Rolbiecki

Odmiany herbu Rolbiecki I

Odmiany herbu Rolbiecki II

Rolbiecki (Rolbietzki, Sas odmienny) – herb szlachecki używany przez rodzinę pochodzącą z Pomorza. Herb własny rodziny Rolbieckich, odmiana herbu Sas.

Herb znany był w kilku wariantach. Opisy zgodnie z klasycznymi zasadami blazonowania.

Rolbiecki I: W polu czerwonym dwie strzały srebrne skośnie skrzyżowane, na nich półksiężyc złoty i dwie takież gwiazdy ponad nim. Klejnot: nad hełmem w koronie pół lwa srebrnego wspiętego. Labry: czerwone, podbite srebrem.

Rolbiecki Ia: W polu błękitnym (lub czerwonym)) półksiężyc srebrny (lub złoty) z twarzą z gwiazdą złotą na każdym rogu, a ponad nim dwie strzały srebrne, skośnie skrzyżowane (także na opak). Klejnot: nad hełmem w koronie pół lwa złotego (lub srebrnego) wspiętego. Labry: błękitne (także czerwone), podbite srebrem (także złotem).

Rolbiecki Ib: W polu półksiężyc ponad którym dwie strzały skośnie skrzyżowane pomiędzy dwiema gwiazdami i z trzecią gwiazdą ponad nimi. Klejnot i barwy nieznane.

Rolbiecki II: W polu czerwonym półksiężyc złoty z gwiazdą złotą na każdym rogu, a ponad nim strzała srebrna. Klejnot: nad hełmem w koronie miecz na opak z gwiazdą złotą na końcu ostrza. Labry: czerwone, podbite złotem.

Rolbiecki IIa: W polu czerwonym półksiężyc złoty z gwiazdą złotą na każdym rogu, a ponad nim strzała srebrna. Klejnot: nad hełmem w koronie półksiężyc złoty, nad którym strzała srebrna z gwiazdą złotą ponad żeleźcem. Labry: czerwone, podbite złotem.

Rolbiecki IIb: W polu błękitnym półksiężyc złoty z gwiazdą złotą na każdym rogu, a ponad nim strzała srebrna. Klejnot: nad hełmem w koronie strzała srebrna z gwiazdą złotą ponad żeleźcem. Labry: błękitne, podbite złotem.

Rolbiecki IIc: W polu błękitnym półksiężyc złoty z gwiazdą złotą na każdym rogu, a ponad nim strzała srebrna z opierzeniem czerwonym. Klejnot: nad hełmem w koronie ogon pawi przeszyty strzałą srebrną z opierzeniem czerwonym w lewo. Labry: błękitne, podbite złotem.

Rolbiecki IId: W polu błękitnym półksiężyc złoty z gwiazdą złotą na każdym rogu, a ponad nim strzała srebrna. Klejnot: nad hełmem w koronie skrzydło orle srebrne przeszyte takąż strzałą w lewo. Labry: błękitne, podbite złotem.

Rolbiecki III (Rolbiecki IIe): W polu błękitnym rogacina srebrna przekrzyżowana, u dołu rozdarta, pomiędzy gwiazdą złotą z prawej i takmiż półksiężycem w lewo z prawej. Klejnot: nad hełmem w koronie ogon pawi. Labry: błękitne, podbite srebrem.

Herbem Rolbiecki I posługiwali się Rolbieccy mający na przełomie XVIII i XIX wieku majątki w okręgu lubawskim. Herb ten wzmiankowany jest w tzw. "Nowym" Siebmacherze (Der Adel des Königreichs Preußen, 1906) w herbarzu Ledebura (Wappenbuch der Preussischen Monarchie, 1832), Żernickiego (Die polnische Adel, 1900, Die polnischen Stammwappen, 1904) i Ostrowskiego (Księga herbowa rodów polskich, 1897, 1906). Wariant Ia to podana w uzupełnieniach do herbarza Siebmachera wersja herbu, mająca być bardziej poprawną. Wariant Ib to herb według odrysu pieczęci Jakuba Antoniego Rolbieckiego z 1772 roku.

Odmiana 'Rolbiecki II wymieniana jest przez "Nowy" Siebmacher, Żernickiego i Ostrowskiego. Była to zapewne odmiana używana w Królestwie Polskim. Następne warianty tego herbu wszystkie pochodzą z Tablic odmian herbowych Teodora Chrząńskiego z 1909 roku. Ponieważ Chrząński był pracownikiem Heroldii Królestwa Polskiego należy sądzić, że wszystkie te odmiany widział w dokumentacji osób zatwierdzających szlachectwo w Królestwie w XIX wieku.

Jako herb własny herb ten przysługiwał tylko rodzinie Rolbieckich (Lorbecki, Lorbetski, Lorbetskie, Lorbicki, Lorbiecki, Lorbietzki, Lorbiewski, Lurbecki, Lurbicki, Rohrbeck, Rolbeck, Rolbecki, Rolbick, Rolbicki, Rolbietzki, Rollbiecki, Rulbicki, Rulbiecki, Rurbicki, Rurbiczky).

Nazwisko rodziny pochodzi od niewielkiej wsi Rolbik koło Brus, chociaż miejscowość ta była przeważnie w rękach władz państwowych (Zakon krzyżacki, Królestwo Polskie). Rolbik pierwotnie było nazwą miejscowej karczmy, którą Krzyżacy nadali niejakiemu Ehasslaimowi w 1350 roku. W latach następnych karczma wymieniana była jako królewska. W roku 1614 wymieniono Krzysztofa Rurbickiego. W roku 1622 kopię przywileju z 1350 wpisał do akt Jan Rolbiecki, zaś w 1635 roku przywilej ów potwierdził Władysław IV Waza. Wieś Rolbik prawdopodobnie rozwinęła się obok karczmy za sprawą osadników - Rolbieckich. W roku 1736 Wojciech, Maciej i Jan Rolbiccy potwierdzili swoje szlachectwo. W wywodzie znalazło się stwierdzenie, że rodzina pochodzi od Walentego Buchona Gliszczyńskiego, którego syn Jan jako pierwszy nazwał się Rolbieckim. Licznie rozrodzeni Rolbieccy w XVIII/XIX wieku osiedli na południu Kaszub, w okolicy Brus, ale też w innych rejonach Prus Zachodnich i w Królestwie Polskim. Nazwisko Rolbiecki funkcjonuje w Polsce do dzisiaj. Potomkowie kaszubskich Rolbieckich żyją także w USA w stanie Minnesota.

• Herb Herb Rolbiecki I z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
• Herb Herb Rolbiecki II z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla

• Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej. T. 4. Gdańsk: Wydawnictwo Oskar Sp, z o.o. w koedycji z BiT Beata Żmuda-Trzebiatowska, 2015, s. 257-261, 405-407. ISBN 978-83-65175-14-4. ISBN 978-83-927383-6-7.