Gołąbek piekący

Gołąbek piekący

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	gołąbek
Gatunek	gołąbek piekący
Nazwa systematyczna
Russula sororia (Fr.) Romell Öfvers. K. Förh. Kongl. Svenska Vetensk.-Akad. 48(no. 3): 177 (1891)
Zasięg
Zasięg w Europie
Multimedia w Wikimedia Commons

Gołąbek piekący (Russula sororia (Fr.) Romell) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1838 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Russula consobrina * sororia. Obeną nazwę nadał mu w 1891 r. Lars Romell^[1]. Synonimy^[2]:

• Russula consobrina var. intermedia Cooke 1889
• Russula consobrina var. sororia (Fr.) Fr. 1838
• Russula livescens var. sororia (Fr.) Quél. 1888
• Russula pectinata var. sororia (Fr.) Maire 1937

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r., Alina Skirgiełło w 1991 r. opisywała ten gatunek pod nazwą gołąbek siostrzany^[3].

Kapelusz

Średnica od 5 do 12 cm, mięsisty, początkowo wypukły, potem rozpłaszczający się, na koniec dość silnie wklęsły. Powierzchnia ciemnoochrowa do brązowoszarej, czasami z lekkim oliwkowym odcieniem, na środku ciemnobrązowa do prawie czarnej, na brzegu sepiowa. Brzeg cienki i dość daleko prążkowany i gruzełkowaty. Skórka lepka, czasami promieniście porysowana, dająca się ściągnąć prawie do środka kapelusza^[4].

Blaszki

o średniej gęstości, przy trzonie niektóre rozwidlone, początkowo bladokremowe, u starszych owocników szare, brązowobrudne lub szarobrązowe. Często mają silnie pomarszczone grzbiety i brudnordzawe plamy^[4].

Trzon

Wysokość od 3,5 do 7 cm, grubość 1–2,5 cm, walcowaty, czasem wygięty u podstawy, z wiekiem gąbczasty. Powierzchnia biała, z czasem z szarobrązowym odcieniem z rdzawymi plamami^[4]. Miąższ: Zwarty, ale kruchy, biały z czasem przybiera barwę białokremową. Zapach spermy, smak początkowo słabo, ale z czasem silnie piekący^[4].

Wysyp zarodników

Kremowy^[4].

Cechy mikroskopowe;

Zarodniki 6–8,2 × 5,7–7,2 µm, o kształcie od kulistego do szeroko elipsoidalnego, pokryte niskimi brodawkami z łącznikami i słabo zaznaczającymi się grzebieniami, wyraźnie amyloidalne. Podstawki wrzecionowate, 40–65 × 7,5–10 µm. Cystydy 63–110(–225) × 7–11 µm, znajdujące się głęboko w tramie, wrzecionowate i silnie reagujące z sulfowaniliną^[4].

Gatunki podobne

Od gołąbka przyjemnego (Russula amoenolens) odróżnia się bardziej kulistymi zarodnikami i niższymi brodawkami^[4].

Znane jest występowanie Russula sororia w Ameryce Północnej, Europie, Korei, Japonii i Australii^[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 6 stanowisk, w późniejszych latach podano następne^[6].

Naziemny grzyb mykoryzowy^[4]. Występuje w lasach liściastych na różnego rodzaju glebach^[4]

Grzyb niejadalny z powodu palącego smaku.