Józef Skrzypkowski
major kawalerii | |||
Data i miejsce urodzenia | 24 lipca 1898 | ||
---|---|---|---|
Data śmierci | po 20 czerwca 1947 | ||
Przebieg służby | |||
Lata służby | 1918–1947 | ||
Siły zbrojne | |||
Jednostki | |||
Stanowiska | kwatermistrz | ||
Główne wojny i bitwy | wojna polsko-ukraińska | ||
Odznaczenia | |||
|
Józef Skrzypkowski (ur. 24 lipca 1898 w Bagłajkach(inne języki), zm. po 20 czerwca 1947) – major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 24 lipca 1898 w Bagłajkach, w ówczesnym powiecie starokonstantynowskim guberni wołyńskiej, w rodzinie Zenona, urzędnika wojskowego, i Marii z Wierzbickich[1]. Do 1915 uczył się w gimnazjum w Ostrogu, a następnie kontynuował naukę w gimnazjum w Białej Cerkwi[2]. Tam w 1917 należał do oddziału samoobrony i zdał maturę, a następnie wstąpił na Wydział Prawa Uniwersytetu Kijowskiego i ukończył jeden semestr[a].
W listopadzie 1918, po powrocie do Polski, wstąpił jako ochotnik do 9 pułku ułanów w Dębicy[2]. Od 18 listopada 1919 do 1 marca 1920 był uczniem Klasy 23. „Jazdy” Szkoły Podchorążych w Warszawie, a następnie słuchaczem miesięcznego kursu kawaleryjskiego w tzw. „szwadronie podchorążych jazdy”, który istniał przy Centralnej Szkole Podoficerów Jazdy w Przemyślu[2]. Po ukończeniu szkolenia został wcielony do IV dywizjonu 3 pułku strzelców konnych, który w czerwcu 1920 został przekształcony w pułk obrony wilna, bardziej znany od imienia dowódcy jako „Jazda rotmistrza Dąbrowskiego”[2][4]. W jego szeregach walczył na wojnie z bolszewikami dowodząc plutonem w 1. szwadronie[5]. Od sierpnia 1920 walczył w szeregach 211 pułku ułanów jako młodszy oficer 2. szwadronu[6]. 25 listopada 1920 został mianowany z dniem 1 września 1920 podporucznikiem w kawalerii[7].
W kwietniu 1931 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy szwadronu KOP „Druja”[8]. W kwietniu 1933 został przeniesiony na stanowisko dowódcy szwadronu KOP „Lenin”[9][8]. 27 czerwca 1935 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 1 stycznia 1935 i 12. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[10][11]. W lipcu tego roku został przeniesiony z KOP do 13 pułku ułanów w Nowej Wilejce na stanowisko dowódcy szwadronu zapasowego w Wołkowysku[12][8]. W styczniu 1937 został wyznaczony na stanowisko komendanta Rejonu Przysposobienia Wojskowego Konnego przy 19 Dywizji Piechoty w Wilnie[8]. W lipcu 1938 został przeniesiony do 17 pułku ułanów w Lesznie na stanowisko kwatermistrza (w 1938 zajmowane przez niego stanowisko zostało przemianowane na II zastępcę dowódcy pułku)[8][13].
Na stanowisku kwatermistrza 17 puł. walczył w kampanii wrześniowej i dostał się do niemieckiej niewoli[8]. Początkowo przebywał w Oflagu XI B Braunschweig, w lipcu 1940 został przeniesiony do Oflagu II C Woldenberg, a w 1944 do Oflagu VII A Murnau[14]. Od kwietnia 1945, po uwolnieniu z niewoli, pozostawał w Polskim Ośrodku Wojskowym w Murnau. We wrześniu 1945 został przyjęty do 2 Korpusu Polskiego i wyznaczony na stanowisko kwatermistrza Centrum Wyszkolenia Wojsk Pancernych[8]. Służbę na tym stanowisku pełnił do marca 1947 (od lipca 1946 na terytorium Wielkiej Brytanii)[8]. Kolejne trzy miesiące spędził w obozach repatriacyjnych w Anglii i Szkocji[8]. 13 czerwca 1947 wrócił do Polski, a siedem dni później został zarejestrowany w Rejonowej Komendzie Uzupełnień Leszno[8].
Był dwukrotnie żonaty. Z perwszą żoną miał dwóch synów: Ryszarda (ur. 16 września 1924) i Juliana (ur. 1925)[15]. Z drugą żoną – Zofią ze Zdrojeńskich miał córkę Danutę (ur. 1930) i syna Jerzego (ur. 1933)[14].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 5376[1][16]
- Krzyż Walecznych[17]
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej – 3 marca 1926[18]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[17]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[17]
- Medal Zwycięstwa[17]
- Odznaka pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza[19]
Uwagi
- ↑ Józef Skrzypkowski 7 kwietnia 1934 wypełnił kwestionariusz kawalera Orderu Virtuti Militari, a 20 czerwca 1947 wypełnił arkusz ewidencji personalnej i napisał życiorys. We wspomnianych dokumentach istnieją zasadnicze rozbieżności, co wydarzeń z lat 1917–1918. Major Skrzypkowski w kwestionariuszu z 7 kwietnia 1934 podał, że 17 września 1917 został przyjęty do Szkoły Kawalerii w Jelizawetgradzie, lecz z powodu choroby stawił się w niej dopiero w listopadzie 1917, a po kilku dniach szkoła została rozwiązana. 22 marca 1918, po powrocie do Białej Cerkwi, ponownie wstąpił do oddziału samoobrony, który według majora Skrzypkowskiego był traktowany jako część składowa I Korpusu Polskiego w Rosji. We wspomnianym kwestionariuszu mjr Skrzypkowski nie wspomniał o swoich studiach na Uniwersytecie Kijowskim. Odmiennie, w dokumentarz sporządzonych 20 czerwca 1947 w Rejonowej Komendzie Uzupełnień Leszno, mjr Skrzypkowski wspomniał o ukończeniu jednego semestru na Wydziale Prawa Uniwersytetu Kijowskiego, lecz pominął fakty związane ze służbą w oddziale samoobrony w Białej Cerkwi i krótkotrwałą służbą w Szkole Kawalerii w Jelizawetgradzie[2][3].
Przypisy
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja 2 ↓, s. 3, 6.
- ↑ Karassek 1930 ↓, s. 36.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4, 6.
- ↑ Karassek 1930 ↓, s. 43.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 47 z 8 grudnia 1920, s. 1325.
- ↑ a b c d e f g h i j Kolekcja 2 ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 2, 4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935, s. 71.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 131.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 103.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 701.
- ↑ a b Kolekcja 2 ↓, s. 3.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Karassek 1930 ↓, s. 72.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 3 marca 1926, s. 72.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.
Bibliografia
- Skrzypkowski Józef. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.4-343 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-02-16].
- Skrzypkowski Józef. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.4340 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-02-16].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Franciszek Wiktor Karassek: Zarys historji wojennej 23-go pułku ułanów grodzieńskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.