Spichlerz nad Narwią
nr rej. 1063/66 z 03-04-1957 | |||
Spichlerz nad Narwią | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | |||
Typ budynku | magazyn | ||
Styl architektoniczny | neorenesans | ||
Architekt | Jan Jakub Gay | ||
Inwestor | Bank Polski | ||
Rozpoczęcie budowy | 1838 r. | ||
Ukończenie budowy | 1844 r. | ||
Położenie na mapie Nowego Dworu Mazowieckiego | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||
Położenie na mapie powiatu nowodworskiego | |||
52°26′00,1″N 20°40′50,4″E/52,433361 20,680667 | |||
|
Spichlerz nad Narwią – spichlerz zbudowany w latach 1838–1844 w Nowym Dworze Mazowieckim na tzw. „Kępie Szwedzkiej” przy ujściu Narwi do Wisły.
Złoty wiek
Okazały gmach został zbudowany w stylu neorenesansowym według projektu architekta Jana Jakuba Gaya, a inwestorem był Bank Polski. Spichlerz oprócz zadań magazynowych mógł pełnić także funkcje obronne, gdyż na pierwszej kondygnacji zaopatrzony został w otwory przystosowane do prowadzenia ognia artyleryjskiego, a także ognia z broni palnej. Rolę magazynu zbożowego pełnił do 1853 r., kiedy został kupiony przez ówczesne władze wojskowe od Banku Polskiego z przeznaczeniem na magazyn twierdzy Modlin.
W międzywojniu spichlerz był siedzibą Komendy Portu Wojennego Modlin, a potem Centralnej i Głównej Składnicy Marynarki Wojennej. Przechowywano w nim między innymi sprzęt saperski, funkcję tę pełnił do wybuchu II wojny światowej.
Okres II wojny światowej i PRL-u
- Osobny artykuł: Obrona Modlina (1939).
W czasie bombardowania 1939 spichlerz został wypalony w środku przez bomby zapalające, jednak jego grube mury ocalały i w takim stanie dotrwał do końca wojny. Po wojnie na polecenie władz komunistycznych przystąpiono do rozbiórki spichlerza, którą wstrzymał prof. Jan Zachwatowicz, naczelny architekt odbudowujący Warszawę. Jednak zachodnie skrzydło spichlerza zdążono już wyburzyć, a odzyskany budulec wykorzystano prawdopodobnie na różne naprawy[1].
Współcześnie
W 1999 roku spichlerz zagrał rolę Zamku Horeszków w ekranizacji poematu Adama Mickiewicza Pan Tadeusz w reżyserii Andrzeja Wajdy.
W 2010 roku ruina spichlerza została sprzedana przez miasto Nowy Dwór Mazowiecki lokalnemu deweloperowi[2].
Obecnie spichlerz popada w coraz większą ruinę, nie trwają tutaj żadne prace, wstawiono tylko stalowe ściągi i kotwice trzymające ściany razem. Budynek jest w stanie pogłębiającej się ruiny, która w każdej chwili może się zawalić[3].
Przypisy
Bibliografia
- Ryszard Gołąb: Ilustrowana Monografia Miasta Nowego Dworu Mazowieckiego z Historią Twierdzy Modlin, Nowy Dwór Mazowiecki-Warszawa: P.P. EVAN, 2001.