Europs

Europs
Ilustracja
Euryops pectinatus
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

europs

Nazwa systematyczna
Euryops (Cass.) Cass.
Dict. Sci. Nat., ed. 2. 16: 49 (1820)[3][4]
Typ nomenklatoryczny

E. pectinatus (Linnaeus) Cassini[4]

Synonimy
  • Caraea Hochst.
  • Enantiotrichum E.Mey. ex DC.
  • Gamolepis Less.
  • Jacobaeastrum Kuntze
  • Jacquemontia Bél.
  • Lasiocoma Bolus
  • Lysichlamys Compton
  • Psilothamnus DC.
  • Ruckeria DC.
  • Thodaya Compton[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Euryops speciosissimus
Euryops floribundus

Europs[5] (Euryops (Cass.) Cass.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje ok. 100 gatunków[3][6][7]. Rośliny te występują przede wszystkim na południu Afryki – tylko w Kraju Przylądkowym obecnych jest 46 gatunków. Poza tym rosną w pozostałej części południowej Afryki i we wschodniej części tego kontynentu, na Sokotrze i w południowej części Półwyspu Arabskiego[8]. Rosną w różnych siedliskach, z reguły otwartych, nasłonecznionych[8].

Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne. Zwłaszcza europs aksamitkowaty Euryops acraeus pochodzący z wyższych partii Gór Smoczych, cechujący się pewną mrozoodpornością. W krajach o klimacie śródziemnomorskim popularnym gatunkiem ozdobnym jest Euryops pectinatus[8]. Żywicę tych roślin dawniej wykorzystywano do wyrobu gumy[6].

Morfologia

Euryops laxus
Euryops pectinatus
Pokrój
Krzewy do 3 m wysokości[8], krzewinki i byliny, rzadko (jeden gatunek) rośliny roczne[7].
Liście
Skrętoległe, skupiające się zwykle w szczytowej części pędów[8], rzadziej skupione różyczkowato przy ziemi[7]. Liście zwykle ząbkowane lub w różnym stopniu pierzasto klapowane lub pierzastodzielne[7].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki wyrastające pojedynczo w kątach liści na długich szypułach, koszyczki często liczne, czasem pojedyncze, zawsze z kwiatami żółtymi, często z kwiatami języczkowatymi i rurkowatymi, czasem tylko z rurkowatymi[7]. Okrywa z listkami w jednym szeregu. Kwiaty rurkowate obupłciowe lub męskie, z pięcioma łatkami na szczycie korony trójkątnie-jajowatymi[7]. Pręcików jest 5. Zalążnia jest dolna, jednokomorowa, z pojedynczym słupkiem rozwidlonym, na końcach nie spłaszczonym. Kwiaty języczkowate na brzegu koszyczka (jeśli obecne) są żeńskie[8].
Owoce
Niełupki podługowato eliptyczne, nagie lub owłosione, z ośćmi puchu kielichowego wyrastającymi w jednym szeregu, miękkimi i odpadającymi lub z całkiem zredukowanym puchem kielichowym[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z podplemienia Othonninae, plemienia Senecioneae i podrodziny Asteroideae w obrębie rodziny astrowatych (Asteraceae)[9]. W niektórych ujęciach rodzaj włączany jest do szeroko ujmowanego rodzaju Othonna[6].

Wykaz gatunków[3]
  • Euryops acraeus M.D.Hend. – europs aksamitkowaty[5]
  • Euryops algoensis DC.
  • Euryops annae E.Phillips
  • Euryops annuus Compton
  • Euryops anthemoides B.Nord.
  • Euryops antinorii S.Moore
  • Euryops arabicus Steud. ex Jaub. & Spach
  • Euryops asparagoides DC.
  • Euryops bolusii B.Nord.
  • Euryops brachypodus (DC.) B.Nord.
  • Euryops brevilobus Compton
  • Euryops brevipapposus M.D.Hend.
  • Euryops brevipes B.Nord.
  • Euryops brownei S.Moore
  • Euryops calvescens DC.
  • Euryops candollei Harv.
  • Euryops chrysanthemoides (DC.) B.Nord.
  • Euryops ciliatus B.Nord.
  • Euryops cuneatus B.Nord.
  • Euryops dacrydioides Oliv.
  • Euryops decipiens Schltr.
  • Euryops decumbens B.Nord.
  • Euryops dentatus B.Nord.
  • Euryops discoideus Burtt Davy
  • Euryops dregeanus Sch.Bip.
  • Euryops dyeri Hutch.
  • Euryops elgonensis Mattf.
  • Euryops empetrifolius DC.
  • Euryops erectus (Compton) B.Nord.
  • Euryops ericifolius (Bél.) B.Nord.
  • Euryops ericoides (L.f.) B.Nord.
  • Euryops euryopoides (DC.) B.Nord.
  • Euryops evansii Schltr.
  • Euryops exudans B.Nord. & V.R.Clark
  • Euryops floribundus N.E.Br.
  • Euryops galpinii Bolus
  • Euryops gilfillanii Bolus
  • Euryops glutinosus B.Nord.
  • Euryops gracilipes B.Nord.
  • Euryops hebecarpus (DC.) B.Nord.
  • Euryops hypnoides B.Nord.
  • Euryops imbricatus Less.
  • Euryops indecorus B.Nord.
  • Euryops inops B.Nord.
  • Euryops integrifolius B.Nord.
  • Euryops jaberiana Abedin & Chaudhary
  • Euryops jacksonii S.Moore
  • Euryops lasiocladus (DC.) B.Nord.
  • Euryops lateriflorus (L.f.) Less.
  • Euryops latifolius B.Nord.
  • Euryops laxus (Harv.) Burtt Davy
  • Euryops leiocarpus (DC.) B.Nord.
  • Euryops linearis Harv.
  • Euryops linifolius DC.
  • Euryops longipes DC.
  • Euryops marlothii B.Nord.
  • Euryops microphyllus (Compton) B.Nord.
  • Euryops mirus B.Nord.
  • Euryops montanus Schltr.
  • Euryops mucosus B.Nord.
  • Euryops muirii C.A.Sm.
  • Euryops multifidus DC.
  • Euryops munitus (L.f.) B.Nord.
  • Euryops namaquensis Schltr.
  • Euryops namibensis (Merxm.) B.Nord.
  • Euryops nodosus B.Nord.
  • Euryops oligoglossus DC.
  • Euryops othonnoides (DC.) B.Nord.
  • Euryops pectinatus Cass.
  • Euryops pedunculatus N.E.Br.
  • Euryops petraeus B.Nord.
  • Euryops pinifolius A.Rich.
  • Euryops pinnatipartitus (DC.) B.Nord.
  • Euryops pleiodontus B.Nord.
  • Euryops polytrichoides (Harv.) B.Nord.
  • Euryops prostratus B.Nord.
  • Euryops proteoides B.Nord. & V.R.Clark
  • Euryops rehmannii Compton
  • Euryops rosulatus B.Nord.
  • Euryops rupestris Schltr.
  • Euryops serra DC.
  • Euryops spathaceus DC.
  • Euryops speciosissimus DC.
  • Euryops subcarnosus DC.
  • Euryops sulcatus Less.
  • Euryops tagetoides (DC.) B.Nord.
  • Euryops tenuilobus (DC.) B.Nord.
  • Euryops tenuissimus Less.
  • Euryops thunbergii B.Nord.
  • Euryops transvaalensis Klatt
  • Euryops trifidus Less.
  • Euryops trilobus Harv.
  • Euryops tysonii E.Phillips
  • Euryops ursinoides B.Nord.
  • Euryops virgatus B.Nord.
  • Euryops virgineus (L.f.) DC.
  • Euryops wageneri Compton
  • Euryops walterorum Merxm.
  • Euryops zeyheri B.Nord.

Przypisy

  1. ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-05]  (ang.).
  2. ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-05]  (ang.).
  3. ↑ a b c d Euryops (Cass.) Cass.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-05].
  4. ↑ a b Euryops (Cassini) Cassini. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-05-05].
  5. ↑ a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 82. ISBN 978-83-925110-5-2.
  6. ↑ a b c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 354, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
  7. ↑ a b c d e f g K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 236-237, ISBN 978-3-540-31050-1 .
  8. ↑ a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 458. ISBN 0-333-73003-8.
  9. ↑ Genus Euryops (Cass.) Cass.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2021-05-05]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 59462
  • GBIF: 3117543
  • identyfikator iNaturalist: 84986
  • IPNI: 8900-1
  • ITIS: 37347
  • NCBI: 109562
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:8900-1
  • Tela Botanica: 86417
  • identyfikator Tropicos: 40007435
  • USDA PLANTS: EURYO
  • CoL: 4GVR