Modroborowik gładkotrzonowy
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | grzyby | ||
Typ | podstawczaki | ||
Klasa | pieczarniaki | ||
Rząd | borowikowce | ||
Rodzina | borowikowate | ||
Rodzaj | modroborowik | ||
Gatunek | modroborowik gładkotrzonowy | ||
Nazwa systematyczna | |||
Suillellus queletii (Schulzer) Vizzini, Simonini & Gelardi Index Fungorum 188: 1 (2014) | |||
|
Modroborowik gładkotrzonowy, borowik Quéleta (Suillellus queletii (Schulzer) Vizzini, Simonini & Gelardi) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Boletus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1885 Stephan Schulzer von Müggenburg nadając mu nazwę Boletus queletii. W wyniku nowych badań filogenetycznych w obrębie rodzaju Boletus zmieniła się jego pozycja w klasyfikacji. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w roku 2014 Simonini i Gelardi, przenosząc go do rodzaju Suillellus[1].
Niektóre synonimy nazwy naukowej:
- Boletus lateritius Bres. & Schulzer
- Boletus queletii Schulzer 1885
- Boletus queletii var. lateritius (Bres. & Schulzer) E.-J. Gilbert 1931
- Boletus queletii var. rubicundus Maire 1910
- Dictyopus queletii (Schulzer) Quél.
- Dictyopus queletii (Schulzer) Quél. var. queletii
- Tubiporus queletii (Schulzer) Maire 1937
- Tubiporus queletii (Schulzer) Imler ex S. Ahmad 1962[2].
Nazwę borowik Quéleta nadała Alina Skirgiełło w 1960, nazwę b. gładkotrzonowy Rymkiewicz i Demek w 1988[3]. W 2021 Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała używanie nazwy modroborowik gładkotrzonowy[4].
Morfologia
- Kapelusz
5–15 cm średnicy, wypukły, stopniowo spłaszczony, matowy, delikatnie omszony, początkowo ochrowożółty do brązowego, potem z czerwonawym odcieniem od pomarańczowego do ceglastoczerwonego lub krwistoczerwonego. Uszkodzony błękitnieje.
- Rurki
15–30 mm długie, przyrośnięte lub wycięte, początkowo złotożółte, potem oliwkowożółte. Uszkodzone błękitnieją. Pory okrągławe lub lekko kanciaste, za młodu oliwkowożółte, potem pomarańczowo żółte, w końcu brudnooliwkowe.
4–15 cm długi i 1–3,5 cm gruby, za młodu zgrubiały, potem cylindryczny lub zwężony wrzecionowato. Pod kapeluszem oliwkowo-cytrynowo-żółty lub żółtozłoty, niżej brudnoczerwony lub karminowy, u podstawy czerwony do brązowoczerwonego, gładki lub delikatnie punktowany, zawsze bez siateczki.
Żółty, u podstawy trzonu czerwony lub purpurowy, po przełamaniu błękitnieje. Zapach nieznaczny, smak łagodny.
Oliwkowy, zarodniki 8–15 × 5–7 mikrometra, wrzecionowate, gładkie, brązowawe do oliwkowobrązowawych.
Występowanie i siedlisko
Występuje tylko w Europie[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[6]. Jest na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Czechach, Danii, Norwegii, Holandii, Szwecji, Finlandii, Słowacji[3].
Owocniki wytwarza od maja do października w świetlistych lasach liściastych, w ciepłych okolicach, pod dębami i bukami[3].
Znaczenie
Naziemny grzyb mykoryzowy[3]. W niektórych źródłach opisywany jest jako niejadalny, w innych jako jadalny[7], z powodu bardzo rzadkiego w Polsce występowania nie należy go zbierać.
Przypisy
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2015-10-25] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-10-25] (ang.).
- ↑ a b c d WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ Rekomendacja nr 1/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 20 lutego 2021 .
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-09-08] .
- ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5 .
- ↑ Grzybland. Borowik gładkotrzonowy [online] [dostęp 2018-07-25] .