Jan Janiszowski
pułkownik piechoty | |||
Pełne imię i nazwisko | Jan Władysław Janiszowski | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 15 czerwca 1874 | ||
Data i miejsce śmierci | |||
Przebieg służby | |||
Lata służby | 1893–1927 | ||
Siły zbrojne | Wojsko Polskie | ||
Jednostki | 24 Pułk Piechoty | ||
Stanowiska | dowódca pułku | ||
Główne wojny i bitwy | wojna rosyjsko-japońska | ||
Odznaczenia | |||
|
Jan Władysław Janiszowski (ur. 15 czerwca[a] 1874 w Warszawie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 15 czerwca 1874 w Warszawie, w rodzinie Lucjana i Julii z Bubrkowskich[2][3]. Ukończył sześć oddziałów w warszawskiej szkole miejskiej i zdał egzamin z zakresu sześciu klas szkoły realnej, który uprawniał go do odbycia służby wojskowej w armii rosyjskiej na prawach wolontariusza[2]. 1 stycznia 1893 wstąpił jako wolontariusz do 29 czernichowskiego pułku piechoty[4]. Od 1 lipca 1894, po ukończeniu ośmiomiesięcznego kursu szkoły podoficerskiej, pełnił służbę w jednej z kompanii pułku[5]. 15 lipca 1895 został odkomenderowany do Odesskiej Szkoły Junkrów Piechoty[6]. 15 sierpnia 1897, po ukończeniu szkoły, został mianowany chorążym i wcielony do 50 białostockiego pułku piechoty na stanowisko młodszego oficera kompanii[4].
27 stycznia 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii rosyjskiej i byłych Korpusów Wschodnich z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podpułkownika ze starszeństwem od dnia 11 października 1914[7]. Od stycznia do 10 września 1920 dowodził 24 pułkiem piechoty[8][9]. Na tym stanowisku 11 czerwca 1920 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920 w „grupie byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”[10]. Od 25 kwietnia do 18 czerwca 1921 był słuchaczem kursu informacyjnego dla wyższych dowódców w Warszawie.
3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 83. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W latach 1923–1924 był komendantem Powiatowej Komendy Uzupełnień Siedlce, pozostając na ewidencji 22 pułku piechoty w Siedlcach[11][12]. Z dniem 30 września 1927 został przeniesiony w stan spoczynku[13]. W 1934 pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Siedlcach. Posiadał wówczas przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr IX i był „przewidziany do użycia w czasie wojny”[14].
W nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[3]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w jednym z masowych grobów w Piatichatkach[3]. Dnia 17 czerwca 2000 otwarty tam został Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[15].
Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” |
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady[16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[17].
Był żonaty (nazwisko panieńskie Egiersdorff), miał córkę Wandę (ur. 22 listopada 1910)[2].
Ordery i odznaczenia
- Order Świętego Włodzimierza 4 stopnia z mieczami i kokardą[2]
- Order Świętej Anny 2 stopnia z mieczami[2]
- Order Świętego Stanisława 2 stopnia z mieczami[2]
- Order Świętej Anny 3 stopnia z mieczami i kokardą dwukrotnie[2]
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia z mieczami i kokardą[2]
- Order Świętej Anny 4 stopnia z napisem na szabli „Za odwagę”[2]
- Srebrny Medal Pamiątkowy za Wojnę z Japonią (ros. Медаль «В память русско-японской войны»)[2]
Zobacz też
- awanse generalskie oficerów II Rzeczypospolitej Polskiej z 2007
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
- zbrodnia katyńska
Uwagi
- ↑ Według źródeł rosyjskich urodził się 3 lipca 1874[1]. Jeżeli data 3 lipca 1874 jest faktyczną datą urodzenia z kalendarza juliańskiego to, zgodnie z kalendarzem gregoriańskim był to dzień 15 lipca 1874. Zobacz daty nowego i starego porządku.
Przypisy
- ↑ Янишовский Иван Лукьянович. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2024-02-04]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g h i j Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 183.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 3.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 12 z 4 lutego 1919, poz. 422.
- ↑ Pałac 1930 ↓, s. 22, jako Janiszewski.
- ↑ Księga chwały piechoty wymienia go pod nazwiskiem Janiszewski.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23 czerwca 1920, s. 499.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 188, 396, 1478.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 177, 339, 1347.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927, s. 215.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 323, 1026.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
Bibliografia
- Jan Władysław Janiszowski. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.754 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-02-04].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Józef Pałac: Zarys historji wojennej 24-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Księga chwały piechoty, praca zbiorowa, Warszawa 1992, reprint wydania z 1939 r.