Kōkan Shiba

Kōkan Shiba

司馬 江漢

Kōkan Shiba, portret Yuichi Takahashiego (1828–1894)
Data urodzenia	1747
Data śmierci	1818
Narodowość	japońska
Dziedzina sztuki	malarstwo
Multimedia w Wikimedia Commons

Kōkan Shiba (jap. 司馬 江漢 Shiba Kōkan; ur. 1747, zm. 1818^[1][2]) – japoński malarz. Znany też pod imionami Shun Shiba (jap. 司馬峻 Shiba Shun), Kichijirō Andō (jap. 安藤吉次郎 Andō Kichijirō), Katsusaburō (jap. 勝三郎), Magodayū (jap. 孫太夫), Fugen-dōjin (jap. 無言道人), Shumparō (jap. 春波楼)^[2].

Zachowała się autobiografia malarza, zawarte w niej informacje są jednak ubarwione, a autor sfałszował w niej swój wiek i uśmiercił się 5 lat przed faktycznym zgonem^[1]. Urodził się najprawdopodobniej w Edo^[1]. Około 1759 roku rozpoczął naukę u jednego z mistrzów szkoły Kanō^[1]. W 1761 roku, po śmierci ojca i dwóch sióstr, musiał podjąć pracę, by utrzymać siebie i matkę^[1]. Około 1765 roku wstąpił na naukę do zakładu drzeworytnika Harunobu Suzukiego, szybko znajdując sobie uznanie mistrza i zgodę na sygnowanie swoich prac nazwiskiem Harushige Suzuki (jap. 鈴木春重 Suzuki Harushige)^[1].

Po śmierci Harunobu Suzukiego jeszcze jakiś czas wydawał drzeworyty sygnując je jego imieniem, po czym wstąpił na naukę u Shisekiego Sō (1712–1786), malarza ze szkoły Nagasaki^[1]. Nawiązał także współpracę z kręgiem intelektualistów studiujących nauki zachodnie (rangaku) i poetów haiku^[1]. W swoim malarstwie połączył elementy tradycyjnego malarstwa japońskiego z malarstwem europejskim, obok tradycyjnych drzeworytów w stylu ukiyo-e tworzył obrazy olejne^[1][3]. Jako pierwszy japoński artysta posługiwał się techniką miedziorytu^[2][3]. Napisał traktat poświęcony technice światłocienia i jej zastosowaniu w malarstwie^[3].

Interesował się również astronomią, w 1808 roku opublikował rozprawę Kopperu temmon zukai (jap. 刻白爾天文図解), zawierającą wykład teorii Kopernika^[2].