Kostniakochrzęstniak

Kostniakochrzęstniak

Osteochondroma
Mikrografia kostniakochrzęstniaka
Specjalizacja	Ortopedia
Objawy	Ból, zmiany w przepływie krwi, obrzęk, osłabienie, asymetria kończyn
Początek	Okres dojrzewania (pokwitania) - pierwsze 2-3 dekady życia
Rozpoznanie	Biopsja, rezonans magnetyczny, prześwietlenie
Leczenie	Operacja

Kostniakochrzęstniak (ang., łac. osteochondroma, osteocartilaginous exostosis)^[1] - najczęstszy, niezłośliwy guz kości, stanowiący 20-50% przypadków ich łagodnych nowotworów, oraz 10-15% ich wszystkich nowotworów^[2]. Kostniakochrzęstniaki powstają najczęściej w kościach długich - w okolicach kolana, barku, bliższej części kości piszczelowej i dalszej części kości udowej, rzadziej w kościach płaskich - łopatce, czy miednicy^[1][3] u młodych dorosłych w wieku 20-30 lat^[4], nieco częściej u mężczyzn niż u kobiet (stosunek wynosi 1,5:1)^[5]. Dokładne przyczyny kostniakochrzęstniakiów pojedycznych nie są znane. Kostniakochrzęstniaki mnogie to schorzenie dziedziczne - naukowcy podejrzewają, że może być ono związane z genem EXT 1 i EXT 2, wpływających na metabolizm siarczanu heparanu, choć nie jest jasne, dlaczego wada w nich miałaby powodować nowotwór. W około 5-10% przypadków na podłożu kostniakochrzęstniaków rozwijają się chrzęstniakomięsaki (chondrosarcomy)^[6][3][7].

 Osobny artykuł: Mnogie kostniakochrzęstniaki.

Kostniakochrzęstniaki często postępują bezobjawowo, chociaż mogą wywoływać ból, kiedy woreczek z płynem pokrywający nowotwór zostaje podrażniony lub kiedy ten drażni pobliskie ścięgna podczas ruchu stawów. Czasem występuje także dyskomfort związany z guzem naciskającym na nerwy, lub naczynia krwionośne, co powoduje uczucie mrowienia, drętwienia i - rzadko - zmiany w przepływie krwi (np. niedokrwienie lub okresowe utraty tętna). W niektórych przypadkach uraz jest w stanie spowodować pęknięcie szypułki guza, wywołując opuchliznę w miejscu w którym ten się rozwija^[6][7]. Kostniakochrzęstniaki - w zależności od ich lokalizacji - mogą powodować również: silne deformacje, złamania i zaburzenia ruchliwości^[8]. Do symptomów osteochondromy należy też zaniżony wzrost, asymetria kończyn i osłabienie^[9].

Kostniakochrzęstniaki zazwyczaj nie powodują żadnego dyskomfortu, często odkrywane są przez przypadek, gdy wykonywane jest prześwietlenie w celu diagnozy zupełnie innej dolegliwości, np. złamania. W kierunku diagnostyki osteochondromy może zostać wykonana także biopsja (niezawsze wymagana), tomografia, czy rezonans magnetyczny^[6].

Leki nie istnieją.

Większośc kostniakochrzęstniaków u nastolatków i dzieci - jeśli nie wpływa negatywnie na komfort życia - nie jest usuwana chirurgicznie aż płytka wzrostu się nie zamknie, co niweluje ryzyko jej uszkodzenia. Tylko w ciężkich przypadkach operację można wykonać wcześniej^[6][7]. Jeśli też chodzi o pojedyncze guzy, ta zazwyczaj nie jest potrzebna. Nowotwory zazwyczaj przestają rosnąć wraz z końcem wzrostu kości dziecka i pozostają stabilne^[10].

Często po operacji pacjent może powrócić do codziennych czynności, ale czasami - szczególnie kiedy nowotwór rozwijał się na kości obciążeniowej- zalecane jest unikanie intensywnej aktywności fizycznej, by leczenie mogło przebiegać prawidłowo^[10].