Parana (rzeka)
Zdjęcie satelitarne, widoczne rzeki: Urugwaj, Parana i estuarium La Plata | |||
Kontynent | |||
---|---|---|---|
Państwo | Brazylia | ||
Rzeka | |||
Długość | 4700 km | ||
Powierzchnia zlewni | 3,1 mln km² | ||
Średni przepływ | 16 800 m³/s | ||
Źródło | |||
Miejsce | Wyżyna Brazylijska | ||
Współrzędne | 20°05′06,0″S 51°00′02,2″W/-20,085000 -51,000600 | ||
Ujście | |||
Recypient | Ocean Atlantycki | ||
Współrzędne | 33°56′46″S 58°24′32″W/-33,946000 -58,409000 | ||
Mapa | |||
Położenie na mapie Ameryki Południowej | |||
|
Parana[1] (hiszp. Río Paraná, port. Rio Paraná) – rzeka w Ameryce Południowej, która płynie przez terytorium Brazylii, Paragwaju i Argentyny.
Jej długość wynosi 4700 km (od źródeł Paranaíby i z La Platą), a powierzchnia jej dorzecza – 3,1 mln km²[2]. To druga (po Amazonce) pod względem długości i powierzchni dorzecza rzeka w Ameryce Południowej. Posiada ujście typu lejkowego[2].
Powstaje z połączenia rzek Rio Grande i Paranaiba, które zbierają wody z południowo-wschodniej części Wyżyny Brazylijskiej. Płynie w kierunku południowo-zachodnim i uchodzi do Oceanu Atlantyckiego w postaci estuarium La Plata. Do ujścia jej głównego dopływu, rzeki Paragwaj, nazywana często Alto Paraná[2].
Pierwszym Europejczykiem, który popłynął w górę rzeki Paraná, był wenecki odkrywca Sebastiano Caboto w 1526, wykonujący prace dla Hiszpanii[3].
Główne dopływy Parany[2]:
- lewostronne:
- Tietê,
- Iguaçu,
- Urugwaj,
- Paranapanema,
- prawostronne:
- Paragwaj,
- Salado.
Na Paranie przy tamie Itaipu znajduje się jedna z największych na świecie elektrowni wodnych, wykorzystująca spadek wody na zatopionych w wyniku tej inwestycji wodospadach Guairá. Rozpoczęła ona wytwarzanie energii w 1984, a jej moc wynosi ok. 14 000 MW. Pracuje 20 generatorów po 700 MW.
Ważniejsze miasta nad Paraną: Três Lagoas, Guaíra, Foz do Iguaçu (Brazylia), Ciudad del Este, Encarnación (Paragwaj), Posadas, Corrientes, Santa Fe, Parana i Rosario[2] (Argentyna).
Przypisy
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 1. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2004, s. 17. ISBN 83-239-7552-3.
- ↑ a b c d e praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 3. M-R. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 455.
- ↑ Caboto Sebastiano, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-11-15] .
- PWN: 3954280
- Britannica: place/Parana-River, place/Alto-Parana
- Universalis: parana-fleuve
- БРЭ: 2707455
- SNL: Paraná_-_elv
- Catalana: 0048963