Strażnica WOP Łeba
Historia | |
Państwo | Polska |
---|---|
Sformowanie | 1945 |
Rozformowanie | 2 stycznia 2003 |
Organizacja | |
Dyslokacja | Łeba[1] |
Formacja | Wojska Ochrony Pogranicza |
Podległość | 18 komenda odcinka |
Strażnica w Łebie:
- podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy morskiej.
- graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 18 komendy odcinka Słupsk jako 90 strażnica WOP[2] (Łeba)[3] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[4]. Sformowane strażnice morskiego oddziału OP nie przystąpiły bezpośrednio do objęcia ochrony granicy morskiej. Odcinek dawnej granicy polsko-niemieckiej sprzed 1939 od Piaśnicy, aż do lewego styku z 4 Oddziałem OP ochraniany był przez radziecką straż graniczną wydzieloną ze składu wojsk marszałka Rokossowskiego. Pozostały odcinek granicy od rzeki Piaśnica, aż po granicę z ZSRR zabezpieczała Morska Milicja Obywatelska[5].
Z dniem 2.04.47[a] strażnica została przekazana do Gdańskiego oddziału WOP nr 12 i weszła w skład 19 komendy odcinka[6].
Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[b]. Strażnica WOP Łeba I kategorii otrzymała numer 87[8][9]. W1956 rozpoczęto numerować strażnice w systemie brygadowym. Strażnica Łeba otrzymała numer 14[10]. Później miała nr 3[11]. W 1964 strażnica WOP nr 4 Łeba uzyskała status strażnicy lądowej i zaliczona została do III kategorii[12] .
15 sierpnia 1964 Graniczna Placówka Kontrolna Łeba oraz strażnice WOP: Łeba, Karwia, Biała Góra wraz z odcinkami przekazano do Kaszubskiej Brygady WOP[13].
W 1976 , w wyniku zmian organizacyjnych w Wojskach Ochrony Pogranicza, podporządkowano z Kaszubskiej Brygady WOP w Gdańsku Bałtyckiej Brygadzie WOP w Koszalinie: GPK w Łebie, strażnicę WOP w Łebie i batalion WOP Lębork[c][13].
- Straż Graniczna:
Po rozwiązaniu w 1991 Wojsk Ochrony Pogranicza, strażnica Łeba weszła w podporządkowanie Bałtyckiego Oddziału Straży Granicznej[14].
Z dniem 2 stycznia 2003 na bazie strażnicy utworzono Graniczną Placówkę Kontrolną w Łebie[15].
Ochrona granicy
Dopiero w kwietniu 1946 strażnica zaczęła przyjmować pod ochronę wybrzeże morskie. W czerwcu pełniła służbę na swoim odcinku[16].
Strażnice sąsiednie
Komendanci/dowódcy strażnicy
- ppor. Józef Kamiński (był 10.1946)[d]
- Komendanci strażnicy SG:
Uwagi
- ↑ Rozkaz szefa Departamentu WOP nr 013 z 21. 03.1947 → Historia BBWOP ↓, s. 11-19
- ↑ Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954[7].
- ↑ Na bazie 161 batalionu WOP Lębork utworzono samodzielną kompanię odwodową, kompanię techniczną i kompanię ochrony i regulacji ruchu.
- ↑ Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 061 z 20.10.1946 rok → Rozkazy personalne D WOP ↓ .
Przypisy
- ↑ Skorek 1997 ↓, s. 27.
- ↑ Skorek 1997 ↓, s. 29.
- ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 5.
- ↑ Historia BBWOP ↓, s. 11-19.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
- ↑ Bieniecki 2005 ↓, s. 87-88.
- ↑ Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.10.
- ↑ Wykaz dyslokacyjny 1957 ↓, k.195.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 161.
- ↑ Wykazy dyslokacyjne WOP ↓.
- ↑ a b Jarosław Gacek: Bałtycka Brygada Wojsk ochrony Pogranicza w Koszalinie : Wojska Ochrony Pogranicza w Koszalinie w latach 1945–1991. emeryci-sg.org.pl. [dostęp 2023-03-08]. (pol.).
- ↑ Łach 2013 ↓, s. 295.
- ↑ Goryński 2011 ↓, s. 161.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 329.
- ↑ Rymaszewski 2002 ↓, s. 50–52.
- ↑ Goryński 2011 ↓, s. 183.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Grzegorz Goryński: Morski Oddział Straży Granicznej im. płk. Karola Bacza w Gdańsku. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne - Tom II. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
- Ireneusz Bieniecki. Kaszubska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w ochronie granicy morskiej. „Biuletyn 1/2005. Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej”, 2005. Koszalin. ISSN 1429-2505.
- Julian Rymaszewski. Wpływ zmieniających się celów i metod szkolenia na ewolucję struktur organizacyjnych. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/02, 2002. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- Andrzej Skorek. Zabezpieczenie wybrzeża środkowego po II wojnie światowej. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/97, 1997. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k.120 -121. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
- ASGr.Historia Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Gdańsk 1965.
- ASGr.Historia Bałtyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1960. Koszalin 1961
- Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- p
- d
- e
Rodowód |
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Komendy odcinków | |||||||
Bataliony OP | |||||||
Bataliony WOP | |||||||
Strażnice |
| ||||||
PPK/GPK |
|
- p
- d
- e
Rodowód Morskiego Oddział SG |
| ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Placówki SG |
| ||||||||
Strażnice SG /rozformowane/ |
| ||||||||
Graniczne placówki kontrolne /rozformowane/ |
|