Pedagogia

Ten artykuł od 2016-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Pedagogia (gr. paidagogía) – dyscyplina pedagogiczna stosowana przez nauczycieli, która zajmuje się zespołem metod i środków stosowanych w nauczaniu oraz wychowywaniu.

Pojęcie pedagogii odnosi się do praktycznej sztuki nauczania, obecnie – także do paradygmatu edukacyjnego, który może przybierać formę doktryny pedagogicznej, ideologii edukacyjnej bądź ukrytego programu wychowawczego.

W sprawach wychowania używa się dwóch terminów: pedagogia i pedagogika. Pochodzą z języka greckiego od słowa paidagogos, co oznacza niewolnika w starożytnej Grecji, mającego odprowadzać chłopców do palestry – miejsca ćwiczeń fizycznych. Słowo paidagogos etymologicznie oznacza prowadzący chłopca. Początkowo było to wychowanie fizyczne, które poszerzyło się do wychowania moralnego i duchowego. Pedagog uczył wychowanka odpowiedniego zachowania, zasad moralnych. Wszystkie te czynności, które wykonywane były wokół chłopca, zaczęto nazywać paidagogia, a więc pedagogia to dzieło wychowania, zespół czynności, a także umiejętności wychowawczych, np. pedagogia domowa, czy też szkolna.

Pedagogika to nauka, której przedmiotem jest sprawa praktycznej pedagogii różnego rodzaju (np. sztuki i techniki wychowania), a więc wychowawczego prowadzenia dzieci i młodzieży, a także oddziaływania na rozwój dorosłych osób. Pedagogia wywołuje więc wpływ na człowieka, żeby zrealizować określone cele.

Mianem pedagogii określa się także cały obszar refleksji o edukacji, a także edukacyjnej praktyki. Można sądzić, że różni się to od dawniejszego znaczenia tego pojęcia, lecz z racji tego, że dotychczas nie było określenia obejmującego badania, praktyki edukacyjnej i myślenia o edukacji.

Termin „pedagogia” początkowo dotyczył tego, który się uczy i jest prowadzony, następnie tego, który uczy i prowadzi, odnosi się również do samego procesu prowadzenia, a także do tego, co jest przedmiotem nauczania.

Pedagogia boska pokazuje drogę prawdy, która prowadzi do kontemplacji Boga, a także wzory działań świętych w wiecznym przebywaniu (Klemens Al., Paed. I54, 1). Można wnioskować więc, że pedagogia dotyczy wychowanków, wychowawców, procesu prowadzenia oraz programu formacji moralnej i intelektualnej.

Według poglądów Klemensa Aleksandryjskiego pedagogia to posłuszeństwo Bogu i zarazem wychowanie, poprzez które poznajemy prawdę i usposabiamy się tak, by dojść do nieba.

Zdaniem Jana Pawła II pedagogia jest działaniem wychowawczym, a także edukacyjnym. Wiąże się z poszukiwaniem różnorodnych możliwości kierowania młodym człowiekiem tak, by dążył do postępowań poprawnych moralnie, odpowiednich do osiągania postawionych celów. Można stwierdzić, iż tę pedagogię stosuje każdy rodzic, wychowując i otaczając dwoje dziecko.

Stanisław Staszic uważał, że pedagogia to „nauka najtrudniejsza, bo nauka szukania najłatwiejszego sposobu dla udzieleń w krótkim czasie swych wiadomości innym ludziom”. Twierdził, iż tej sztuki należy uczyć się przez teorię oraz własne doświadczenie.

Pedagogia może być twórczym oddziaływaniem na dzieci oraz młodzież, które płynie z talentu wychowawcy, graniczy wtedy ze sztuką, stając się „sztuką sztuk”. Pedagogia może być również rzemieślniczym naśladowaniem wzorów postępowania wychowawczego. Staje się wtedy techniką pedagogiczną, którą można przekazywać innym w kształceniu kandydatów na stanowisko wychowawcy.

• pedagogika

• S. Kunowski, Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa 2001
• J. Placha, Pedagogia na co dzień, Warszawa 2009
• Encyklopedia pedagogiczna XXI w., t. IV, Warszawa 2012
• B. Śliwerski, Pedagogika alternatywna, Postulaty, projekty i kontynuacje, t. 1, Kraków 2007
• Pod. Red. D. Waloszek, Pedagogia J.P.II wyzwaniem dla współczesnej myśli i teorii wychowania, Mysłowice 2008
• Ciechaniewicz, Pedagogika- podręcznik dla szkół medycznych, 2000
• J. Habermas, Teoria działania komunikacyjnego, t. 2, PWN, Warszawa 2002
• M. Jaworska-Witkowska, Z. Kwieciński, Nurty pedagogii, s. 23-27, Kraków 2011
• J. Gnitecki, Wprowadzenie do pedagogiki ogólnej, Poznań 2006
• B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty wychowania, Impuls, Kraków 2010
• W. Horoch, Polskie badania nad myślą pedagogiczną w latach 1900-1939, Znaczenie pedagogii naturalnej Rousseau w dziejach wychowania, Gdańsk 2006
• M. Jaworska-Witkowska, Z. Kwieciński, Nurty pedagogii, Kraków 2011

Zobacz kolekcję cytatów pedagogia w Wikicytatach