Kropidło Lachenala

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

kropidło

Gatunek

kropidło Lachenala

Nazwa systematyczna

Oenanthe lachenalii C.C.Gmel.
Fl. Bad. 1: 678 (1805)^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Kropidło Lachenala (Oenanthe lachenalii C. C. Gmel.) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych (Apiaceae). Występuje w zachodniej i południowej Europie.

Rozmieszczenie geograficzne

Zasięg gatunku obejmuje zachodnią Europę (na wschodzie po Danię, Niemcy i północno-zachodnie krańce Polski) oraz południową Europę (od Portugalii po Grecję i Bułgarię). Rośnie poza tym w Algierii i jako gatunek introdukowany w Szwecji^[3].

W Polsce znany był jedynie z trzech stanowisk, położonych na zachodnim wybrzeżu: Świnoujście, nad Zalewem Szczecińskim koło Karszna nad Zatoką Nowowarpieńską i Podgrodzia, po raz ostatni obserwowany w latach 60. i 70. XX wieku^[4].

Morfologia

Pokrój: Roślina zielna z krótkim kłączem bez rozłogów, część korzeni nieco bulwiasto zgrubiałych. Łodyga osiąga do 90 cm wysokości, w dolnej części obła, w górnej bruzdowana i kanciasta. Rozgałęzia się w górnej połowie^[5].
Liście: Dolne podwójnie pierzaste z listkami okrągławymi, jajowatymi lub klinowatymi. Górne liście są pojedynczo pierzaste, a ich odcinki równowąskie^[5].
Kwiaty: Zebrane w 6–16 wielokwiatowych baldaszków tworzących baldach złożony. Pokryw brak lub składają się z nielicznych listków. Pokrywki są liczne^[5], długości baldaszków^[6]. Ząbki kielicha są szydlaste, drobne. Płatki korony są białe, mają kształt odwrotnie sercowaty i osiągają do 1,5 mm długości^[5].
Owoce: Jajowate rozłupnie o długości ok. 3 mm i szerokości do 1,5 mm. Żebra z miękiszem powietrznym, tępe, brzeżne większe od pozostałych^[5].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od sierpnia do września^[5].

Rośnie na podmokłych łąkach i w szuwarach, często pod wpływem wód zasolonych. Gatunek wyróżniający zespołu Calystegio-Angelicetum archangelicae litoralis^[7].

Zagrożenia

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[8]: E (wymierający); 2016: RE (wymarły na obszarze Polski)^[9].
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej czerwonej księgi roślin (2001): CR (krytycznie zagrożony); 2014: EX (wymarły)^[4].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
↑ ^a ^b Oenanthe lachenalii C.C.Gmel., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-08-11] .
↑ ^a ^b TomaszT. Olszewski TomaszT., RyszardR. Markowski RyszardR., Oenanthe lachenalii C.C. Gmelin Kropidło Lachenala, [w:] ZarzyckiZ. K., KaźmierczakowaK. R., MirekM. Z. (red.), Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, s. 352-354, ISBN 978-83-61191-72-8 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 73-75 .
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.