Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
Ogłoszenie laureata literackiej Nagrody Nobla w 2008 | |||
Nagroda za | osiągnięcia literackie | ||
---|---|---|---|
Przyznający | Akademia Szwedzka | ||
Państwo | Szwecja | ||
Pierwsze rozdanie | 1901 | ||
| |||
Strona internetowa |
Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury – osoby wyróżnione przez Akademię Szwedzką literacką Nagrodą Nobla. Ustanowiona testamentem Alfreda Nobla z 1895[1] roku jest przyznawana od 1901[2]. W latach 1901–2023 wyróżnionych zostało 120 osób[3].
Zasady przyznawania nagrody
Wolą Alfreda Nobla było, aby nagroda trafiła w ręce osoby, która stworzy najbardziej wyróżniające się dzieło w kierunku idealistycznym[a][2]. Jako organ przyznający nagrodę Nobel wskazał Akademię Szwedzką. Została ona założona na wzór Akademii Francuskiej przez króla Gustawa III w 1786. Akademia składa się z 18 członków, znanych jako De Aderton („Osiemnastu”). W jej skład wchodzą szwedzcy pisarze, poeci, filolodzy i historycy. Członkowie Akademii wybierani są dożywotnio[4]. Nad wyborem laureata pracuje Komitet Noblowski, składający się z czterech lub pięciu osób, wybrany spośród członków Akademii na okres trzech lat[5].
Nazwiska kandydatów do wyróżnienia mogą być zgłaszane przez członków Akademii Szwedzkiej oraz innych akademii i instytucji o podobnym charakterze. Prawo to otrzymali także uniwersyteccy profesorowie literatury i filologii, laureaci literackiej Nagrody Nobla oraz przewodniczący stowarzyszeń odpowiedzialnych za twórczość literacką w poszczególnych krajach. Nominacje pozostają niejawne przez 50 lat[6].
Cykl pracy
Cykl pracy nad przyznawaniem nagrody wygląda następująco[6]:
- Wrzesień
- Członkowie Komitetu Noblowskiego wysyłają około 600–700 formularzy do osób uprawnionych do nominacji. Nominacje muszą być zgłaszane do 31 stycznia następnego roku, nominujący nie mogą wystawiać własnej kandydatury, powinni także oprócz nazwiska, dołączyć motywację, jednak nie jest to wymagane[5].
- Luty
- Komitet tworzy listę i przekazuje Akademii do zatwierdzenia.
- Kwiecień
- Komitet wybiera 15–20 nazwisk kandydatów wstępnych do rozpatrzenia przez Akademię.
- Maj
- Komitet zawęża listę do 5 finalistów do rozpatrzenia przez Akademię.
- Czerwiec–sierpień
- Członkowie Akademii zapoznają się z twórczością kandydatów, członkowie Komitetu przygotowują raport na temat każdego z kandydatów.
- Wrzesień
- Dyskusja nad twórczością kandydatów.
- Październik
- Członkowie Akademii w głosowaniu większościowym wybierają jednego spośród piątki kandydatów.
- Grudzień
- 10 grudnia w Sztokholmie odbywa się uroczysta Ceremonia Wręczenia Nagrody Nobla.
Statystyki
W latach 1901–2023 literacka Nagroda Nobla została przyznana 116 razy (siedmiokrotnie Nagrody nie przyznano), przy czym wyróżnionych zostało 120 osób. W latach 1904, 1917, 1966, 1974 Akademia Szwedzka nagrodziła po dwie osoby[3]. Do roku 2023 wśród laureatów znalazło się 17 kobiet[3]. Najmłodszym laureatem był nagrodzony w 1907 Rudyard Kipling (miał wówczas 41 lat), najstarszą wyróżnioną osobą była nagrodzona w 2007, Doris Lessing; w chwili ogłoszenia nominacji miała 88 lat[3].
Pierwszym laureatem literackiej nagrody Nobla został Sully Prudhomme. Otrzymał on wówczas 150 782 SEK, w roku 2023 wartość pełnej nagrody to 11 milionów SEK[7][8].
Do 2023 roku dwie osoby odmówiły przyjęcia nagrody. W 1958 Akademia nominowała Borisa Pasternaka, który początkowo zaakceptował wyróżnienie, później jednak odmówił ze względu na naciski władz ZSRR. Jean-Paul Sartre nie przyjmował żadnych nagród za swoją działalność literacką, czym motywował odmowę przyjęcia nagrody w 1964 roku[3].
Jedyny raz nagrodę przyznano pośmiertnie – w 1931 otrzymał ją Erik Axel Karlfeldt, od 1974 roku Statut Fundacji Nobla zabrania pośmiertnych wyróżnień, o ile śmierć nie nastąpiła po ogłoszeniu nominacji[3].
Zgodnie z wolą fundatora, laureaci mają być wybierani bez względu na ich narodowość; sama nagroda zaś ma charakter międzynarodowy. W latach 1901–2023 najczęściej nagradzani byli pisarze tworzący w języku angielskim (31 wyróżnień), następnie – francuskim (15 nagrodzonych) i niemieckim (14 laureatów)[3].
Nagroda
Uroczyste wręczenie wyróżnień ma miejsce w budynku filharmonii sztokholmskiej każdego 10 grudnia – w dniu rocznicy śmierci fundatora[9]. Stockholms Konserthus jest gospodarzem uroczystości od 1926 roku[9]. Każdy laureat w czasie uroczystości wręczenia wyróżnień otrzymuje oprócz nagrody pieniężnej także medal oraz dyplom. Medal, zaprojektowany przez Erika Lindberga, przedstawia młodego mężczyznę siedzącego pod wawrzynem, słuchającego i spisującego pieśń Muzy. Nad tym obrazem umieszczona jest inskrypcja pochodząca z Eneidy:
Inventas vitam iuvat excoluisse per artes
Na dole medalu wygrawerowane są imię i nazwisko nagrodzonego oraz napis ACAD. SUEC. oznaczający Akademię Szwedzką. Na odwrocie medalu umieszczona została podobizna fundatora[10]. Dyplom literackiej Nagrody Nobla nie ma stałego wyglądu. Rokrocznie, po ogłoszeniu nazwiska laureata, dyplom projektowany jest z odniesieniem do jego twórczości. Od 2004 za projekty dyplomów dla laureatów literackiego Nobla odpowiedzialna jest Karin Mamma Andersson[11]. Treść dyplomu jest niezmienna i jest ona kaligrafowana po szwedzku.
Lista laureatów
Rok | Imię i nazwisko | Państwo[b] | Język | Uzasadnienie | |
---|---|---|---|---|---|
1901 | Prudhomme, SullySully Prudhomme[12] | Francja | francuski | za „wybitne osiągnięcia poetyckie, a zwłaszcza za idealizm, doskonałość artystyczną oraz niezwykłe połączenie duchowości i intelektu”[13] | |
1902 | Mommsen, TheodorTheodor Mommsen[14] | Cesarstwo Niemieckie | niemiecki | „największy żyjący mistrz sztuki pisarstwa historycznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego monumentalnego dzieła Historia Rzymu, | |
1903 | Bjørnson, BjørnstjerneBjørnstjerne Bjørnson[15] | Norwegia | norweski | za „wzniosłą i różnorodną poezję, która zawsze odznaczała się świeżością natchnienia i niezwykłą czystością ducha oraz za talent epicki i dramatyczny”[16] | |
1904 | Mistral, FrédéricFrédéric Mistral[17] | Francja | oksytański | za „świeżość i oryginalność pełnych natchnienia utworów poetyckich, prawdziwie oddających realia życia oraz ducha narodu”[18] | |
Echegaray, JoséJosé Echegaray[19] | Hiszpania | hiszpański | za „liczne zasługi dla odrodzenia tradycji hiszpańskiego dramatu”[20] | ||
1905 | Sienkiewicz, HenrykHenryk Sienkiewicz[21] | Królestwo Polskie | polski | za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie epiki i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”[22] | |
1906 | Carducci, GiosuèGiosuè Carducci[23] | Włochy | włoski | „nie tylko za głęboką wiedzę i krytyczny umysł, ale przede wszystkim za twórczą energię, świeżość stylu i siłę liryczną, tak charakterystyczną dla jego poetyckich arcydzieł” | |
1907 | Kipling, RudyardRudyard Kipling[c][24] | Wielka Brytania | angielski | za „zmysł obserwacyjny, dojrzałość idei i wybitny talent prozatorski” | |
1908 | Eucken, RudolfRudolf Eucken[25] | Cesarstwo Niemieckie | niemiecki | za „poszukiwanie prawdy, przenikającą wszystko siłę myśli, szeroki horyzont, bystrość i sugestywność, z którymi bronił on i rozwijał filozofię idealistyczną” | |
1909 | Lagerlöf, SelmaSelma Lagerlöf[26] | Szwecja | szwedzki | „w hołdzie wielkiemu idealizmowi, błyskotliwej wyobraźni i duchowej przenikliwości, które wyróżniają jej utwory” | |
1910 | Heyse, PaulPaul Heyse[27] | Cesarstwo Niemieckie | niemiecki | za „artyzm i idealizm, które demonstrował na przestrzeni całej swojej długiej i płodnej twórczo drogi jako poeta liryczny, dramaturg, powieściopisarz i autor znanych na całym świecie nowel” | |
1911 | Maeterlinck, MauriceMaurice Maeterlinck[28] | Belgia | francuski | za „wielostronną działalność literacką, a w szczególności za utwory dramatyczne, wyróżniające się bogactwem wyobraźni i poetycką fantazją” | |
1912 | Hauptmann, GerhartGerhart Hauptmann[29] | Cesarstwo Niemieckie | niemiecki | „przede wszystkim w uznaniu jego płodnej, różnorodnej i wybitnej działalności w dziedzinie sztuki dramatycznej” | |
1913 | Tagore, RabindranathRabindranath Tagore[30] | Indie Brytyjskie | bengalski i angielski | za „pełne głębokiego uczucia, oryginalne i przepiękne wiersze, w których z wyjątkowym mistrzostwem wyraziło się jego myślenie poetyckie, będące, według jego własnych słów, częścią literatury Zachodu” | |
1914 | nagrody nie przyznano[31] | ||||
1915 | Rolland, RomainRomain Rolland[d][32] | Francja | francuski | za „wielki idealizm utworów literackich, za współczucie i za umiłowanie prawdy, z którą opisuje on różne charaktery ludzkie” | |
1916 | von Heidenstam, VernerVerner von Heidenstam[33] | Szwecja | szwedzki | „najbardziej widoczny przedstawiciel nowej ery w literaturze światowej” | |
1917 | Gjellerup, KarlKarl Gjellerup[34] | Dania | duński | za „różnorodną twórczość poetycką i wzniosłe ideały” | |
Pontoppidan, HenrikHenrik Pontoppidan[35] | Dania | duński | za „prawdziwe opisanie życia współczesnego Danii” | ||
1918 | nagrody nie przyznano[36] | ||||
1919 | Spitteler, CarlCarl Spitteler[e][37] | Szwajcaria | niemiecki | za niezrównany epos „Wiosna olimpijska” | |
1920 | Hamsun, KnutKnut Hamsun[38] | Norwegia | norweski | za powieść „Błogosławieństwo ziemi” | |
1921 | France, AnatoleAnatole France[39] | Francja | francuski | za „błyskotliwe osiągnięcia literackie wyróżniające się wykwintnością stylu, głębokim humanizmem i prawdziwie galijskim temperamentem” | |
1922 | Benavente, JacintoJacinto Benavente[40] | Hiszpania | hiszpański | za „błyskotliwe mistrzostwo, z jakim kontynuuje tradycje hiszpańskiego dramatu” | |
1923 | Butler Yeats, WilliamWilliam Butler Yeats[41] | Irlandia | angielski | za „uduchowioną twórczość poetycką, oddającą w najwyższej formie artystycznego ducha narodowego” | |
1924 | Reymont, WładysławWładysław Reymont[42] | Polska | polski | za „wybitny epos narodowy, powieść Chłopi” | |
1925 | Shaw, George BernardGeorge Bernard Shaw[43] | Wielka Brytania | angielski | „za twórczość naznaczoną idealizmem i humanizmem, za przenikliwą satyrę, która często łączy się z wyjątkowym pięknem poetyckim” | |
1926 | Deledda, GraziaGrazia Deledda[44] | Włochy | włoski | za „poetyckie dzieła, w których z jaskrawą plastycznością opisuje życie jej ojczystej wyspy, a także za głębię w podejściu do ludzkich problemów w całości” | |
1927 | Bergson, HenriHenri Bergson[45] | Francja | francuski | jako „znak uznania dla jego jaskrawych i podtrzymujących wiarę w życie idei, a także dla wyjątkowego mistrzostwa, z jakim te idee były wcielane” | |
1928 | Undset, SigridSigrid Undset[46] | Norwegia | norweski | za „niezapomniany opis skandynawskiego średniowiecza” | |
1929 | Mann, ThomasThomas Mann[47] | Niemcy | niemiecki | „przede wszystkim za wielką powieść „Buddenbrookowie”, która stała się klasyką współczesnej literatury, i której popularność nieustannie rośnie” | |
1930 | Lewis, SinclairSinclair Lewis[48] | Stany Zjednoczone | angielski | za „szlachetnie podniosłą i różnorodną poezję, która zawsze wyróżniała się świeżością natchnienia i rzadko spotykaną czystością ducha” | |
1931 | Axel Karlfeldt, ErikErik Axel Karlfeldt[f][49] | Szwecja | szwedzki | za „poezję Erika Axel Karlfedta”[50] | |
1932 | Galsworthy, JohnJohn Galsworthy[51] | Wielka Brytania | angielski | za „wielką sztukę prozatorską której szczytem jest „Saga rodu Forsyte’ów” | |
1933 | Bunin, IwanIwan Bunin[52] | apatryda[g][53] (biała emigracja) | rosyjski | za „surowe mistrzostwo, z którym rozwija on tradycje klasycznej literatury rosyjskiej” | |
1934 | Pirandello, LuigiLuigi Pirandello[54] | Włochy | włoski | za „twórczą śmiałość i wynalazczość w odrodzeniu sztuki dramaturgicznej i scenicznej” | |
1935 | nagrody nie przyznano[55] | ||||
1936 | O’Neill, EugeneEugene O’Neill[56] | Stany Zjednoczone | angielski | za „prawdziwość i głębię utworów dramatycznych, traktujących w nowy sposób gatunek tragedii” | |
1937 | du Gard, Roger MartinRoger Martin du Gard[57] | Francja | francuski | za „siłę artystyczną i prawdę w przedstawieniu człowieka, a także najbardziej odczuwalnych problemów współczesnego życia” | |
1938 | Buck, PearlPearl Buck[58] | Stany Zjednoczone | angielski | za „wspaniały epicki opis życia chińskich chłopów i za biograficzne arcydzieła” | |
1939 | Sillanpää, Frans EemilFrans Eemil Sillanpää[59] | Finlandia | fiński | za „głębokie przeniknięcie w życie fińskich chłopów i wyborne opisanie ich obyczajów w więzi z przyrodą” | |
1940 | nagrody nie przyznano[60] | ||||
1941 | nagrody nie przyznano[61] | ||||
1942 | nagrody nie przyznano[62] | ||||
1943 | nagrody nie przyznano[63] | ||||
1944 | Jensen, JohannesJohannes Jensen[64] | Dania | duński | za „rzadko spotykaną siłę i bogactwo poetyckiej wyobraźni połączone z duchowym umiłowaniem nauki i odrębnością stylu twórczego” | |
1945 | Mistral, GabrielaGabriela Mistral[65] | Chile | hiszpański | za „poezję prawdziwego uczucia, czyniącą jej imię symbolem idealistycznych dążeń dla całej Ameryki Łacińskiej” | |
1946 | Hesse, HermannHermann Hesse[66] | Szwajcaria | niemiecki | za „szlachetnie podniosłą i różnorodną poezję, która zawsze wyróżniała się świeżością natchnienia i rzadko spotykaną czystością ducha” | |
1947 | André Gide[67] | Francja | francuski | za „głębokie i znakomite artystycznie utwory, w których ludzkie problemy przedstawione są z nieustraszonym umiłowaniem prawdy i głęboką przenikliwością psychologiczną” | |
1948 | Eliot, Thomas StearnsThomas Stearns Eliot[68] | Wielka Brytania | angielski | za „wydatny wkład nowatorski we współczesną poezję” | |
1949 | Faulkner, WilliamWilliam Faulkner[69] | Stany Zjednoczone | angielski | za „znaczny i unikatowy z artystycznego punktu widzenia wkład w rozwój współczesnej powieści amerykańskiej” | |
1950 | Russell, BertrandBertrand Russell[70] | Wielka Brytania | angielski | za to, że jest „jednym z najbłyskotliwszych przedstawicieli racjonalizmu i humanizmu, nieustraszonym bojownikiem o wolność słowa i wolność myśli na Zachodzie” | |
1951 | Lagerkvist, PärPär Lagerkvist[71] | Szwecja | szwedzki | za „siłę artystyczną i absolutną niezależność sądów pisarza, który próbował w swej twórczości odnaleźć odpowiedzi na wieczne pytania stojące przed ludzkością” | |
1952 | Mauriac, FrançoisFrançois Mauriac[72] | Francja | francuski | za „głęboką przejrzystość duchową i siłę artystyczną, którą ukazuje w swoich powieściach dramat ludzkiego życia” | |
1953 | Churchill, WinstonWinston Churchill[73] | Wielka Brytania | angielski | za „wielkie mistrzostwo utworów o charakterze historycznym i biograficznym, a także błyskotliwą sztukę oratorską, z pomocą której bronił najwyższych ludzkich wartości” | |
1954 | Hemingway, ErnestErnest Hemingway[74] | Stany Zjednoczone | angielski | za „mistrzostwo artystycznej narracji znacząco ukazanej ostatnio w utworze „Stary człowiek i morze” oraz za wpływ jaki wywiera na współczesny styl literacki” | |
1955 | Laxness, HalldórHalldór Laxness[75] | Islandia | islandzki | za „wyrazistą siłę epicką, która odrodziła wielką sztukę prozatorską Islandii” | |
1956 | Jiménez, Juan RamónJuan Ramón Jiménez[76] | Hiszpania | hiszpański | za „poezję liryczną, wzór wielkiego ducha i czystości artystycznej w hiszpańskiej poezji” | |
1957 | Camus, AlbertAlbert Camus[77] | Francja | francuski | za „ogromny wkład w literaturę, ukazującą znaczenie ludzkiego sumienia” | |
1958 | Pasternak, BorisBoris Pasternak[h][78] | Związek Radziecki | rosyjski | za „znaczące osiągnięcia we współczesnej poezji lirycznej, a także za kontynuowanie tradycji wielkiej prozy epickiej” | |
1959 | Quasimodo, SalvatoreSalvatore Quasimodo[79] | Włochy | włoski | za „poezję liryczną, która z klasyczną żywiołowością wyraża tragiczne doświadczenie naszych czasów” | |
1960 | Perse, Saint-JohnSaint-John Perse[80] | Francja | francuski | za „wzniosłość i obrazowość”, które „odzwierciedlają uwarunkowania naszych czasów” | |
1961 | Andrić, IvoIvo Andrić[81] | Jugosławia | serbsko-chorwacki | za „siłę daru epickiego, pozwalającą w całej pełni odsłonić ludzkie losy i problemy związane z historią jego kraju” | |
1962 | Steinbeck, JohnJohn Steinbeck[82] | Stany Zjednoczone | angielski | za „realistyczny i poetycki dar, połączony z subtelnym humorem i ostrym widzeniem spraw socjalnych” | |
1963 | Seferis, JorgosJorgos Seferis[83] | Grecja | grecki | za „wybitne utwory liryczne, oddające pokłon światu starożytnych Hellenów” | |
1964 | Sartre, Jean-PaulJean-Paul Sartre[i][84] | Francja | francuski | za „bogatą w idee, przesiąkniętą duchem wolności i poszukiwaniami prawdy twórczość, mającą ogromny wpływ na nasze czasy” | |
1965 | Szołochow, MichaiłMichaił Szołochow[85] | Związek Radziecki | rosyjski | za „siłę artystyczną i prawdziwość epopei o dońskim kozactwie w przełomowych dla Rosji czasach” | |
1966 | Agnon, SamuelSamuel Agnon[86] | Izrael | hebrajski | za „głęboko oryginalną sztukę prozatorską, przenikniętą żydowskimi motywami ludowymi” | |
Sachs, NellyNelly Sachs[87] | Szwecja | niemiecki | za „wybitne utwory liryczne i dramatyczne, analizujące los narodu żydowskiego” | ||
1967 | Asturias, Miguel ÁngelMiguel Ángel Asturias[88] | Gwatemala | hiszpański | za „wybitne osiągnięcia twórcze, u podłoża których leży zainteresowanie obyczajami i tradycją Indian Ameryki Łacińskiej” | |
1968 | Yasunari Kawabata[89] | Japonia | japoński | za „mistrzostwo pisarskie, które oddaje istotę japońskiej świadomości” | |
1969 | Samuel Beckett[90] | Irlandia | angielski/francuski | za to, że „w nowych dla dramatu i prozy formach ukazuje wzniosłość człowieka w jego skrajnym opuszczeniu” | |
1970 | Sołżenicyn, AleksandrAleksandr Sołżenicyn[91] | Związek Radziecki | rosyjski | za „siłę moralną, zaczerpniętą z tradycji wielkiej literatury rosyjskiej” | |
1971 | Neruda, PabloPablo Neruda[92] | Chile | hiszpański | za „poezję, która z nadzwyczajną siłą wyrażała los całego kontynentu” | |
1972 | Böll, HeinrichHeinrich Böll[93] | Niemcy Zachodnie | niemiecki | za „twórczość, w której szeroki ogląd rzeczywistości łączy się z wielką sztuką tworzenia charakterów, twórczość, która stała się ważnym wkładem w odrodzenie niemieckiej literatury” | |
1973 | White, PatrickPatrick White[94] | Australia | angielski | za „epickie i psychologiczne mistrzostwo, dzięki któremu odkryty został nowy literacki kontynent” | |
1974 | Eyvind Johnson[95] | Szwecja | szwedzki | za „sztukę powieściową, przeglądającą się w czasie i przestrzeni i służącą wolności” | |
Martinson, HarryHarry Martinson[96] | Szwecja | szwedzki | za „twórczość, w której jest wszystko – od kropli rosy po kosmos” | ||
1975 | Montale, EugenioEugenio Montale[97] | Włochy | włoski | za „znaczące osiągnięcia w poezji, która odznaczała się przenikliwością oraz wyrażaniem zupełnie pozbawionych iluzji poglądów na życie” | |
1976 | Bellow, SaulSaul Bellow[98] | Stany Zjednoczone | angielski | za „humanizm i subtelną analizę współczesnej kultury, łączące się w jego twórczości” | |
1977 | Aleixandre, VicenteVicente Aleixandre[99] | Hiszpania | hiszpański | za „wybijającą się twórczość poetycką, która odzwierciedla sytuację człowieka w kosmosie i we współczesnym społeczeństwie i stanowi świadectwo odrodzenia hiszpańskiej poezji w okresie międzywojennym” | |
1978 | Singer, Isaac BashevisIsaac Bashevis Singer[100] | Polska, Stany Zjednoczone | jidysz | za „pełną uczucia sztukę prozatorską która wyrastając z polsko-żydowskich tradycji kulturowych porusza jednocześnie odwieczne problemy” | |
1979 | Elitis, OdiseasOdiseas Elitis[101] | Grecja | grecki | za „twórczość poetycką, która w nurcie greckiej tradycji z odczuwalną siłą i intelektualną precyzją maluje walkę człowieka o wolność i niezależność” | |
1980 | Miłosz, CzesławCzesław Miłosz[102] | Polska, Stany Zjednoczone | polski | za to, że „z bezkompromisową jasnością postrzegania wyraził warunki, na jakie jest wystawiony człowiek w świecie ostrego konfliktu” | |
1981 | Canetti, EliasElias Canetti[103] | Wielka Brytania | niemiecki | za „utwory, odznaczające się światopoglądowym bogactwem i siłą artystyczną” | |
1982 | García Márquez, GabrielGabriel García Márquez[104] | Kolumbia | hiszpański | za „powieści i opowiadania, w których fantazja i realizm łączą się w złożony świat poezji, odzwierciedlającej życie i konflikty całego kontynentu” | |
1983 | Golding, WilliamWilliam Golding[105] | Wielka Brytania | angielski | za „powieści, które dopomagają zrozumieć warunki funkcjonowania człowieka we współczesnym świecie” | |
1984 | Seifert, JaroslavJaroslav Seifert[106] | Czechosłowacja | czeski | za „przenikniętą zmysłowością, otwartością i bogactwem kreatywnej fantazji, która daje obraz ludzkiej niezłomności i wielostronności” | |
1985 | Simon, ClaudeClaude Simon[107] | Francja | francuski | za „połączenie w swej twórczości porządków: poetyckiego i malarskiego”, a także za „głębokie zrozumienie roli czasów w przedstawieniu człowieka” | |
1986 | Soyinka, WoleWole Soyinka[108] | Nigeria | angielski | za to, że „w szerokiej perspektywie kulturowej i z poetyckim kolorytem kształtuje dramat istnienia” | |
1987 | Brodski, IosifIosif Brodski[109] | Związek Radziecki, Stany Zjednoczone | rosyjski (poezja), angielski (proza) | za „uniwersalne wartości całokształtu twórczości literackiej, odznaczające się jasnością myśli i poetycką siłą” | |
1988 | Mahfuz, NadżibNadżib Mahfuz[110] | Egipt | arabski | został wyróżniony jako ten, „który przez swoje dzieła bogate w niuanse – które bywały realistyczne z fotograficzną precyzją, a czasami bywały dwuznaczne – stworzył arabski styl narracji, który można zastosować do całości gatunku ludzkiego” | |
1989 | Cela, Camilo JoséCamilo José Cela[111] | Hiszpania | hiszpański | za „bogatą i mocną prozę, która z powściągliwym współczuciem ukazuje bezbronne istnienie człowieka” | |
1990 | Paz, OctavioOctavio Paz[112] | Meksyk | hiszpański | za „namiętne pisarstwo z szerokimi horyzontami, cechującymi się inteligencją emocjonalną i humanistyczną uczciwością” | |
1991 | Gordimer, NadineNadine Gordimer[113] | Południowa Afryka | angielski | otrzymała ją jako ta, która „przez swą wspaniałą epikę stała się wielkim dobrodziejstwem dla ludzkości” | |
1992 | Walcott, DerekDerek Walcott[114] | Saint Lucia | angielski | „za poetycki całokształt wielkiej jasności, wspartej historyczną wizją, wynikiem wielokulturowego zaangażowania” | |
1993 | Morrison, ToniToni Morrison[115] | Stany Zjednoczone | angielski | otrzymała ją za to, że „w powieściach charakteryzujących się siłą wizji literackiej i poetyckich wartości, przedstawia najważniejsze problemy amerykańskiej rzeczywistości” | |
1994 | Ōe, KenzaburōKenzaburō Ōe[116] | Japonia | japoński | za „siłę i poezję w tworzeniu wyimaginowanego świata, w którym życie i mit składają się na poruszający obraz sytuacji człowieka we współczesnym świecie” | |
1995 | Heaney, SeamusSeamus Heaney[117] | Irlandia | angielski | za „dzieła o lirycznej piękności i etycznej głębi, które chwalą cuda dnia codziennego i żywą przeszłość” | |
1996 | Szymborska, WisławaWisława Szymborska[118] | Polska | polski | za „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości” | |
1997 | Fo, DarioDario Fo[119] | Włochy | włoski | otrzymał ją jako ten, który rywalizuje z błaznami średniowiecznymi w krytykowaniu władzy oraz popieraniu godności uciskanych | |
1998 | Saramago, JoséJosé Saramago[120] | Portugalia | portugalski | za dzieło, które „przypowieściami, podtrzymywanymi przez wyobraźnię, współczucie i ironię, stale umożliwia nam pojmowanie iluzorycznej rzeczywistości” | |
1999 | Grass, GünterGünter Grass[121] | Niemcy | niemiecki | otrzymał ją jako ten, którego „swawolne czarne bajeczki portretują zapomnianą twarz historii” | |
2000 | Xingjian, GaoGao Xingjian[122] | Francja | chiński | „za dzieło o uniwersalnej istotności, gorzkim wglądzie oraz językowy geniusz, które otworzyły nowe ścieżki przed chińskim powieściopisarstwem i dramatem” | |
2001 | Naipaul, V.S.V.S. Naipaul[123] | Wielka Brytania | angielski | za "jednolitą perspektywę narracyjną i nieprzekupną skrupulatność, zmuszających do zobaczenia dzisiejszych skutków przeszłości"[124] | |
2002 | Kertész, ImreImre Kertész[125] | Węgry | węgierski | za „powieści, które przeciwstawiają osobiste doświadczenie jednostki wobec brutalnej bezstronności historii” | |
2003 | Coetzee, John MaxwellJohn Maxwell Coetzee[126] | Południowa Afryka | angielski | książki laureata odznaczają się „analityczną błyskotliwością i wymownymi dialogami” | |
2004 | Jelinek, ElfriedeElfriede Jelinek[127] | Austria | niemiecki | za „demaskowanie absurdalności stereotypów społecznych w powieściach i dramatach” | |
2005 | Pinter, HaroldHarold Pinter[128] | Wielka Brytania | angielski | za „odkrywanie przepaści pod codzienną gadaniną i wymuszanie wejścia do zamkniętych przestrzeni ucisku” | |
2006 | Pamuk, OrhanOrhan Pamuk[129] | Turcja | turecki | nagrodzono pisarza, który „w poszukiwaniu melancholijnej duszy swojego rodzinnego miasta odkrył nowe symbole zderzenia i przenikania się kultur” | |
2007 | Lessing, DorisDoris Lessing[j][130] | Wielka Brytania | angielski | „jej epicka proza jest wyrazem kobiecych doświadczeń. Przedstawia je z pewnym dystansem, sceptycyzmem, ale też z ogniem i wizjonerską siłą” | |
2008 | Jean-Marie Gustave Le Clézio[131] | Francja, Mauritius | francuski | za „nowe odkrycia, poetycką przygodę i sensualną ekstazę, badanie człowieczeństwa ponad i poza granicami cywilizacji” | |
2009 | Müller, HertaHerta Müller[132] | Niemcy | niemiecki | jako ta, „która łącząc intensywność poezji i szczerość prozy przedstawia świat wykorzenionych” | |
2010 | Llosa, Mario VargasMario Vargas Llosa[133] | Peru | hiszpański | za „odwzorowanie struktur władzy i stanowcze obrazy indywidualnego oporu, buntu i porażki” | |
2011 | Tranströmer, TomasTomas Tranströmer[134] | Szwecja | szwedzki | za „zwięzłe, przejrzyste obrazy, które dają nam świeży dostęp do rzeczywistości” | |
2012 | Yan, MoMo Yan[135] | Chiny | chiński | jako ten, „który z halucynacyjnym realizmem łączy opowieści ludowe, historię i współczesność” | |
2013 | Munro, AliceAlice Munro[136] | Kanada | angielski | jako „mistrzyni współczesnego opowiadania” | |
2014 | Modiano, PatrickPatrick Modiano[137] | Francja | francuski | za „sztukę pamięci i dzieła, w których uchwycił najbardziej niepojęte ludzkie losy i odkrywał świat czasu okupacji” | |
2015 | Aleksijewicz, SwiatłanaSwiatłana Aleksijewicz[138] | Białoruś | rosyjski | za „polifoniczny pomnik dla cierpienia i odwagi w naszych czasach” | |
2016 | Dylan, BobBob Dylan[139] | Stany Zjednoczone | angielski | za „stworzenie nowych form poetyckiej ekspresji w ramach wielkiej tradycji amerykańskiej pieśni” | |
2017 | Ishiguro, KazuoKazuo Ishiguro[140] | Wielka Brytania | angielski | jako ten, „który w powieściach o potężnej sile emocjonalnej odsłonił otchłań pod naszym iluzorycznym poczuciem łączności ze światem” | |
2018[k][141] | Tokarczuk, OlgaOlga Tokarczuk[142] | Polska | polski | „za wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic jako formę życia” | |
2019 | Handke, PeterPeter Handke[143] | Austria | niemiecki | „za wpływową pracę, która z językową pomysłowością badała peryferie i specyfikę ludzkiego doświadczenia” | |
2020 | Glück, LouiseLouise Glück[144] | Stany Zjednoczone | angielski | „za jej niepowtarzalny, poetycki głos, który surowym pięknem czyni indywidualne istnienie powszechnym” | |
2021 | Gurnah, AbdulrazakAbdulrazak Gurnah[145] | Tanzania, Wielka Brytania | angielski | „za bezkompromisową i współczującą penetrację skutków kolonializmu i losu uchodźcy w przepaści między kulturami i kontynentami” | |
2022 | Ernaux, AnnieAnnie Ernaux[146] | Francja | francuski | „za odwagę i kliniczną przenikliwość, z jaką odkrywa korzenie, alienacje i zbiorowe ograniczenia osobistej pamięci” | |
2023 | Jon Fosse[147] | Norwegia | nynorsk | „za jego nowatorskie sztuki i prozę, które dają wyraz niewysłowionemu”[148] |
Uwagi
- ↑ Oryginalnie w języku szwedzkim: den som inom litteraturen har producerat det mest framstående verket i en idealisk riktning.
- ↑ Kraj podany na stronie Nobelprize.org (oficjalnej stronie Fundacji Noblowskiej), może różnić się od oficjalnej narodowości bądź kraju urodzenia laureata.
- ↑ Najmłodszy laureat.
- ↑ Laureat odebrał wyróżnienie w 1916.
- ↑ Laureat odebrał wyróżnienie w 1920.
- ↑ Wyróżnienie przyznano pośmiertnie.
- ↑ W swojej mowie noblowskiej określił się jako „wolny pisarz cudzoziemski”. W czasie uroczystości wręczania nagród przez króla Gustawa V salę udekorowano – ze względu na Bunina – tylko flagami Szwecji. W korpusie dyplomatycznym nie było ambasadora Rosyjskiej FSRR (Aleksandra Kołłontaj).
- ↑ Po wstępnej akceptacji, w wyniku nacisków władz państwowych, odmówił przyjęcia wyróżnienia.
- ↑ Laureat odmówił przyjęcia wyróżnienia.
- ↑ Najstarsza laureatka, w chwili wyróżnienia miała 88 lat.
- ↑ Nagrodę przyznano w 2019 roku.
Przypisy
- ↑ Nobelprize.org: The Will. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-18)]. (ang.).
- ↑ a b Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Nobelprize.org: Facts on the Nobel Prize in Literature. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2018-06-15]. (ang.).
- ↑ svenskaakademien.se: Members. The Swedish Academy. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ a b svenskaakademien.se: How Nobel Laureates in Literature are chosen. The Swedish Academy. [dostęp 2016-10-14]. (ang.).
- ↑ a b Nobelprize.org: Nomination and Selection of Literature Laureates. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize Amounts. Nobel Media AB 2013, 2013-11-16. [dostęp 2018-06-15]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize Amounts 1901-2017. Nobel Media AB 2013, 2013-11-16. [dostęp 2018-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-15)]. (ang.).
- ↑ a b Nobelprize.org: The Nobel Prize Award Ceremonies and Banquets. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Medal for Literature. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Diplomas. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Sully Prudhomme – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Gayle A. Levy, Sully Prudhomme, [w:] Dictionary of Literary Biography, red. Clark Bruccoli, Cengage Gale, Detroit 2007, t. 332, s. 412.
- ↑ Nobelprize.org: Theodor Mommsen – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Bjørnstjerne Bjørnson – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Hans H. Skei, Bjørnstjerne Bjørnson, [w:] Dictionary of Literary Biography, red. Clark Bruccoli, Cengage Gale, Detroit 2007, t. 329, s. 151.
- ↑ Nobelprize.org: Frédéric Mistral – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Grzegorz Górny, Leksykon laureatów literackiej Nagrody Nobla, Agencja Wydawnicza Zebra, Kraków 1993, s. 14.
- ↑ Nobelprize.org: José Echegaray – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Grzegorz Górny, Leksykon laureatów literackiej Nagrody Nobla, Agencja Wydawnicza Zebra, Kraków 1993, s. 16.
- ↑ Nobelprize.org: Henryk Sienkiewicz – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Grzegorz Górny, Leksykon laureatów literackiej Nagrody Nobla, Agencja Wydawnicza Zebra, Kraków 1993, s. 18.
- ↑ Nobelprize.org: Giosuè Carducci – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Rudyard Kipling – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Rudolf Eucken – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Selma Lagerlöf – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Paul Heyse – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Maurice Maeterlinck – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Gerhart Hauptmann – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Rabindranath Tagore – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 1914. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Romain Rolland – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Verner von Heidenstam – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Karl Gjellerup – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Henrik Pontoppidan – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 1918. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Carl Spitteler – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Knut Hamsun – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: FAnatole France – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Jacinto Benavente – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: William Butler Yeats – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Wladyslaw Reymont – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: George Bernard Shaw – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Grazia Deledda – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: FHenri Bergson – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Sigrid Undset – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Thomas Mann – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Sinclair Lewis – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Erik Axel Karlfeldt – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ The Nobel Prize in Literature 1931 [online], NobelPrize.org [dostęp 2022-12-14] (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: John Galsworthy – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Ivan Bunin – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ La bombe glacée. W: Renata Lis: W lodach Prowansji. Bunin na wygnaniu. Sic!, 3 grudnia 2015, s. 147–184. ISBN 978-83-61967-84-2.
- ↑ Nobelprize.org: Luigi Pirandello – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 1935. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Eugene O’Neill – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Roger Martin du Gard – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Pearl Buck – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Frans Eemil Sillanpää – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 1940. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 1941. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 1942. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 1943. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Johannes V. Jensen – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Gabriela Mistral – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Hermann Hesse – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: André Gide – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: T.S. Eliot – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: William Faulkner – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Bertrand Russell – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Pär Lagerkvist – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: François Mauriac – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Winston Churchill – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Ernest Hemingway – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Halldór Laxness – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Juan Ramón Jiménez – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Albert Camus – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Boris Pasternak – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Salvatore Quasimodo – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Saint-John Perse – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Ivo Andrić – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: John Steinbeck – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Giorgos Seferis – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Jean-Paul Sartre – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Mikhail Sholokhov – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Samuel Agnon – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Nelly Sachs – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Miguel Ángel Asturias – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Yasunari Kawabata – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Samuel Beckett – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Alexandr Solzhenitsyn – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Pablo Neruda – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Heinrich Böll – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Patrick White – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Eyvind Johnson – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Harry Martinson – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Eugenio Montale – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Saul Bellow – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Vicente Aleixandre – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Isaac Bashevis Singer – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Odiseas Elitis – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Czeslaw Milosz – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Elias Canetti – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Gabriel García Márquez – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: William Golding – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Jaroslav Seifert – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Claude Simon – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Wole Soyinka – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Joseph Brodsky – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Naguib Mahfuz – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Camilo José Cela – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Octavio Paz – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Nadine Gordimer – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Derek Walcott – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Toni Morrison – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Kenzaburō Oe – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Seamus Heaney – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Wislawa Szymborska – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Dario Fo – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: José Saramago – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Günter Grass – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Gao Xingjian – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: V.S. Naipaul – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ The Nobel Prize in Literature 2001 [online], NobelPrize.org [dostęp 2022-12-14] (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Imre Kertész – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: J.M. Coetzee – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-30]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Elfriede Jelinek – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Harold Pinter – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Orhan Pamuk – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Doris Lessing – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Jean-Marie Gustave Le Clézio – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Herta Müller – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Mario Vargas Llosal – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Tomas Tranströmer – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Mo Yan – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Alice Munro – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: Patrick Modiano – Facts. Nobel Media AB 2014. [dostęp 2014-12-31]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 2015. Nobel Media AB 2015. [dostęp 2015-10-08]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 2016. Nobel Media AB 2015. [dostęp 2016-10-13]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 2017. Nobel Media AB 2015. [dostęp 2017-10-05]. (ang.).
- ↑ The Swedish Academy postpones the 2018 Nobel Prize in Literature. Svenska Akademien, 2018-05-04. [dostęp 2019-02-01]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 2018. Nobel Media AB 2019. [dostęp 2019-10-10]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 2019. Nobel Media AB 2019. [dostęp 2019-10-10]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 2020. Nobel Media AB 2020. [dostęp 2020-10-08]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 2021. Nobel Media AB 2021. [dostęp 2021-10-07]. (ang.).
- ↑ Nobelprize.org: The Nobel Prize in Literature 2022. Nobel Media AB 2022. [dostęp 2021-10-06]. (ang.).
- ↑ The Nobel Prize in Literature 2023 [online], Nobelprize.org [dostęp 2023-10-05] (ang.).
- ↑ AnetaA. Wasilewska AnetaA., Literacka Nagroda Nobla 2023. Poznaliśmy laureata [online], Interia.pl [dostęp 2023-10-05] .
Linki zewnętrzne
Zobacz w Wikiźródłach Teksty laureatów Nagrody Nobla |
Zobacz multimedia związane z tematem: Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury |
- Polski serwis o laureatach literackiego Nobla – kopia w Archiwum Internetu dostęp: 2023-03-17.
- Strona internetowa Komitetu Noblowskiego
- Strona internetowa Akademii Szwedzkiej
- Strona internetowa Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
- p
- d
- e
|
- p
- d
- e
- DSDE: Modtagere_af_Nobelprisen_i_litteratur