Ratusz w Iławie
nr rej. 1534 z 09.11.1994[1] | |||
Ryc. 1. Ratusz od strony południowo-wschodniej | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | Iława | ||
Adres | |||
Typ budynku | ratusz | ||
Styl architektoniczny | architektura neobarokowa[2] | ||
Rozpoczęcie budowy | 1910 | ||
Ukończenie budowy | 1912 | ||
Zniszczono | 1945 | ||
Odbudowano | lata 90. XX wieku | ||
Położenie na mapie Iławy | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |||
Położenie na mapie powiatu iławskiego | |||
53°35′50″N 19°33′40″E/53,597222 19,561111 | |||
|
Ratusz w Iławie – neobarokowy ratusz w Iławie, zbudowany w latach 1910–1912 za kadencji burmistrza ówczesnej Iławy – Karla Friedricha Giesego, przy ul. Niepodległości 13.
Historia
Pierwszy ratusz w Iławie istniał w 1317 i był wielokrotnie przebudowywany[2]. Został rozebrany w 1706[2].
Pomyślna sytuacja gospodarcza, zasobna kasa miejska umożliwiły podjęcie po dziesiątkach lat, decyzji w sprawie budowy ratusza miejskiego. Powstał on w latach 1910–1912 z inicjatywy i pod osobistym kierownictwem burmistrza Karla Friedricha Giesego. Okazały, reprezentacyjny gmach ratusza w stylu neobarokowym[2] usytuowano przy głównej ulicy (Kaiserstrasse) na terenach zielonych starej fosy miejskiej. Cena zakupu gruntów pod jego budowę wyniosła 90 tys. marek, a koszty budowy łącznie z urządzeniem wnętrz przeszło 200 tys. marek. Ratusz został mocno zniszczony podczas II wojny światowej[2], odbudowany w okresie PRL-u służył jako hala targowa[2]. W 1995 przeszedł kapitalny remont. Od tego czasu jest siedzibą burmistrza oraz Rady Miasta.
Budynek został objęty ochroną konserwatorską i wpisany w rejestr zabytków 19 listopada 1994 (nr rejestru 1534)[1].
Architektura ratusza
Budynek ratusza składa się z kilku części i został wzniesiony na rzucie dość rozbudowanym (patrz ryc. 2). Jednym z ciekawszych elementów części głównej (środkowej) są schody zewnętrzne usytuowane po obu stronach głównego wejścia do ratusza. Mają one charakter okazały, a dolna część schodów osłonięta jest obustronnie ogromnymi i masywnymi wolutami. Każda z nich zakończona jest małą płaskorzeźbą w postaci lwiej głowy z otwartą paszczą. W wyższej kondygnacji znajdują się trzy wysokie okna (ryc. 7) oddzielone od siebie pilastrami toskańskimi z doskonale widocznymi kanelurami (żłobkami). Nad oknami umieszczone trójkątne naczółki z dekoracją środkową w postaci masek ludzkich. Powyżej fryz joński koronujący elewację, zaś w części dachu trzy facjatki, a zwieńczeniem jest dwustopniowa wieża z tarasem, tarczą zegarową oraz hełmem.
Skrzydła budynku (4) współcześnie poszerzone, gdyż pierwotnie stanowiły one połowę obecnego skrzydła wschodniego i zachodniego. Jednak elementy architektoniczne zostały odtworzone w postaci wielkich wolut podpierających szczyty od strony dziedzińca, a na osi pilastrów (na dachu) znajdują się posążki w postaci niewielkich wazonów (lub jak niektórzy twierdzą – żołędzi).
Wewnętrzne części skrzydeł to koszowe arkady dźwigające taras ograniczony balustradą, a w podcieniach wielkie i szerokie okna zakończone łukiem koszowym. Strona południowa (ryc. 3) to współczesna dobudówka, po obu jej stronach przejazdy, zaś przy obu ich narożnikach ćwierćkoliste wykusze i tylko w części wschodniej (w części dachu) facjatki. Skrzydło zachodnie (ryc. 8.) to portyk wsparty na pięciu półkolistych i szerokich arkadach, a na wysokości piętra znajduje się półkolisty wykusz. Powyżej oczywiście w części dachu trzy niewielkie facjatki.
Wykorzystanie
Poza władzami miejskimi siedzibę w budynku mają również:
- Informacja Turystyczna
- Biuro Obsługi Szkół i Przedszkoli
- Urząd Stanu Cywilnego
- Ryc. 4. Ratusz miejski
- Ratusz od strony południowo-zachodniej
- Ratusz od strony południowo-wschodniej
- Ryc. 7. Ratusz od strony północnej
- Widok na wieżę ratusza zza murów miejskich przy kościele pw. Przemienienia Pańskiego w Iławie
- Ryc. 8. Zachodnie skrzydło
- Ratusz od strony północnej w 1913
- Wschodnie skrzydło ratusza w 1915
Zobacz też
- Iława, władze miasta Iławy, Kościół Przemienienia Pańskiego w Iławie, Stare Miasto (Iława)
- Karl Friedrich Giese
Przypisy
Bibliografia
- Monografia "Iława", Towarzystwo Miłośników Ziemi Iławskiej, 1999, ISBN 83-87643-75-0.
- Iławianie o historii miasta i okolic, AgnieszkaA. Błędowska, MarcinM. Czerny, RenataR. Sobieraj, Iława: Towarzystwo Miłośników Ziemi Iławskiej, 2005, ISBN 83-923350-0-7, OCLC 297831025 .
- p
- d
- e
Obiekty sakralne |
|
---|---|
Obiekty użyteczności publicznej | |
Obiekty przemysłowe | |
Obiekty mieszkalne |