Neiva T-25 „Universal”
Dane podstawowe | |||
Państwo | Brazylia | ||
---|---|---|---|
Producent | Indústria Aeronáutica Neiva w Botucatu | ||
Typ | samolot szkolno-treningowy | ||
Konstrukcja | dolnopłat o konstrukcji metalowej | ||
Załoga | 2 lub 3 | ||
Historia | |||
Data oblotu | 29 kwietnia 1966 (22 października 1978)[a]. | ||
Lata produkcji | 1966 – 1979 (nie produkowany)[a] | ||
Liczba egz. | 189 (1)[a] | ||
Dane techniczne | |||
Napęd | silnik rzędowy, 6-cylindrowy Lycoming IO-540-K1D5 (Lycoming IO-720-D1B)[a] | ||
Moc | 305 KM (224 kW); (405 KM (298 kW))[a] | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 11 m | ||
Długość | 8,60 m (8,78 m)[a] | ||
Wysokość | 3,00 m | ||
Powierzchnia nośna | 17,20 m2 | ||
Masa | |||
Własna | 1150 kg | ||
Startowa | masa startowa do akrobacji – 1500 kg | ||
Uzbrojenia | 100 kg (maksymalna) | ||
Zapas paliwa | 332 l | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. | 296 km/h (320 km/h)[a] | ||
Prędkość przelotowa | 280 km/h | ||
Prędkość minimalna | 110 km/h (105 km/h)[a] | ||
Prędkość wznoszenia | 5,3 m/s | ||
Pułap | 5000 m | ||
Zasięg | 1500 km | ||
Rozbieg | 650 m (600 m)[a] | ||
Dobieg | 760 m | ||
Dane operacyjne | |||
Uzbrojenie | |||
dwa zaczepy do mocowanie uzbrojenia (tylko w odmianie T-25A) | |||
Użytkownicy | |||
Brazylia, Boliwia, Paragwaj, Chile | |||
|
Neiva T-25 „Universal” (oznaczenie wojskowe); Neiva N261 „Universal” (oznaczenie fabryczne) – brazylijski samolot szkolno-treningowy.
Historia
W 1963 roku brazylijska wytwórnia lotnicza Indústria Aeronáutica Neiva w Botucatu otrzymała od lotnictwa brazylijskiego zamówienia na konstrukcję i budowę samolotu szkolno-treningowego przeznaczonego do zaawansowanego szkolenia pilotów i umożliwiającego wykonywanie akrobacji lotniczych. Opracowany i zbudowany prototyp samolotu otrzymał oznaczanie fabryczne Neiva N261 „Universal”. Oblatano go 29 kwietnia 1966 roku.
Po próbach fabrycznych oraz testach przeprowadzonych w lotnictwie wojskowym, brazylijskie lotnictwo wojskowe zamówiło 150 egzemplarzy oznaczonych jako T-25 „Universal”, które były dostarczane od 1971 do 1975 roku. Część samolotów otrzymała dwa zaczepy podskrzydłowe do mocowania uzbrojenia, wersja ta otrzymała oznaczenie wojskowe T-25A. Dodatkowo zamówiono w 1978 roku 28 samolotów. 10 samolotów zakupiło lotnictwo chilijskie.
Łącznie wyprodukowano 189 samolotów, wliczając w to prototyp.
W 1978 roku w wytwórni opracowano kolejną wersję tego samolotu, w której zastosowano nowy silnik o większej mocy. Ta zmiana spowodowała zwiększenie długości kadłuba i wysokości usterzenia tylnego. Gotowy prototyp otrzymał oznaczenie fabryczne N622 „Universal II”, a oznaczenie wojskowe T-25B. Jego oblotu dokonano 22 października 1978 roku. Prototyp ten miał tylko niewiele lepsze osiągi niż wcześniejsza jego wersja, w związku z tym zaniechano dalszych prac nad nim, poprzestając tylko na budowie tego prototypu.
Służba
Samoloty Neiva T-25 „Universal” były wprowadzone do brazylijskiego lotnictwa wojskowego od 1971 roku, gdzie zastąpiły amerykańskie samoloty szkolne T-6 Texan. Większość z nich była użytkowana w brazylijskiej Akademii Sił Powietrznych do szkolenia zaawansowanego pilotów. Część z nich, oznaczonych jako T-25A, wyposażona była w podskrzydłowe zaczepy do mocowania uzbrojenia. Używano ich w eskadrach lotnictwa szturmowego. Od roku 1983 zaczęto je systematycznie zastępować samolotami Embraer Tucano, ostatnie z nich wycofano w 2005 roku.
W 1983 roku maszyny znalazły się na wyposażeniu eskadry akrobacyjnej Brazylijskich Sił Powietrznych.
Oprócz lotnictwa brazylijskiego samoloty zakupiło lotnictwo chilijskie. W 1983 roku lotnictwo brazylijskie przekazało 5 egzemplarzy lotnictwu paragwajskiemu, a w 2005 kolejne 6 samolotów. Także w 2005 roku 6 T-25 otrzymało z Brazylii lotnictwo boliwijskie. W tych krajach użytkowano je jako samoloty szkolno-treningowe.
Konstrukcja
Samolot szkolno-treningowy Neiva T-25 „Universal” był dolnopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej. Przednia część kadłuba ma konstrukcję kratownicową, a tylna półskorupową. Mieścił zakrytą kabinę, z dwoma miejscami obok siebie dla pilota i instruktora oraz możliwością zamontowania trzeciego miejsca za nimi.
Napęd stanowił silnik gaźnikowy, 6-cylindrowy chłodzony powietrzem, napędzający dwułopatowe przestawialne śmigło. Prototyp T-25B miał śmigło trzyłopatowe. Zbiorniki paliwa znajdowały się w skrzydłach.
Podwozie trójpodporowe, chowane w locie.
Uwagi
Bibliografia
- Tadeusz Królikiewicz: Współczesne samoloty szkolne. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1982, s. 64-65. ISBN 83-206-0254-8.
- Jane’s All the World’s Aircraft 1975-76. London: Jane’s Yearbooks, 1976, s. 17-18. ISBN 0-354-00521-9. (ang.).