Sonet 123 (William Szekspir)
No, Time, thou shalt not boast that I do change:
Thy pyramids built up with newer might
To me are nothing novel, nothing strange;
They are but dressings of a former sight.
Our dates are brief, and therefore we admire
What thou dost foist upon us that is old;
And rather make them born to our desire
Than think that we before have heard them told.
Thy registers and thee I both defy,
Not wondering at the present nor the past,
For thy records and what we see doth lie,
Made more or less by thy continual haste.
- This I do vow and this shall ever be;
- I will be true despite thy scythe and thee.
William Shakespeare[3]
Nie ujrzysz, Czasie, we mnie zmian! Budowy
Twoich piramid, choć je z taką mocą
Wznosisz, to dla mnie widok już nie nowy.
Świeże się tylko bielidła migocą
Na dawnych ścianach... Drogę my niedługą
Mamy, więc wielbim świeżość w tem, co stare,
I chcąc, by było naszej żądzy sługą,
Że nie jest nowe, któżby z nas dał wiarę!
Lecz twe świadectwa wraz z tobą są niczem
Dla mnie, nie dziwi mnie twe dziś ni wczora,
Albowiem wszystko lichem i zwodniczem,
Co stwarza dłoń twa, do pośpiechu skora.
- Jedno ślubuję: Forytuj odmianę,
- Ja wbrew twej kosie wiernym pozostanę.
tłum. Jan Kasprowicz[4]
 | Zobacz w Wikiźródłach: • tłumaczenie Jana Kasprowicza (1907) |
Sonet 123 (incipit NO ! Time, thou ſhalt not boſt that I doe change, [a]) – jeden z cyklu 154 sonetów autorstwa Williama Szekspira. Po raz pierwszy został opublikowany w 1609 roku[5].
Sonety 123, 124 i 125, mogą być uważane za poetycki komentarz do wspaniałego roku[b] 1603–1604, kiedy to wielu poetów składało literackie hołdy nowemu królowi Anglii Jakubowi I Stuartowi, jednakże William Szekspir tego nie uczynił[6].
Treść
W sonecie tym podmiot liryczny, przez niektórych badaczy utożsamiany z autorem[7][8], zmierzając do końca cyklu sonetów poświęconych Młodzieńcowi, zapewnia o stałości swoich uczuć wbrew czasowi. Wychodząc z zapewnień złożonych w poprzednim sonecie, że jego stała miłość, zapewnia najlepszą obronę, zaprzecza znaczeniu upływu czasu i wydarzeń z przeszłości na jego miłość[6]. Nawet jeśli obiekt jego miłości nie jest wart jego oddania, nie ma to znaczenia, dla miłości jest zdolny do poświęcenia[9].
Metafora w drugim wersie, może być nawiązaniem do współczesnych poecie piramid uświetniających łuki triumfalne wzniesionych w Londynie, celem uświetnienia przemarszu nowego króla. W kolejnych wersach poeta deklaruje, że nie wywarły na nim wrażenia[6].
Polskie przekłady
| 1907 | Nie ujrzysz, Czasie, we mnie zmian! Budowy | Jan Kasprowicz | [10] | ||
| 1913 | Nie pusz się próżno, Czasie, mą zmiennością: | Maria Sułkowska | [11] | ||
| 1922 | Nie ujrzysz, Czasie, we mnie zmian! Budowy | Jan Kasprowicz | [4] | ||
| 1948 | Nie będziesz ty, Czasie, chełpił, żem się zmienił | Władysław Tarnawski | [12] | ||
| 1968 | Nie, nie będziesz się, Czasie, chełpił moją zmianą: | Marian Hemar | [13] | ||
| 1979 | Nie chełp się, Czasie, że ujrzysz mą zmianę! | Maciej Słomczyński | [14] | ||
| 2011 | Nie, Czasie, nie chełp się, żeś poddał mnie przemianie: | Stanisław Barańczak | [7] | ||
| 2015 | Nie, nie triumfuj Czasie, że mnie zmieniasz: | Ryszard Długołęcki | [15] |
Uwagi
- ↑
William Shakespeare: Shake-speares Sonnets. Neuer before Imprinted. (A Louers Complaint. By William Shake-speare.). Londyn: 1609. - ↑ Odniesienie do tytułu pierwszej broszury Thomasa Dekkera The Wonderful Year z 1603 roku, w której opisuje niezwykłe wydarzenia tego roku, w którym zmarła królowa Elżbieta I, został koronowany nowy król Jakub I Stuart i wybuchła epidemia dżumy w Londynie.
Przypisy
- ↑ Wiktor Hahn: Shakespeare w Polsce : bibliografia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958, s. 36-38.
- ↑ Wanda Krajewska: Recepcja literatury angielskiej w Polsce w okresie modernizmu (1887-1918): informacje, sạdy, przekłady. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, s. 228.
- ↑ Charles Knox Pooler (red.): The Works of Shakespeare: Sonnets. Londyn: Methuen & Company, 1918, seria: The Arden Shakespeare [1st series]. OCLC 4770201.
- ↑ a b Jan Kasprowicz: William Shakespeare Sonety z angielskiego przełożył Jan Kasprowicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska“, 1922.
- ↑ Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira.. Warszawa: Gebethner&Wolff, 1914, s. 28, 81.
- ↑ a b c Katherine Duncan-Jones: Shakespeare's Sonnets. Londyn, Nowy Jork, Delhi, Sydney: Bloomsbury, 2015, s. 356-357, seria: The Arden Shakespeare. ISBN 978-1-4080-1797-5.
- ↑ a b Stanisław Barańczak: William Shakespeare Sonety Przekład, wstęp i opracowanie Stanisław Barańczak. Kraków: Wydawnictwo a5, 2011. ISBN 978-83-61298-50-2.
- ↑ Henryk Zbierski: William Shakespeare. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 552-577. ISBN 83-214-0524-X.
- ↑ Shakespeare's Sonnets – Sonnet CXXIII. Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
- ↑ Jan Kasprowicz: Poeci angielscy : (wybór poezyi) w przekładzie Jana Kasprowicza.. Lwów, Warszawa: Wydawnictwo Księgarni H. Altenberga (Lwów); E. Wende i Spółka (Warszawa), 1907.
- ↑ Maria Sułkowska (MUS): Sonety Shakespeare’a I-CXXXIV i CXXXVII-CLIV. Kraków: G. Gebethner i spółka, 1913.
- ↑ Fragment spuścizny Władysława Tarnawskiego. Sonety, „Lukrecja”, „Wenus i Adonis”. Autograf, 3 zeszyty. Dar Joanny Tarnawskiej. Dzieła W. Sheakespeare’a w przekładzie W. Tarnawskiego.. Biblioteka Jagiellońska Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-16)].
- ↑ Marian Hemar: Sonety Szekspira. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1968.
- ↑ Maciej Słomczyński: Shakespeare William - Dzieła tom 1 Sonety. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 1979.
- ↑ Ryszard Długołęcki: William Shakespeare Sonety przekład Ryszard Długołęcki. Bydgoszcz: Arspol, 2015. ISBN 978-83-936744-1-1.
Linki zewnętrzne
- Shakespeare's Sonnets – pełny tekst wraz z komentarzem. Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2020-12-02]. (ang.).
- p
- d
- e
|
