Kościół Przemienienia Pańskiego w Wąsoszu

Kościół Przemienienia Pańskiego
w Wąsoszu

73 z dnia 27 lipca 1956
kościół parafialny
Kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego w Wąsoszu
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Miejscowość	Wąsosz
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Przemienienia Pańskiego w Wąsoszu
Wezwanie	Przemienienia Pańskiego
Wspomnienie liturgiczne	6 sierpnia
Historia Data powołania • data dekretu • dekret wydał 1508 z dnia 1508 Andrzej Noskowski Data rozpoczęcia budowy 1508 Data zakończenia budowy 1534 Data poświęcenia 1534 Aktualne przeznaczenie diecezja łomżyńska
Dane świątyni Styl późnogotycki Świątynia • materiał bud. • cegła Kopuła • liczba kopuł 0 Liczba naw 3 Dzwonnica • typ dzwonnicy kwadratowa
Położenie na mapie gminy Wąsosz Kościół Przemienienia Pańskiego w Wąsoszu
Położenie na mapie Polski Kościół Przemienienia Pańskiego w Wąsoszu
Położenie na mapie województwa podlaskiego Kościół Przemienienia Pańskiego w Wąsoszu
Położenie na mapie powiatu grajewskiego Kościół Przemienienia Pańskiego w Wąsoszu
53°31′10″N 22°19′11″E/53,519444 22,319722
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Przemienienia Pańskiego w Wąsoszu – rzymskokatolicki kościół parafialny z 1 połowy XVI wieku znajdujący się we wsi Wąsosz, dawnym mieście, przy ulicy Henryka Sienkiewicza.

Kościół rozpoczęto budować przed 1508 rokiem z fundacji proboszcza Andrzeja Noskowskiego, późniejszego biskupa płockiego^[1][2]. Obecny kościół murowany poprzedzał kościół drewniany zbudowany co najmniej kilkadziesiąt lat wcześnie. W 1509 roku nastąpił pożar miasta. W latach 1517-1534 nadal trwała budowa kościoła^[2]. Prace przerwano około 1540 roku nie doprowadzając ich do końca, ponieważ nie wykonano sklepień^[2]. W 1656 roku kościół został zniszczony przez wojska szwedzkie, w związku z czym miejscowa szlachta na sejmiku w 1659 roku prosiła króla o pomoc w remoncie^[3]. Bliżej nieokreślone prace prowadzono w kościele w 1682 r. na koszt podkanclerzego Stanisława Antoniego Szczuki^[4]. Świątynia kilkakrotnie była niszczona przez pożary, między innymi w 1710, jednak został odnowiona. W 1819 r. kościół zamknięto ze względu na zły stan techniczny, jednak po kilku latach otworzono go ponownie. W 1834 roku zniszczył go kolejny pożar^[2]. Kościół wyremontowano w roku 1852.

Około 1900 roku przeprowadzono w kościele dużą przebudowę, w trakcie której zostały wykonane sklepienia oraz przebudowana została zakrystia. Po 1912 roku została dobudowana neogotycka kruchta oraz dwie przybudówki po bokach prezbiterium^[1]. W XX wieku przemurowano szczyty^[2]. W 1963 roku przeprowadzono remont dachu.

Jest to świątynia gotycka mająca formę pseudobazyliki, o pięciu przęsłach z trzema nawami, o układzie pseudobazyliki. Na kalenicy umieszczona jest sygnaturka z przełomu XIX i XX wieku. Ściany zewnętrzne posiadają skarpy. Wewnątrz, między nawą główną a bocznymi, umieszczone są arkady o ostrych łukach, sklepienia krzyżowo-żebrowe w stylu neogotyckim z początku XX wieku. Polichromia posiada motywy ornamentalno – figuralne, reprezentująca postsecesję, wykonana przez Władysława Drapiewskiego w 1926 roku. Portal zachodni uskokowy, ostrołukowy. Obok portalu południowego uskokowa wnęka z kamienną kropielnicą^[2].

Wyposażenie z początku XX w, wykonane w stylu neogotyckim.

• Obrazy w ołtarzu głównym z 1908 roku: Przemienienie Pańskie, Wizja św. Franciszka, Św. Rozalia
• Organy z 1894 roku wykonane zostały przez firmę Blomberg i Syn z Warszawy.

Wewnątrz przykościelnej dzwonnicy zawieszone są cztery dzwony. Dwa większe odlano w roku 1929, dzwon mały pochodzi z 1718 roku, a sygnaturka z roku 1852. W 2020 roku instrumenty zostały wyremontowane przez firmę Rduch Bells & Clocks^[5].

• 
  Ściana szczytowa
• 
  Portal południowy z kropielnicą
• 
  Portal zachodni
• 
  Dzwonnica przy kościele ok. 1915 r.