Jacob Toorenvliet

Jacob Toorenvliet (wizerunek górny)

Data i miejsce urodzenia

przed 1 lipca 1640
Lejda

Data i miejsce śmierci

przed 25 stycznia 1719
Oegstgeest

Dziedzina sztuki

malarstwo, rysunek, rytownictwo

Epoka

barok

Multimedia w Wikimedia Commons

Jacob Toorenvliet (ochrz. 1 lipca 1640 w Lejdzie, poch. 25 stycznia 1719 w Oegstgeest)^[1] – holenderski malarz, rysownik i rytownik okresu baroku.

Życiorys

Pochodził z rodziny artystycznej. Uczył się w u swego ojca Abrahama Toorenvlieta (I), malarza szkła i rysownika^[1]^[2]^[3] oraz u Gerarda Dou^[a]^[1]. W latach 60. XVII w. odbył podróż artystyczną do Włoch. Początkowo do Rzymu, gdzie przystąpił do bractwa Bentvueghels^[1]^[4] i przybrał pseudonim Jason^[1]^[2]. W latach 1664–1667 przebywał w Wenecji, a następnie w Wiedniu^[3], który opuścił w 1679^[1]^[2]^[4], prawdopodobnie z powodu epidemii dżumy^[1].

W tym samym roku powrócił do Lejdy, gdzie w 1682 wstąpił do tamtejszej gildii św. Łukasza^[1]^[5], w której w latach 1695–1712 pełnił różne funkcje^[1]^[2], w tym dziekana (w 1703)^[1]^[3]^[4]. W 1694 wraz z Willemem van Mierisem i Carelem de Moorem założył lejdejską akademię rysunkową^[1]^[2], w której od 1712 był profesorem rysunku^[4]. Wśród jego uczniów był jego syn Abraham Toorenvliet (II) oraz Jacob van der Sluys^[1].

Twórczość

Malował głównie portrety, jednak na ogół rozbudowane, przez co można je również uznać za sceny rodzajowe^[5]. Dzięki pobytowi we Włoszech, gdzie studiował dzieła mistrzów (w tym Rafaela^[3], doskonale operował kolorem^[3]^[5], jednak nie osiągnął intymnego uroku, jaki charakteryzuje większość obrazów szkoły lejdeńskiej^[5]. Stosował silnie skontrastowany światłocień, z zachowaniem ogólnej chłodnej szarości^[4].

W jego wczesnych pracach widoczny jest wpływ twórczości Gabriëla Metsu^[2]^[5], Fransa van Mierisa czy Jana Steena^[2], zaś w twórczości powstałej po jego pobycie we Włoszech – szkoły włoskiej^[5]. Sporadycznie malował sceny historyczne^[1]^[2]. Znana też jest jego martwa natura z gołębiem i ziębami^[1].

W Muzeum Narodowym w Warszawie znajdują się trzy obrazy Jacoba Toorenvlieta: Śpiąca kobieta^[6], Skrzypek^[7] i Pięć zmysłów^[8].

Wybrane dzieła

Dziewczyna z koszem (1677) – kolekcja prywatna, Zurych
Czterej muzykanci (1678) – Galeria Drezdeńska
Handlarka dziczyzną – Galeria Drezdeńska
Mężczyzna trzymający książkę – Muzeum Poldi Pezzoli, Mediolan
Muzykująca para – Rijksmuseum, Amsterdam
Scena jarmarczna – Fine Arts Museums of San Francisco

Galeria

Śpiąca kobieta
Skrzypek
Pięć zmysłów
Alchemik
Muzykująca para

Uwagi

↑ Gerard Dou był przyrodnim bratem ojca Jacoba Toorenvlieta^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Jacob Toorenvliet [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-06-13] (ang. • niderl.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h MaciejM. Monkiewicz MaciejM., Toorenvliet, Jacob, [w:] RobertR. Genaille, Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 358, ISBN 83-221-0686-6 (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Toorenvliet, Jacob or Toornvliet or Torenvliet; called Jason, Benezit Dictionary of Artists, 31 października 2011, DOI: 10.1093/benz/9780199773787.article.B00183942 [dostęp 2024-06-13] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Toorenvliet, Jacob [online], Web Gallery of Art [dostęp 2024-06-13] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f H.A.H.A. Lier H.A.H.A., Toorenvliet, Jacob [online], Deutsche Biographie [dostęp 2024-06-13] (niem.).
↑ JacobJ. Toorenvliet JacobJ., Śpiąca kobieta [online], Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie [dostęp 2024-06-14] .
↑ JacobJ. Toorenvliet JacobJ., Skrzypek [online], Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie [dostęp 2024-06-14] .
↑ JacobJ. Toorenvliet JacobJ., Pięć zmysłów [online], Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie [dostęp 2024-06-14] .