Mangustka długonosa
| Crossarchus obscurus[1] | |||
| F. Cuvier, 1825[2] | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ssaki | ||
| Podgromada | żyworodne | ||
| Infragromada | |||
| Rząd | drapieżne | ||
| Rodzina | mangustowate | ||
| Podrodzina | Mungotinae | ||
| Rodzaj | mangustka | ||
| Gatunek | mangustka długonosa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 najmniejszej troski | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
| |||
| |||
Mangustka długonosa[5], kuzimanze[6] (Crossarchus obscurus) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny Mungotinae w obrębie rodziny mangustowatych (Herpestidae).
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1825 roku francuski przyrodnik Frédéric Cuvier, nadając mu nazwę Crossarchus obscurus[2]. Holotyp pochodził z Sierra Leone[7].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[8].
Etymologia
- Crossarchus: gr. κροσσοι krossoi „frędzel”; ἀρχὀς arkhos „odbyt”[9].
- obscurus: łac. obscurus „ciemny”[10].
Zasięg występowania
Mangustka długonosa występuje w Afryce Zachodniej – w Gwinei, Sierra Leone, Liberii, Wybrzeżu Kości Słoniowej i Ghanie[8].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 30–37 cm, długość ogona 14,6–21 cm, długość ucha 2–2,6 cm, długość tylnej stopy 6–7,3 cm; masa ciała 0,45–1 kg[11]. Mangustka długonosa ma bardzo długą, wąską głowę i pysk z nozdrzami wysuniętymi pod górną wargę.
Występują w różnych kolorach. Ich futro jest mieszanką kolorów brązowego, szarego i żółtego. Końcówki futra są nieco jaśniejsze, natomiast przy ciele oraz na nogach ciemniejsze[12].
Ekologia
Występuje na wysokości do 1000 metrów. Zamieszkuje tereny wilgotnych lasów tropikalnych oraz mokradeł. Można je spotkać również na sawannie w pobliżu zbiorników wodnych[12].
Podobnie jak większość mangustowatych, gatunek ten jest bardzo towarzyski i żyje w grupach rodzinnych liczących nie więcej niż 12 osobników, które żerując porozumiewają się ze sobą świergotliwymi głosami. W skład ich pożywienia wchodzą: dżdżownice, pająki, ślimaki. Podczas poszukiwania pożywienia ryją w ściółce i ziemi; polują również na kraby, gady, płazy, drobne ssaki i ptaki, których jaja również chętnie zjadają. Jajami i ofiarami chronionymi przez twarde pancerze rzucają o drzewo lub kamień, aby dostać się do ich miękkiego, jadalnego wnętrza. W nocy mangustki śpią w samodzielnie wykopanych przez siebie norach; często wykorzystują do tego też stare termitiery. Na drzewa wspinają się tylko w chwili zagrożenia.
Rozmnażanie
Samica rodzi kilka razy do roku 2 do 4 młodych. Ciąża trwa około 60 dni. Po narodzeniu młode mają około 10 mm długości, a dojrzałość osiągają po około 9 miesiącach[12].
Przypisy
- ↑ Crossarchus obscurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b F. Cuvier: Mangue. W: É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier: Histoire Naturelle des Mammifères: avec des figures originales, coloriées, dessinées d’aprèsdes animaux vivans. Cz. 5. Paris: Chez A. Belin, 1826, s. ryc. xlix i tekst. (fr.).
- ↑ C.J. Temminck: Esquisses zoologiques sur la côte de Guiné. Ie partie, les mammifères. Leiden: E.J. Brill, 1853, s. 108. (fr.).
- ↑ F.M. Angelici & E. Do LinhF.M.A.& E.D.L. San F.M. Angelici & E. Do LinhF.M.A.& E.D.L., Crossarchus obscurus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-28] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 143. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ kuzimanze, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2013-07-10] .
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Crossarchus obscurus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-28].
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 420. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 204, seria: North American Fauna. (ang.).
- ↑ obscurus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-04-28] (ang.).
- ↑ J.S. Gilchrist, A.P. Jennings, G. Veron & P. Cavallini (koordynator): Family Herpestidae (Mongooses). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 324–325. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
- ↑ a b c StacieS. Holmes StacieS., Crossarchus obscurus [online], Animal Diversity Web, 2002 [dostęp 2023-04-17] (ang.).
