Mleczaj kamforowy

Mleczaj kamforowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	mleczaj
Gatunek	mleczaj kamforowy
Nazwa systematyczna
Lactarius camphoratus (Bull.) Fr. Epicr. syst. mycol.: 346 (Uppsala, 1838)
Zasięg
Zasięg w Europie i Azji
Multimedia w Wikimedia Commons

Mleczaj kamforowy (Lactarius camphoratus (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae).

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go Jean Baptiste François Bulliard, nadając mu nazwę Agaricus camphoratus w pierwszym woluminie „Histoire des Champignons” z 1793 r. Do rodzaju Lactarius został przeniesiony przez Eliasa Friesa w „Epicrisis systematis mycologici” z 1838 r.^[2]

Niektóre synonimy łacińskie^[2]:

Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1896 r.^[3]

Wytwarza naziemne owocniki złożone z kapelusza i trzonu, których miąższ zbudowany jest z kulistawych komórek powodujących ich specyficzną kruchość i nieregularny przełom^[4].

Kapelusz

Średnicy 2–5 cm, barwy ciemnopomarańczowo-brązowej lub czerwono-brązowej. W środku kapelusza zawsze występuje dość wyraźny garb, a wokół niego wgłębienie. U młodych okazów kapelusz jest łukowaty, potem rozpostarty. Brzegi są karbowane i delikatnie pomarszczone. Pokryty suchą, nagą i matową skórką bez koncentrycznych pręg^[5].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki gęste, nieco tylko zbiegające na trzon, początkowo barwy jasnocielisto-czerwonawej, po dojrzeniu czerwono-brązowawe, podczas wysypu z białym nalotem zarodników. Po uciśnięciu powstają brązowe plamy^[5].

Trzon

Wysokość 3–8 cm, grubość do 1 cm, walcowaty, czasami spłaszczony^[5]. Barwy ciemnoczerwono-brązowej w trakcie dojrzewania czerniejący przy podstawie, pusty w środku^[4].

Miąższ

O łagodnym, czasem gorzkawym smaku i woni przypominającej kamforę lub pluskwiaki (Hemiptera), po dojrzeniu lub w trakcie suszenia lubczyk (Levisticum sp.) lub cykorię (Cichorium sp.)^[4].

Mleczko

Dość obfite, rzadkie, wodnistobiałe. Ma łagodny smak, pozostawia jednak gorzkawy posmak^[6].

Zarodniki

Elipsoidalne, o wymiarach 6,5–8×5,5–6,5 μm, bez pory rostkowej, o amyloidalnej powierzchni pokrytej brodawkami połączonymi częściowo listewkami tworzącymi siatkowaty wzór^[4].

Gatunki podobne

Charakterystycznymi cechami mleczaja kamforowego są ciemna barwa kapelusza i korzenny zapach podczas suszenia^[6]. Wśród grzybów o morfologicznie zbliżonych owocnikach wymienia się:

• mleczaj płowy (Lactarius helvus).
• mleczaj wątrobowy (Lactariue hepaticus). Różni się brakiem charakterystycznego zapachu, siarkowożółtym miąższem na przecięciu i jego mleczko przebarwia się na żółto^[5].

Występuje w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, w Europie i Azjii^[7]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym opisany na bardzo wielu stanowiskach^[3].

Naziemny grzyb mykoryzowy występujący w lasach liściastych i iglastych, przeważnie w obecności świerków (Picea sp.), sosen (Pinus sp.) lub buków (Fagus sp.). W Europie wytwarza owocniki od lipca do listopada^[4].

Jest czasami atakowany przez pasożytniczego grzyba Hypomyces lateritius, powodującego pleśnienie i niedorozwój jego blaszek oraz stwardnienie miąższu. Porażone przez tego grzyba owocniki mleczajów są niejadalne^[8].

Grzyb jadalny gorszej jakości. Zaleca się stosowanie po wysuszeniu i starciu jako przyprawę (tzw. „proszek grzybowy”)^[4].