Synagoga Bne Emuna w Krakowie
nr rej. A-838 z 25 sierpnia 1994[1] | |||
Synagoga B'nei Emuna | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | |||
Adres | ul. Meiselsa 17 | ||
Budulec | murowana | ||
Architekt | Jacek Matusiński | ||
Data budowy | 1886 | ||
Data likwidacji | |||
Tradycja | ortodoksyjna | ||
Obecnie | |||
Położenie na mapie Krakowa | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||
50°03′04,84″N 19°56′39,93″E/50,051344 19,944425 | |||
|
Synagoga B'nei Emuna (z hebr. Dzieci Wiary) – synagoga znajdująca się w Krakowie na rogu ulicy Rabina Meiselsa 17 oraz Placu Nowego 5, na Kazimierzu.
Historia
Synagoga została zbudowana w 1886 roku z inicjatywy Żydowskiego Towarzystwa Modlitewnego i Dobroczynnego Bne Emuna, według projektu architekta i budowniczego Jacka Matusińskiego. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi, przeznaczając ją następnie na warsztat stolarski. Po zakończeniu wojny nadal pełniła funkcję stolarni, a później magazynu. Od początku lat 80. budynek stał opuszczony i popadał w ruinę.
W latach 1988–1993 z inicjatywy Fundacji Judaica przeprowadzono gruntowny remont oraz rozbudowę synagogi z przeznaczeniem jej na Centrum Kultury Żydowskiej. Pracami tymi kierował architekt Dariusz Gruszka. Większość środków na remont przeznaczył Kongres Stanów Zjednoczonych oraz w mniejszym stopniu: Gmina Kraków, wojewoda krakowski, Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa oraz Generalny Konserwator Zabytków. Wówczas zakonserwowano i częściowo zrekonstruowano polichromie na suficie głównej sali modlitewnej oraz tablicę z nazwiskami zmarłych fundatorów i członków bractwa. 24 listopada 1993 roku w synagodze uroczyście otwarto Centrum Kultury Żydowskiej. Cały remont kosztował ponad 2 miliony złotych.
- Osobny artykuł: Centrum Kultury Żydowskiej.
Architektura
Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta, w stylu neoromańskim z elementami mauretańskimi. Do dnia dzisiejszego zachowało się wiele oryginalnych elementów wystroju. Nad głównym wejściem znajduje się charakterystyczny trójkątny przyczółek, a otwory okienne są zakończone półokrągłe.
Wewnątrz w głównej sali modlitewnej, która obecnie pełni rolę sali wykładowej, zachowała się wnęka po Aron ha-kodesz oraz fragment belkowania nad nim, tablica jorcajtowa oraz pozostałości oryginalnej, zrekonstruowanej polichromii. Obecnie w sali głównej znajdują się dwie tablice pamiątkowe: jedna poświęcona Rafaelowi Scharfowi, a druga upamiętniająca wyposażenie Centrum ze środków Republiki Federalnej Niemiec w sprzęt nagłaśniający i konferencyjny, a przekazany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Na ścianie południowej wisi wielki obraz Vincenta Capraro pt. „Żydzi z Vught”, który poświęcony jest wydarzeniom, które miały miejsce w Vught, w obozie koncentracyjnym powstałym w 1942 roku w okolicach s'Hertogenbosch na południu Holandii.
Spór o odzyskanie synagogi
W 2001 roku do komisji regulacyjnej wpłynął wniosek o zwrot budynku synagogi Bne Emuna na rzecz Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie.
Galeria
- Aron ha-kodesz
- Główna sala modlitewna
- Polichromia
- Tablica jorcajtowa
- Żyrandol
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2024-03-02] .
Linki zewnętrzne
- Synagoga Bne Emuna w Krakowie na portalu Wirtualny Sztetl
- p
- d
- e
- p
- d
- e
Kraków | |
---|---|
|