Sanidyn
Sanidyn | |||
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | glinokrzemian potasu (KAlSi3O8) | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 6–6,5 | ||
Przełam | muszlowy, nierówny | ||
Łupliwość | doskonała | ||
Układ krystalograficzny | jednoskośny | ||
Gęstość minerału | 2,55–2,63 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | bezbarwny, biały rzadziej szary, żółtawy, brązowy | ||
Rysa | biała | ||
Połysk | szklisty | ||
| |||
|
Sanidyn – minerał z grupy krzemianów, rzadki. Jest to jedna z trzech (oprócz ortoklazu i mikroklinu) odmian polimorficznych skalenia potasowego.
Nazwa minerału pochodzi od gr. sanis = tabliczka, płytka lub deska oraz idos = widzieć, nawiązując do tabliczkowego pokroju minerału.
Charakterystyka
Właściwości
Tworzy zazwyczaj prawidłowo wykształcone, tabliczkowe (niekiedy listewkowe lub krótkosłupowe) kryształy o długości od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Często występują zbliźniaczenia. Niekiedy wykazuje efekty optyczne charakterystyczne dla kamieni księżycowych (adularyzacja).
Występowanie
Jest minerałem bogatych w potas wylewnych skał magmowych. Tworzy się w wysokich temperaturach. Szczególnie duże okazy są spotykane w tufach wulkanicznych.
Miejsca występowania:
- Na świecie: Włochy – Sycylia (kryształy różowe), Viterbo, Monte Somma, Niemcy – Kaiserstuhl, Norwegia – okolice Oslo, Czechy – Wyżyna Środkowoczeska, Rosja – Kaukaz, USA Idaho, Nowy Meksyk, Oregon (kryształy nawet do 60 cm), Kenia.
- W Polsce: na Dolnym Śląsku koło Opolna-Zdroju, w rejonie Wielisława Złotoryjskiego "Organy Wielisławskie", okolice Mieroszowa, w okolicach Krzeszowic k. Krakowa.
Zastosowanie
Głównie znaczenie naukowe i kolekcjonerskie. Okazy przezroczyste oraz wykazujące cechy kamieni księżycowych są niekiedy wykorzystywane w jubilerstwie (szlif fasetkowy lub szlif kaboszonowy).
Zobacz też
Bibliografia
- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.
- Britannica: science/sanidine
- NE.se: sanidin
- SNL: sanidin
- identyfikator minerału w Mindat: 3521