Józefa Życińska

Józefa Życińska
„Zośka”
major major
Data i miejsce urodzenia

13 stycznia 1930
Wołów

Data śmierci

4 czerwca 2018

Siły zbrojne

Armia Krajowa
Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż 95 Lat Związku Inwalidów Wojennych RP

Józefa Zofia Życińska ps. „Zośka” (ur. 13 stycznia 1930[1][2] w Wołowie, zm. 4 czerwca 2018[2]) – polska działaczka niepodległościowa w czasie II wojny światowej, major Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie Jana i Marii Zepów. W czasie wojny pomagała więźniom niemieckiego obozu w Bliżynie. Była łączniczką Armii Krajowej. Po zaprzysiężeniu przez mjr. Jana Piwnika przyjęła pseudonim „Zośka”[3]. W oddziale poznała przyszłego męża - Aleksandra Życińskiego ps. „Wilczur”[4][5].

Po wojnie wstąpiła do oddziału WiN tworzonego przez „Wilczura”[6]. Po aresztowaniu przez UB wyrokiem WSR w Kielcach została skazana na karę 7 lat pozbawienia wolności[6], a Aleksander Życiński na potrójną karę śmierci. Ślubu udzielił im naczelnik więzienny 5 września 1948[4]. Jej męża 24 września 1948 rozstrzelano wraz z trzema innymi żołnierzami podziemia niepodległościowego, w lesie w okolicach Zgórska[7][4][5]. Katowana mimo ciąży, w więzieniu w Kielcach urodziła córkę, która na część ojca otrzymała imię Aleksandra[4].

W 1950 wyszła na wolność w wyniku ogłoszonej amnestii[4]. Z drugiego małżeństwa zakończonego rozwodem miała dwójkę dzieci[4]. Była założycielką „Solidarności” w skarżyskim PKS[4], a także dwukrotnie pełniła funkcję radnej w gminie Bliżynie[6].

9 czerwca 2018 została pochowana w Bliżynie, obok swojego męża[8].

Ordery i odznaczenia

  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 31 stycznia 2017 „za wybitne zasługi w działalności na rzecz środowisk kombatanckich, za pielęgnowanie pamięci o najnowszej historii Polski”[9]
  • Krzyż 95 Lat Związku Inwalidów Wojennych RP – 2015[10]

Przypisy

  1. ↑ Katalog BIP IPN: Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"
  2. ↑ a b Zmarła Józefa Życińska z Wołowa. "Kobieta z Żelaza" odeszła w wieku 88 lat. [dostęp 2018-06-10].
  3. ↑ Zmarła mjr Józefa Życińska -Po zaprzysiężeniu przez mjr. Jana Piwnika przyjęła pseudonim "Zośka".. [dostęp 2018-06-13].
  4. ↑ a b c d e f g Aleksander Życiński „Wilczur” – miał zaledwie 22 lata… „Mąż dał mi dla dziecka mały krzyżyk zrobiony ze szczoteczek do zębów. Tego samego dnia został rozstrzelany”. [dostęp 2018-06-10].
  5. ↑ a b Pochowano żołnierza AK, NSZ i WiN kpt. Aleksandra Życińskiego. [dostęp 2018-06-13].
  6. ↑ a b c Józefa Życińska. Przez całe życie prześladowana przez władze komunistyczne. [dostęp 2018-06-11].
  7. ↑ Uroczystości pogrzebowe por. Aleksandra Życińskiego ps. "Wilczur" - Bliżyn, 24 września 2016. [dostęp 2018-06-13].
  8. ↑ Pogrzeb Józefy Życińskiej. Spoczęła u boku męża, którego szukała przez dziesiątki lat.... [dostęp 2018-06-10].
  9. ↑ M.P. z 2017 r. poz. 312
  10. ↑ Jan Maćkowiak odznaczył zasłużonych Krzyżami 95-lecia Związku Inwalidów Wojennych RP [online], UM Województwa Świętokrzyskiego, 30 kwietnia 2015 [dostęp 2020-04-23] .

Linki zewnętrzne

  • Maria Weber Jak działali funkcjonariusze UB: Nie da się wymazać przeszłości 29.06.2014 Focus Historia 4/2014
  • link do biogramu i fotografii męża Aleksandra Życińskiego na stronie Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • VIAF: 2364160546916510240008
  • PLWABN: 9811573140805606