z lisicami. W wyniku remontu lisice przy ścianie południowej nie przebiegały na całej wysokości; w przyziemiu i na piętrze mijały się w pionie. Parter ściany zachodniej murowany i otynkowany, z czterema szerokimi pilastrami, o innym niż na piętrze rozstawie okien. Wnętrze sali głównej (?) oświetlały trzy niewielkie okienka. Od strony ulicy dostawiona była niewielka murowana parterowa przybudówka o cechach klasycystycznych, z portalem w postaci oraz dwoma symetrycznie rozłożonymi, dużymi oknami. W przybudówce mieścił się prawdopodobnie przedsionek. Z boku do narożnika budowli dostawiona była wieża na planie kwadratu, sięgająca krawędzi dachu. Znajdowało się w niej prawdopodobnie wejście na babiniec z przedsionka. We wnętrzu była monumentalna drewniana bima, o kolumnach wysokich na 10 m, pokryta dekoracją rzeźbiarską i złotymi napisami w języku hebrajskim. Było to ponoć dzieło jakiegoś genialnego samouka, przywiezione do Głębokiego w 1875 roku[3].

Zobacz też

  • Samuel Mohylewer

Przypisy

  1. ↑ MariaM. Piechotka MariaM., KazimierzK. Piechotka KazimierzK., Bramy Nieba. Bóżnice drewniane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, wyd. 2, Warszawa: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, 2015, s. 280-281, ISBN 978-83-942344-0-9, OCLC 954278402 .
  2. ↑ History [online], sztetl.org.pl [dostęp 2022-07-12] .
  3. ↑ MojżeszM. Chawes MojżeszM., Rzeźba artystyczna w bóżnicy, „Ziemia Dzisieńska”, nr 2, 1931, s. 12-13 .

Bibliografia

  • Wielka Synagoga w Głębokiem (wul. Sowietskaja) na stronie internetowej Wirtualny Sztetl

Linki zewnętrzne

  • Synagoga w Głębokiem na stronie internetowej radzima.org