Pyrzowice
| Ten artykuł od 2022-10 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
wieś | |||
Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Pyrzowicach | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | Ożarowice | ||
Wysokość | 303 m n.p.m. | ||
Liczba ludności (2021) | 561 | ||
Strefa numeracyjna | 32 | ||
Kod pocztowy | 42-625[2] | ||
Tablice rejestracyjne | STA | ||
SIMC | 0222380 | ||
Położenie na mapie gminy Ożarowice | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego | |||
50°27′39″N 19°04′17″E/50,460833 19,071389[1] | |||
| |||
|
Pyrzowice – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Ożarowice[3].
Na jej terenie ulokowany jest Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.
W roku 2021 miejscowość liczyła 561 mieszkańców, z czego 50,6% mieszkańców stanowiły kobiety, a 49,4% mężczyźni[3].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, w Zagłębiu Dąbrowskim, na terenie historycznej, kulturowej i geograficznej Małopolski.
Nazwa
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Pyrzowicze wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[4].
Historia
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1340. Wchodząca w granice Księstwa Siewierskiego, położona na skraju historycznej puszczy Smolnik, stanowiła własność klasztoru Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu. Później przechodziła przez ręce kolejnych właścicieli, między innymi krakowskiego szlachcica Jana Twardowskiego, a w I połowie XV wieku stała się własnością Stanisława Rudzkiego herbu Pilawa. W latach 1535–1537 Krzysztof Jarocki herbu Rawicz z Jarocina, syn marszałka nadwornego koronnego Stanisława Jarockiego, zakupił Pyrzowice wraz z sąsiednimi wioskami: Tąpkowicami oraz Dobieszowicami.
W dokumentach dają się również odnaleźć nazwy nieistniejących już przysiółków: Żar (w którym uprawiano bartnictwo), Chrósty, Mostki, Mostkowa Struga. Przysiółkiem były również Celiny, które wykształciły się na dzisiejszą samodzielną wieś.
Zaginęły też nazwy wzgórz: Jeziorna Góra i Gościnna Góra, modrzewiowy dwór w parku lipowym oraz karczma stojąca do początków XIX wieku przy drodze do Zendka.
W 1940 w sąsiednim Zendku powstało lotnisko (Schendek, później nazwane Udetfeld), które stanowiło element realizowanego przez dowództwo Luftwaffe programu rozwoju sieci lotnisk wojskowych. Zniszczone podczas wycofywania się wojsk niemieckich w 1945 roku. Po wojnie odbudowane przez polskie wojska lotnicze – służyło jako baza dla wojsk lotniczych SZ PRL. W latach 90 XX wieku po przekazaniu cywilom stało się zalążkiem współczesnego Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice.
W roku 2003 w rejonie wsi utworzono gminną strefę aktywności gospodarczej.
Zabytki
- Kaplica Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny – kaplica z przełomu XIX i XX wieku, murowana na planie kwadratu z czworoboczną wieżyczką i narożnikami frontalnymi zwieńczonymi sterczynami.
- Kapliczka – kapliczka z przełomu XIX i XX wieku z cegły, słupowa.
Transport
Transport drogowy[3]
- autostrada A1
- droga ekspresowa S1
- droga krajowa nr 78
- droga wojewódzka nr 913
Port Lotniczy
W pobliżu wsi ulokowany jest Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice.
- Osobny artykuł: Przejście graniczne Katowice-Pyrzowice.
Przez Pyrzowice przebiega linia kolejowa łącząca Ożarowice z Zawierciem. Jest ona fragmentem dawnej linii Zawiercie-Tarnowskie Góry. Jeszcze na przełomie XX i XXI wieku w używana była do transportu towarowego. Obecnie wyłączona z użytku. W planie rozwoju kolejnictwa na lata 20 XXI wieku jest uruchomienie połączenia kolejowego do Katowic.
Wspólnoty wyznaniowe
- Kościół rzymskokatolicki:
- parafia Nawiedzenia NMP
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Pyrzowice[5]
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 113516
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1067 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ a b c Wieś Pyrzowice w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-29] (pol.).
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 202.
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-11-06] .
- p
- d
- e
- p
- d
- e
Gminy miejskie (miasta) | |
---|---|
Gminy wiejskie |
|