Jerutki
wieś | |||
Zabytkowy kościół w Jerutkach | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | Świętajno | ||
Liczba ludności (2022) | 347[2] | ||
Strefa numeracyjna | 89 | ||
Kod pocztowy | 12-140[3] | ||
Tablice rejestracyjne | NSZ | ||
SIMC | 0489923 | ||
Położenie na mapie gminy Świętajno | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |||
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego | |||
53°35′35″N 21°08′15″E/53,593056 21,137500[1] | |||
|
Jerutki (niem. Klein Jerutten) – wieś mazurska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Świętajno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś mazurska o okładzie ulicówki z kościołem i cmentarzem, zabytkowym budynkiem plebanii oraz starą szkołą, we wsi działa Fundacja "Kreolia" na rzecz wspierania rozwoju dzieci i młodzieży.
Historia
Wieś założona w ramach osadnictwa szkatułowego w 1687 r., a następnie powiększona o kolejne grunty w 1701 r. W 1709 powstała w Jerutkach parafia. W 1734 został wybudowany kościół, obok którego powstał cmentarz.
Zabytki
- We wsi znajduje się kościół filialny, do lat 80. XX w. ewangelicki, obecnie katolicki. Jest to budowla jednonawowa o konstrukcji ryglowej, wzniesiona w 1734 r. Wieża murowana, dobudowana w latach 1820-1821. Ołtarz z 1737 r. jest bogato rzeźbiony, pierwotnie kazalny, polichromowany, ambona odjęta. Ołtarz wykonał Michał Kapicki – snycerz z Wielbarka. Anioł chrzcielny znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. W kościele znajdują się barokowe organy, zniekształcone współczesnymi przeróbkami. Pod emporą zachodnią znajduje się wmurowana w posadzkę płyta epitafijna żony pierwszego księdza w Jerutkach z 1711 r.
- Cmentarz, częściowo zniszczony, położony przy kościele.
- Pomnik poświęcony mieszkańcom parafii, poległym w czasie pierwszej wojny światowej (w murze na cmentarzu od strony drogi wiejskiej).
- Plebania, wzniesiona na początku XIX w., z dachem naczółkowym.
- Szkoła, położona na południe od kościoła, wybudowana w 1906 r., dwupiętrowa, murowana.
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46312
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 405 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
Bibliografia
- Rzempołuch A., 1993. Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn
- Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej. Olsztyn, Agencja Wydawnicza "Remix" s.c., 1998, 171 str., ISBN 83-87031-13-5
Linki zewnętrzne
- Jerutki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 565 .
- p
- d
- e
Gmina Świętajno
Siedziba gminy |
|
---|---|
Wsie sołeckie |
|
Miejscowości niesołeckie |
|