Goździk alpejski
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | goździkopodobne | ||
Rząd | goździkowce | ||
Rodzina | goździkowate | ||
Rodzaj | goździk | ||
Gatunek | goździk alpejski | ||
Nazwa systematyczna | |||
Dianthus alpinus L. Sp. Pl. 412 1753[3] | |||
| |||
|
Goździk alpejski (Dianthus alpinus L.) – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae Juss.). Występuje endemicznie w północno-wschodniej części Alp[4]. Uprawiany jest w ogrodach skalnych[5].
Morfologia
- Pokrój
- Bylina dorastająca do 5–20 cm wysokości. Tworzy luźne, płaskie poduszki[4].
- Liście
- Ciemnozielone[5], błyszczące[6], całobrzegie. Mają do 3,5 cm długości i 2–5 mm szerokości. Zebrane są zazwyczaj w odziomkową rozetę. W czasie kwitnienia wyrastają łodygi, na których liście pojawiają się naprzeciwlegle, mniejsze od liści odziomkowych[4].
- Kwiaty
- Pojedyncze, rozwijające się na szczytach pędów. Kielich ma prawie 2 cm długości. Bywa otoczony dwoma lub czterema łuskami podkielichowymi z wyciągniętymi końcami. Płatki są szerokie z drobno ząbkowanymi brzegami, tworzą koronę o średnicy do 2–3 cm. Płatki mają różową barwę, u nasady są purpurowe z białymi kropkami[4].
- Owoce
- Torebka otwierająca się czterema ząbkami[4].
- Gatunki podobne
- Podobny jest goździk zaniedbany (Dianthus pavonius), lecz jego kwiaty nie mają białych plamek, a płatki od spodu mają żółtawozieloną barwę. Występuje na piargach i murawach w południowej i zachodniej części Alp. Ponadto liście mają równowąski kształt, który przypominają liście trawy[4].
Biologia i ekologia
Kwitnie od czerwca do września. Występuje na skalistych zboczach, luźnych kamienistych murawach i halach oraz czasem wśród kosodrzewiny. Preferuje wapienne podłoże. Występuje na wysokości od 1800 do 2400 m n.p.m., lecz czasem spotykany jest również w niższych partiach gór[4]. Rośliny są dość krótkowieczne[5].
Gatunek ten znajduje się pod ochroną w krajach alpejskich[4].
Uprawa
Dobrze rozmnaża się z nasion[5]. Wymaga miejsc osłoniętych, wrażliwy jest na silne nasłonecznienie. Zimą szkodzi mu duża wilgotność. Najlepiej rośnie na glebie przepuszczalnej, gliniasto-piaszczystej i wilgotnej w okresie wegetacyjnym. Najlepiej prezentuje się rosnąc między kamieniami i w szczelinach skalnych[6].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
- ↑ Dianthus alpinus L.. The Plant List. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Wolfgang Hensel: Rośliny Alp. Rozpoznać – Podziwiać – Chronić. Warszawa: Bauer-Weltbild Media, 2001, s. 36. ISBN 83-88729-72-1. (pol.).
- ↑ a b c d GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 300, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- ↑ a b Cestmir Bohm: Kwiaty ogrodów skalnych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974, s. 108.