Eparchia timișoarska

Eparchia timișoarska

Епархија темишварска

Państwo	Rumunia
Siedziba	Timișoara Piața Unirii 4
Data powołania	przed XVI w.
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Serbski Kościół Prawosławny
Sobór	Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego w Timișoarze
Biskup diecezjalny	vacat; administrator biskup budziński – Lucjan (Pantelić)[1], namiestnik – ks. Marinco Marcov
Dane statystyczne
Liczba dekanatów	3
Liczba parafii	56
Liczba klasztorów	5
Położenie na mapie okręgu Temesz Timișoara
Położenie na mapie Rumunii Timișoara
45°45′28,6″N 21°13′39,9″E/45,757944 21,227750
Multimedia w Wikimedia Commons

Eparchia timișoarska (serb. Епархија темишварска, Eparhija temišvarska, dawn. pol. Eparchia temeszwarska) – eparchia Serbskiego Kościoła Prawosławnego z siedzibą w Timișoarze. Swoją jurysdykcją obejmuje etnicznie serbskie parafie prawosławne w rumuńskich okręgach Arad, Caraș‑Severin, Mehedinți oraz Temesz^[2].

Dokładny moment erygowania serbskiej eparchii prawosławnej w Temeszwarze nie jest znany. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z XVI w. Podlegała wówczas Patriarchatowi w Peczu. Następnie była częścią metropolii belgradzkiej, a po utworzeniu po wielkiej wędrówce Serbów metropolii karłowickiej(inne języki) weszła w jej granice^[3]. Do 1864 r. jej wiernymi byli zarówno prawosławni Serbowie, jak i Rumuni^[3] – we wskazanym roku dla tych drugich utworzona została metropolia siedmiogrodzka^[4]. Po erygowaniu odrębnej administratury rumuńskiej w jurysdykcję eparchii temeszwarskiej przeszły etnicznie serbskie parafie w eparchii aradzkiej^[3].

Po rozpadzie Austro-Węgier, powstaniu Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców oraz zmianie granic Rumunii terytorium eparchii zostało podzielone między trzy państwa. Od 1921 r. siedziba biskupa znajdowała się w Velikiej Kikindzie(inne języki), parafiami serbskimi w Rumunii faktycznie zarządzali administratorzy^[5]. W 1931 r. z terytorium eparchii wydzielona została eparchia banacka, obejmująca ziemie historycznego Banatu w granicach Królestwa SHS^[3].

W Rumunii po II wojnie światowej eparchia została zdegradowana do rangi wikariatu^[2]. Nadal zarządzali nią nie ordynariusze, a administratorzy^[2] lub namiestnicy biskupi działający w ich imieniu^[5].

W skład eparchii wchodzi 56 parafii zgrupowanych w trzech dekanatach. Istnieje również pięć monasterów: św. Jerzego(inne języki), Cusici(inne języki), Bezdin(inne języki), Baziaș(inne języki) oraz Zlatița(inne języki)^[2].

• Neofit, wzmiankowany w 1608
• Izajasz, wzmiankowany w 1640
• Józef, wzmiankowany w 1643
• Teodor, wzmiankowany w 1643
• Sebastian, wzmiankowany w 1644 i 1647
• Michał, 1681-1688
• Bazyli, 1688
• Józef II, wzmiankowany po 1688
• Bazyli, wzmiankowany ok. 1695
• Izajasz (Đaković), 1695-1710
• Konstantyn zwany Grekiem, 1704-1713
• Joannicjusz (Vladisavljević), 1713-1727
• Mikołaj (Dimitrijević), 1728-1744
• Jerzy (Popović), 1745-1757
• Wincenty (Jovanović Vidak), 1759-1774
• Mojżesz (Putnik), 1774-1781
• Sofroniusz (Kirilović), 1781-1786
• Piotr (Petrović), 1786-1800
• Stefan (Avakumović), 1801-1822
• Józef (Putnik), 1829-1830
• Maksym (Manulović), 1833-1838
• Pantelejmon (Živković), 1839-1851  
• Samuel (Maširević), 1853-1864 
• Antoni (Nako), 1864-1869 
• Jerzy (Vojnović), 1874-1881
• Jerzy (Branković), 1882-1890
• Nikanor (Popović), 1891-1901
• Jerzy (Letić), 1904

W kolejnych latach eparchią zarządzali administratorzy lub wskazani przez nich namiestnicy^[5].